- Xuân Lan
Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 28/7 tuyên bố đặc khu hành chính Hồng Kông sẽ đình chỉ thỏa thuận dẫn độ và trợ giúp pháp lý tương hỗ với Úc, Anh và Canada – 3 nước trong liên minh “Ngũ Nhãn” (Five Eyes) nhằm đáp trả việc các nước này đình chỉ thỏa thuận dẫn độ với trung tâm tài chính châu Á.
Trong buổi họp báo thường kỳ hôm 28/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tuyên bố Trung Quốc quyết định dừng các Hiệp ước dẫn độ giữa Hồng Kông với Canada, Úc và Anh, cũng như các thỏa thuận hợp tác pháp lý hình sự, theo SCMP.
Ông Uông cáo buộc 3 nước trên lợi dụng Luật an ninh quốc gia như “một cái cớ để đơn phương tuyên bố dừng các hiệp ước dẫn độ” với Hồng Kông, đồng thời cảnh báo các “hành động sai trái” của Canada, Úc và Anh trong việc chính trị hóa hợp tác pháp lý với Hồng Kông đã gây tổn hại nghiêm trọng đến nền tảng hợp tác pháp lý.
“Trung Quốc phản đối mạnh mẽ điều này. Với sự giúp đỡ và tán thành của chính phủ Trung Quốc, chính quyền [Hồng Kông] một thời gian dài đã chủ động hỗ trợ cho Úc, Canada và Anh trong khuôn khổ trợ giúp tương hỗ phù hợp với Luật Cơ bản,” ông Uông nói.
Tuy vậy, thông báo của bộ ngoại giao Trung Quốc không bao gồm New Zealand, nước cũng tuyên bố ngừng thỏa thuận dẫn độ với Hồng Kông vài giờ trước đó.
Hôm 28/7, Ngoại trưởng New Zealand Winston Peters cho biết New Zealand không còn tin tưởng rằng hệ thống tư pháp hình sự của Hồng Kông đủ độc lập hoàn toàn với Trung Quốc.
Đề cập đến New Zealand trong buổi họp báo, ông Uông kêu gọi New Zealand “ngay lập tức sửa chữa sai lầm, dừng toàn bộ hình thức can thiệp vào công việc của Hong Kong và công việc nội bộ của Trung Quốc, để tránh gây tổn hại cho quan hệ Trung Quốc – New Zealand.”
Luật An ninh quốc gia đối với Hồng Kông được Bắc Kinh nhất trí thông qua cuối tháng Sáu và có hiệu lực từ 1/7 đã khiến quan hệ giữa Trung Quốc và phương Tây leo thang căng thẳng.
Trong khi Bắc Kinh nói luật này nhằm ngăn chặn các hành động ly khai, lật đổ, khủng bố, thông đồng với nước ngoài đe dọa an ninh quốc gia; Mỹ và các đồng minh cho rằng luật mới sẽ làm suy giảm chính sách “một quốc gia, hai chế độ” và làm xói mòn nền tự trị cao của Hồng Kông.
Trước đó, Úc và Anh trong tháng 7 đã thông báo đình chỉ Hiệp ước dẫn độ với Hồng Kông và tạo điều kiện cho người Hồng Kông trở thành công dân hai nước này. Tuy nhiên, Bắc Kinh sau đó đáp trả rằng họ sẽ không công nhận hộ chiếu Anh Quốc của người Hồng Kông.
Xuân Lan