Hương Thảo
Lầu Năm Góc hôm 27/8 cảnh cáo Bắc Kinh gây bất ổn thêm cho tình hình Biển Đông, sau khi nước này phóng thử tên lửa đạn đạo trong các cuộc tập trân gần đây, theo The Epoch Times.
Tuyên bố của Lầu Năm Góc hôm 27/8 có đoạn:
“Tiến hành các cuộc tập trận quân sự trên vùng lãnh thổ tranh chấp ở Biển Đông là phản tác dụng trong việc xoa dịu căng thẳng và duy trì sự ổn định khu vực”.
Tuyên bố của Lầu Năm Góc cũng cho biết Bắc Kinh đã bắn những quả tên lửa này xung quanh quần đảo Hoàng Sa, một quần đảo tranh chấp trong khu vực, trong khi tiến hành các cuộc tập trận, nhưng không nói rõ ngày nào, số lượng đã được bắn hay loại tên lửa.
Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đang tiến hành các cuộc tập trận ở Biển Đông từ ngày 23 đến 29 tháng 8.
Lầu Năm Góc cho biết: “Cuộc tập trận quân sự này là hoạt động mới nhất trong một chuỗi dài các hành động của CHND Trung Hoa nhằm khẳng định các yêu sách hàng hải trái pháp luật và gây bất lợi cho các nước láng giềng Đông Nam Á ở Biển Đông”.
Hôm thứ Năm (27/8), Hải quân Hoa Kỳ tuyên bố trên Twitter rằng tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Mustin của họ đã tiến hành “các hoạt động thường lệ ở vùng biển” gần quần đảo Hoàng Sa để đảm bảo một “khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Cởi mở”.
Chính quyền Trung Quốc đã gia tăng các hành động xâm lược hung hăng của mình trong khu vực và Hoa Kỳ đang tìm cách chống lại các mối đe dọa từ nó.
Các đảo, bãi đá ngầm và bãi đá tranh chấp trên tuyến đường thủy chiến lược cũng nằm trong tuyên bố chủ quyền của một số quốc gia, bao gồm Brunei, Trung Quốc, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam.
Bắc Kinh đã sử dụng “đường chín đoạn” để tuyên bố yêu sách chủ quyền đối với 90% Biển Đông, bất chấp phán quyết của Liên Hợp Quốc vào năm 2016 bác bỏ tuyên bố của Bắc Kinh. Trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã tìm cách củng cố tuyên bố chủ quyền của mình bằng cách xây dựng các tiền đồn quân sự trên các đảo nhân tạo và bãi đá ngầm trong khu vực. Nước này cũng triển khai các tàu tuần duyên và tàu đánh cá Trung Quốc để đe dọa các tàu nước ngoài, ngăn chặn hoạt động tự do hàng hải tại các tuyến đường thủy, chiếm giữ các bãi cạn và đá ngầm.
Ngày 13/7, Hoa Kỳ chính thức bác bỏ các tuyên bố của Bắc Kinh ở Biển Đông. Ngoại trưởng Mike Pompeo nói rằng các tuyên bố đó là “hoàn toàn phi pháp” và rằng Trung Quốc đang tiến hành một “chiến dịch uy hiếp để kiểm soát” khu vực này.
Tuần trước, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã đưa 24 công ty quốc doanh Trung Quốc vào danh sách đen thương mại, với lý do họ tham gia quân sự hóa Biển Đông. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng thông báo rằng họ sẽ áp đặt các hạn chế thị thực đối với công dân Trung Quốc chịu trách nhiệm cho những nỗ lực đó.
Một số chuyên gia về Trung Quốc cho rằng, dù Bắc Kinh tỏ ra cứng rắn nhưng có thể họ sẽ không muốn tham gia vào một cuộc xung đột thực sự với Hoa Kỳ.
Tên lửa Trung Quốc
Thứ Năm tuần trước, truyền thông Nhật Bản NHK đưa tin Trung Quốc đã bắn 4 tên lửa đạn đạo về phía Biển Đông hôm thứ Tư (26/8), trích dẫn các nguồn tin quân sự giấu tên của Mỹ. NHK cho biết các tên lửa rơi giữa tỉnh đảo Hải Nam và quần đảo Hoàng Sa.
