- Lý Chính Hâm
Ngày 3/11 (theo giờ Hồng Kông), sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải và Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông liên tiếp đăng thông báo tuyên bố tạm hoãn niêm yết cổ phần của Ant Group. Trước đó, những phê bình của người sáng lập Alibaba (Jack Ma) đối với ngành tài chính Trung Quốc đã gây náo động và đụng chạm đến nhiều bên.
Tập đoàn tài chính Ant Group, có nhiều thương hiệu tài chính, nghiệp vụ liên quan đến nhiều mặt như thanh toán, bảo hiểm, quỹ, tín dụng, đám mây tài chính.
Sáng ngày 4/11 theo giờ Hồng Kông, theo Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đưa tin, người phát ngôn Chính phủ Đặc khu Hồng Kông cho biết, Ant Group tạm hoãn niêm yết trên thị trường chứng khoán, sự việc liên quan không dính dáng gì đến rủi ro hệ thống, sự ổn định của hệ thống tài chính Hồng Kông và vận hành có trật tự của thị trường đều không bị ảnh hưởng.
Tối ngày 3/11, Sở giao dịch Thượng Hải công bố quyết định liên quan đến tạm hoãn niêm yết cổ phiếu sáng tạo khoa học công nghệ của Ant Group.
Trang web về tiến trình niêm yết của Ant Group trên Sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải đã bị xóa, nhiều trang trên trang web của cổ phiếu khoa học công nghệ cũng không còn tồn tại.
Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông cũng tuyên bố Ant Group tạm hoãn niêm yết.
Ant Group đăng thông báo cho biết: Nhận được thông báo của cơ quan giám sát trong nước, do những việc quan trọng của công ty như người kiểm soát thực tế và Chủ tịch, Tổng giám đốc được cơ quan giám sát và mời gặp, cho đến môi trường giám sát quản lý công nghệ tài chính xảy ra biến đổi, có thể khiến cho công ty không phù hợp với điều kiện niêm yết trên thị trường hoặc không đáp ứng được các yêu cầu công bố thông tin liên quan, do đó quyết định tạm hoãn niêm yết cổ phiếu hạng A phiên bản sáng tạo khoa học công nghệ. Vì thế, đồng thời tạm hoãn niêm yết cổ phiếu hạng H tại Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông. Công ty sẽ nhanh chóng công bố chi tiết việc tạm hoãn niêm yết cổ phiếu hạng H và trả lại tiền đăng ký mua cổ phiếu sớm nhất.
Tối ngày 2/11, Ủy ban Giám sát chứng khoán Trung Quốc công bố thông tin cho biết, “Năm nay, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Ủy ban giám sát Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc, Ủy ban Giám sát chứng khoán Trung Quốc, Cục quản lý Ngoại hối quốc gia đã tiến hành giám sát và mời gặp đối với Jack Ma (người kiểm soát thực tế của Ant Group), Chủ tịch Ant Group Tỉnh Hiền Đông và Giám đốc Hồ Hiểu Minh.
Theo nguồn tin tiết lộ, đội ngũ quản lý của Ant Group được thông báo, công ty sẽ đối mặt với việc quản lý giám sát nghiêm hơn, cần tuân thủ quy định quản lý nguồn vốn và đòn bẩy tương tự như các ngân hàng.
Ngay sau đó, Ủy ban quản lý ngân hàng và bảo hiểm Trung Quốc đã ban hành quy định về kinh doanh khoản vay nhỏ trên mạng, yêu cầu các công ty tín dụng quy mô nhỏ trên mạng về nguyên tắc không được kinh doanh khắp các tỉnh, và Ant Group đang chuẩn bị niêm yết cũng đã trở thành đối tượng bị quản lý giám sát quan trọng nhất.
Đồng thời, ông Quách Vũ Bình (Guo Wuping), Cục trưởng Cục Bảo vệ Người tiêu dùng thuộc Ủy ban Giám sát quản lý Bảo hiểm và Ngân hàng Trung Quốc, cho rằng các công ty công nghệ tài chính sử dụng vị trí độc quyền của họ để thu phí quá cao; và các sản phẩm như “Hua bei” và “Ji bei” của Ant Group vi phạm quyền và lợi ích của người tiêu dùng, nó phổ biến nhưng không mang lại lợi ích.
