- Gia Huy
Hôm thứ 3 (20/10), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper công bố một kế hoạch mới nhằm tăng cường và mở rộng các liên minh của Hoa Kỳ với “các nước dân chủ cùng chí hướng” để đối phó Nga và Trung Quốc.
Ông Esper cho biết Lầu Năm Góc sẽ theo dõi và quản lý một cách có hệ thống mối quan hệ với các quốc gia đối tác nhằm tìm cách hợp tác quân sự và cũng để thúc đẩy việc bán vũ khí của Hoa Kỳ.
Kế hoạch mới với tên gọi “Hướng dẫn phát triển các liên minh và quan hệ đối tác (GDAP)” được đưa ra khi chỉ còn hai tuần nữa là đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Nếu Tổng thống Donald Trump bị thất bại, ông Esper có thể sẽ bị thay thế vào tháng 1/2021.
Kế hoạch này cũng được đưa ra sau gần bốn năm ông Trump nỗ lực tái cơ cấu các liên minh.
Ông Esper nói: “Mạng lưới các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ mang lại cho chúng ta một lợi thế bất đối xứng mà kẻ thù của chúng ta không thể có được.” Ông gọi mạng lưới này là “xương sống của trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.”
Ông trích dẫn các quan hệ đối tác với NATO cho đến quốc gia Malta nhỏ bé đã giúp Hoa Kỳ chiến đấu để tách khỏi Anh trong thế kỷ 18.
Ông Esper nói: “Những ví dụ như thế này minh họa tầm quan trọng của việc liên kết với các quốc gia cùng chí hướng, cả lớn và nhỏ, nhằm duy trì một trật tự tự do và cởi mở, vốn mang lại lợi ích rất nhiều cho tất cả chúng ta trong liên minh trong nhiều thập kỷ.”
Ông nói thêm: “Trung Quốc và Nga cộng lại có thể có không đến 10 đồng minh.”
Ông cho biết Trung Quốc sử dụng biện pháp ép buộc và bẫy tài chính để xây dựng liên minh với các nước yếu như Myanmar, Campuchia và Lào.
Ông nói: “Quốc gia càng nhỏ và nhu cầu càng nhiều, thì áp lực từ Trung Quốc càng nặng.”
Ông đề cập các chuyến thăm mà ông thực hiện để xây dựng quan hệ quốc phòng với Malta, Mông Cổ và Palau cũng như những kế hoạch của Hoa Kỳ về sự hiện diện quốc phòng nhiều hơn tại Đông Âu, bao gồm việc đặt căn cứ của quân đội Mỹ tại Ba Lan.
Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với “các quốc gia dân chủ cùng chí hướng như Ấn Độ và Indonesia.” Ông lưu ý việc ông đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia hôm thứ 2 (19/10) và sẽ viếng thăm Ấn Độ vào tuần tới.
Ông nói: “Tất cả đều nhận ra những gì Trung Quốc đang làm.”
Ông Esper cho biết một phần quan trọng trong kế hoạch này là mở rộng việc bán vũ khí của Mỹ, để vừa giúp các đồng mình nâng cao năng lực quốc phòng và vừa thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ trước sự cạnh tranh của Moscow và Bắc Kinh.
“Chúng ta phải cạnh tranh với Trung Quốc và Nga, những nước có những ngành công nghiệp thuộc sở hữu nhà nước nên có thể đẩy nhanh tiến độ thực hiện các đơn hàng xuất khẩu vũ khí trong nhiều trường hợp theo những cách mà chúng ta không thể và sẽ không bao giờ muốn làm.”
Ông Esper cho biết ông đã thực hiện các bước để nới lỏng việc hạn chế xuất khẩu các hệ thống vũ khí “quan trọng” và tăng tốc độ phê duyệt, và sẽ sử dụng GDAP để xác định các cơ hội bán vũ khí và bảo vệ thị trường Mỹ.
Ông nêu ví dụ về việc nới lỏng các hạn chế gần đây của Hoa Kỳ về việc xuất khẩu các máy bay chiến đấu không người lái mà Hoa Kỳ có thể bán cho Đài Loan và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất.
Gia Huy