Trong khi đó, tờ South China Morning Post dẫn nguồn tin giấu tên thân cận với quân đội Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã bắn hai tên lửa, một tên lửa DF-26B và một tên lửa DF-21D vào hôm thứ Tư.
Theo báo cáo thường niên của Lầu Năm Góc năm 2019 đệ trình Nghị viện, DF-26 – tên lửa đạn đạo tích hợp khả năng hạt nhân – có một phạm vi khoảng 4.000 km, và DF-21D – một tên lửa đạn đạo chống hạm – có thể vượt quá phạm vi 1.500 km.
Phát biểu tại một hội nghị quân sự vào tháng 3/2019, quan chức Lầu Năm Góc Alan R. Shaffer cho biết DF-26 có thể vươn tới đảo Guam, một lãnh thổ Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương và là một trạm tiếp tế chính cho quân đội nước này.
Khi được hỏi về tuyên bố của Lầu Năm Góc trong cuộc họp giao ban hàng ngày chiều thứ Sáu (28/8), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên không bình luận về các vụ phóng tên lửa, nhưng cáo buộc Hoa Kỳ là “kẻ hủy diệt và gây rối” đối với sự ổn định ở Biển Đông.
Một ngày trước đó, Wu Qian, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết trong một cuộc họp báo rằng các cuộc tập trận “không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào”, nhưng không đề cập đến các vụ phóng tên lửa.
Diễn tập quân sự
Cùng thời điểm, Bắc Kinh đang tiến hành các cuộc tập trận quân sự ở ba tuyến đường thủy khác gần Trung Quốc: Biển Bột Hải, Hoàng Hải và Biển Hoa Đông.
Wu Qian cũng đã phát biểu tại cuộc họp báo hôm thứ Năm về cuộc tập trận quân sự của PLA ở Đài Loan hồi đầu tháng và tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Mustin đi qua eo biển Đài Loan vào tuần trước.
“Chúng tôi liên tục tổ chức các cuộc tập trận ở eo biển Đài Loan nhằm vào các thế lực nước ngoài, nhằm vào lực lượng ly khai đòi độc lập Đài Loan”, Wu tuyên bố.
Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình mặc dù đó là một hòn đảo tự trị với quân đội riêng, tiền tệ riêng và một chính phủ được bầu cử dân chủ độc lập. Bên cạnh việc bán vũ khí, Hoa Kỳ đã liên tục điều tàu quân sự đến gần Đài Loan để hỗ trợ hòn đảo phòng thủ trước các hành vi khiêu khích quân sự của Bắc Kinh.
Trong quá khứ, chính quyền Trung Quốc đã viện đến các ngôn luận tương tự để cáo buộc Hoa Kỳ ủng hộ sự chia rẽ giữa hai bên bờ eo biển. Ngày 10/8, tờ Thời báo Hoàn cầu, phương tiện truyền thông diều hâu của nhà nước Trung Quốc đã đăng một bài xã luận nói rằng Hoa Kỳ đang sử dụng Đài Loan “như một con tốt để ràng buộc Trung Quốc đại lục”.
Ngày 13/8, Thời báo Hoàn cầu đã đăng một bài báo nói rằng các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan nhằm ngăn chặn “mối liên hệ mang tính khiêu khích và nguy hiểm giữa hòn đảo [Đài Loan] và Hoa Kỳ”.
Bài báo dẫn lời một nhà phân tích Trung Quốc, người cảnh báo rằng “nếu Mỹ và Đài Loan ly khai, PLA có thể xúc tiến nhiều biện pháp đối phó hơn, bao gồm các cuộc tập trận tên lửa bắn đạn thật ở phía đông đảo Đài Loan và gần đảo Guam”.
Máy bay Mỹ
Tuần này, chính quyền Trung Quốc cũng cáo buộc Hoa Kỳ “xâm phạm” vùng cấm bay của họ khi một máy bay trinh sát U-2 bay qua khu vực tập trận của Trung Quốc ở Biển Bột Hải. Wu gọi chuyến bay U-2 là một hành động “khiêu khích” trong cuộc họp báo ngày 25/8.