Trước đây Jack Ma từng phê phán ngành tài chính của Trung Quốc thiếu hệ sinh thái. Giờ đây, chỉ trong một đêm, nhiều cơ quan quản lý đã bày tỏ quan điểm của họ gần như đồng thời, khiến ông được nếm trải sự “giám sát” tài chính toàn diện.
Điều hiếm hoi hơn nữa là, lần đầu tiên các cơ quan quản lý tài chính của Trung Quốc công khai nhận định Jack Ma là người kiểm soát thực tế của Ant Group. Như vậy, dưới con mắt của các cơ quan quản lý, tính chất đã có sự khác nhau. Những nhận xét của Jack Ma không chỉ đại diện cho cá nhân ông. Nghiêm ngặt nhất là các biện pháp quản lý tài các khoản vay nhỏ trực tuyến mới được đưa ra, gần như đánh vào mạch máu của hoạt động kinh doanh chính của Ant Group.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh “Bund Summit 2020” tổ chức ở Thượng Hải ngày 24/10, Phó Chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn đã tham gia bằng phương thức truyền hình trực tuyến, ông đưa ra cảnh báo rằng các công nghệ tài chính mới ứng dụng rộng rãi trong những năm gần đây, doanh nghiệp mới cũng liên tiếp xuất hiện, cùng với việc nâng cao hiệu suất và tiện lợi, cũng đã khiến cho rủi ro tài chính liên tiếp mở rộng. Cần tìm kiếm sự cân bằng giữa khuyến khích đổi mới tài chính, kích thích sức sống thị trường, mở rộng năng lực mở cửa tài chính và giám sát tài chính. Ông nói: “Hiện nay, môi trường kinh tế tài chính toàn cầu đang biến đổi mạnh mẽ, cần phải bám trụ giới hạn thấp nhất, nhưng cũng phải linh hoạt ứng phó với rủi ro, thách thức, dũng cảm xóa bỏ cái cũ, tạo cái mới”.
Sau khi ông Vương Kỳ sơn phát biểu, Jack Ma đã lên phát biểu và phê phán ngành tài chính Trung Quốc. Ông nói, hiện tại ngành tài chính Trung Quốc đang đối mặt “không phải là rủi ro mang tính hệ thống, mà là rủi ro do thiếu hệ thống tài chính lành mạnh”.
Jack Ma cho biết, ngành ngân hàng Trung Quốc vẫn tiếp tục tư duy hiệu cầm đồ, đã làm hại rất nhiều doanh nhân, “Cuộc thi trong tương lai là cuộc thi sáng tạo mới, chứ không chỉ là cuộc thi năng lực giám sát quản lý”.
Sau đó, các kênh truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa ra hàng loạt phản bác, các học giả và quan chức tài chính cũng chỉ trích Jack Ma, điều này đã trở thành mồi lửa khiến Ant Group bị ngừng niêm yết trong lần này.
Là một nhân vật mang tính biểu tượng của giới doanh nhân tư nhân ở Trung Quốc, mỗi một hành động của Jack Ma đều rất được chú ý. Mặc dù Jack Ma rất thành công trong lĩnh vực thương mại điện tử của Trung Quốc, một số nhà phê bình đã chỉ trích ông khuyến khích chủ nghĩa trọng thương, chủ nghĩa vật chất và buôn bán hàng giả. Một số nhà phê bình nghi ngờ về mối quan hệ không rõ ràng của ông với chính quyền. Vào năm 2013, Jack Ma đã tuyên bố trong một bài phát biểu rằng, dù Alibaba phát triển nhanh đến đâu thì cũng sẽ không bao giờ làm ăn với chính phủ. “Trong 14 năm qua, Alibaba luôn kiên trì niềm tin rằng ‘chỉ nói chuyện yêu đương với chính phủ, nhưng không kết hôn’”.
Lý Chính Hâm