Lực lượng Hàng không Thái Bình Dương của Mỹ, trong một tuyên bố với CNN, cho biết chuyến bay U-2 “được thực hiện tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và trong khuôn khổ các quy tắc và quy định quốc tế về các chuyến bay được chấp nhận”.
Nhà lập pháp Đài Loan Wang Ting-yu cho biết trong một video đăng trên trang Facebook cá nhân hôm thứ Năm rằng, ông tin rằng quyết định bắn tên lửa đạn đạo của Trung Quốc là nhằm “đáp trả” máy bay trinh sát của Hoa Kỳ.
Tờ Nhân dân Nhật báo – cơ quan ngôn luận của Bắc Kinh – cũng đưa tin rằng một máy bay tuần tra hàng hải P-8A Poseidon của Hoa Kỳ hôm thứ Năm đã tiến vào Biển Đông qua eo biển Ba Sĩ – một eo biển giữa Philippines và Đài Loan.
Một ngày trước đó, một máy bay trinh sát RC-135 đã đi vào Biển Đông qua kênh này, và hôm thứ Ba, một máy bay trinh sát Challenger 650 cũng đi qua khu vực tương tự, theo các quan chức Trung Quốc.
Nhà bình luận về các vấn đề Trung Quốc có trụ sở tại Hoa Kỳ, Tang Jingyuan, cho biết bất chấp việc Bắc Kinh gần đây ‘diễu võ giương oai’, chính quyền Trung Quốc vẫn chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, Tang phân tích rằng Bắc Kinh đã chọn không cử máy bay chiến đấu để đánh chặn các máy bay do thám của Mỹ bay qua Biển Bột Hải và Biển Đông. Ngoài ra, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã không đăng tải nhiều báo cáo về những vụ việc này, cho thấy Bắc Kinh không muốn làm lớn về các hành vi này.
Các phản ứng đáp trả
Theo tờ báo Nhật Bản Mainichi, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga, khi trả lời câu hỏi về vụ phóng tên lửa của Trung Quốc trong cuộc họp báo hôm thứ Năm, đã nói: “Đất nước chúng tôi phản đối mạnh mẽ bất kỳ hành động nào nhằm tăng cường căng thẳng ở Biển Đông”.
Đài Loan, vốn coi Trung Quốc là nước láng giềng thù địch đe dọa chủ quyền hòn đảo, trong nhiều năm đã bày tỏ lo ngại về các hoạt động quân sự của Trung Quốc trong khu vực. Hôm thứ Năm, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, phát biểu tại một diễn đàn trực tuyến do tổ chức nghiên cứu chiến lược Australia (ASPI) tổ chức, bày tỏ lo ngại về các xung đột “ngẫu nhiên” trong khu vực.
Bà Thái nói: “Chúng tôi mong đợi và hy vọng rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục thực thi chính sách kiềm chế, tương thích với nghĩa vụ của họ với tư cách là một cường quốc trong khu vực”.
Thượng nghị sĩ Mỹ Marsha Blackburn đã lên tài khoản Twitter của mình kêu gọi thêm các hành động để kháng lại Bắc Kinh.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tập trận đa phương và các hoạt động tự do hàng hải ở vùng biển Ấn Độ – Thái Bình Dương, và sẽ không bị đe dọa bởi sự hung hăng ngày càng gia tăng của Trung Quốc”, ông Blackburn nói.
Thượng nghị sĩ Mỹ Jim Risch đã ra một tuyên bố hoan nghênh động thái của chính quyền Trump trong việc trừng phạt các công ty và cá nhân Trung Quốc liên quan đến các vụ xâm lược Biển Đông.
“Điều quan trọng là các nhà đầu tư và doanh nghiệp Hoa Kỳ phải biết rằng các công ty của CHND Trung Hoa tham gia vào quá trình quân sự hóa Biển Đông đang duy trì sự hiện diện trên thị trường vốn của chúng tôi”, ông Risch tuyên bố.
Theo Frank Fang và Nicole Hao, The Epoch Times
Hương Thảo dịch & biên tập