- Chermaine Lee
- BBC Worklife
24 tháng 12 2020
Khi Yvonne rời ngân hàng ở Hong Kong, cô không thể ngừng mỉm cười. Cô thực sự hạnh phúc khi được giúp đỡ bạn trai người Anh của cô.
Cô vẫn chưa gặp anh ta, nhưng sau một tháng gửi email liên tục và một vài cuộc gọi yêu đương, bạn trai cô, người nói rằng mình là giám đốc điều hành trên một giàn khoan dầu ở Nam Mỹ, đã hứa sẽ bay đến gặp Yvonne trực tiếp. Tuy nhiên, trước khi thực hiện điều này, anh ta nói rằng anh ta cần tiền để mua các bộ phận thiết yếu cho giàn khoan. Cô vui vẻ chuyển cho anh ta 40.000 đô la Hong Kong (tức 5.160 đô la Mỹ).
Nhưng, không lâu sau đó, ‘người bạn trai’ nhờ chuyển tiền thêm lần nữa. Yvonne, 55 tuổi, làm trong ngành dịch vụ nhà hàng khách sạn, vốn không tiết lộ họ để giữ riêng tư, đã nhận ra rằng người tình trên mạng của cô chẳng qua chỉ là một kẻ lừa đảo. “Hắn nói với tôi là con hắn bị tai nạn và cần quyên góp tiền để làm phẫu thuật. Câu chuyện đó kịch quá mức, và cuối cùng tôi đã tỉnh ngộ!”
‘Cơ hội’ từ đại dịch
Yvonne không phải là nạn nhân duy nhất của những vụ lừa tình trên mạng ở Hong Kong.
Theo dữ liệu từ cảnh sát Hong Kong, 681 người ở vùng lãnh thổ này đã bị lừa tiền tiết kiệm từ tháng 1 đến tháng 9 năm nay. Con số đó tăng hơn 50% so với năm ngoái.
Những kẻ giăng bẫy thường có vẻ ngoài lãng mạn lạ lùng, giả là quân nhân, thương gia hoặc người có công ăn việc làm đàng hoàng trên mạng xã hội.
Họ điều nghiên kỹ thông tin cá nhân của nạn nhân trước khi sử dụng thông tin đó để nhắn tin cho họ bằng tiếng Anh.
Sau một thời gian nhắn tin liên tục, “kẻ lừa đảo và nạn nhân sẽ tiến đến mối quan hệ thân thiết hơn: tình yêu qua mạng”, phát ngôn nhân Sở cảnh sát Hong Kong nói. Các nạn nhân sau đó được yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản ở nước ngoài dể giúp đỡ kinh doanh hoặc những khó khăn về tài chính của kẻ lừa đảo, và thậm chí là trả phí thông quan cho những món quà tình yêu. “Thông thường, nạn nhân và kẻ lừa tình chưa bao giờ gặp mặt.”
Đại dịch đã làm tăng nguy cơ này.
Với làm việc từ xa trở nên phổ biến hơn trong năm nay, nhiều người đã trở nên cô đơn hơn và tuyệt vọng hơn, cho nên họ muốn đi tìm kiếm quan hệ.
Một nghiên cứu vào tháng 11 cho thấy đang xảy ra “tình hình sức khỏe tâm thần nghiêm trọng”, với hơn 65% người được hỏi cho biết họ bị trầm cảm, lo lắng và căng thẳng.
Những thay đổi này đã đem đến lợi ích bất ngờ cho những kẻ giăng bẫy, theo nhà tư vấn về quan hệ và hẹn hò ở Hong Kong Valentina Tudose.
“Đối với những kẻ lừa đảo, Covid-19 là cơ hội tuyệt vời. Họ có thể nói rằng họ đang bị kẹt trong khu cách ly hoặc ở một thành phố khác nên không thể gặp mặt được. Các nạn nhân không thể dễ dàng hỏi vặn họ như trước đây.”
Ở Hong Kong, phụ nữ đặc biệt dễ bị mắc vào lừa tình qua mạng. Dữ liệu từ cảnh sát Hong Kong cho thấy gần 90% nạn nhân mà họ biết được trong năm nay là phụ nữ từ 15 đến 85 tuổi, và tổng cộng số tiền họ bị lừa là khoảng 160,8 triệu đô la Hong Kong.
Áp lực xã hội
Tudose cho rằng sự mất cân bằng giới tính này bắt nguồn từ những áp lực xã hội tiềm ẩn mà phụ nữ phải đối mặt ở đây, dẫu cho mức độ bình đẳng giới ở Hong Kong là tương đối cao.
“Nó liên quan đến các giá trị truyền thống ở đây. Con gái được bố mẹ dạy rằng không nên yêu đương trong trường hoặc đại học để tập trung học hành, vì vậy họ có rất ít hoặc không có kinh nghiệm hẹn hò ở tuổi 24 hoặc 25, ngay cả khi họ có công việc tốt.”
Tuy nhiên, không lâu sau đó, kỳ vọng của gia đình chuyển sang tập trung vào kết hôn và lập gia đình nhanh chóng. Điều này khiến nhiều cô gái trẻ dễ bị rơi vào bẫy những kẻ lừa đảo, những kẻ sành sỏi trong việc thao túng cảm xúc của họ.
Chan Lik-sam, phó giáo sư tại Đại học Trung Văn Hong Kong chuyên về giới tính và tình dục, đồng ý rằng phụ nữ Hong Kong đang “đối mặt với những yêu cầu mâu thuẫn giữa nỗ lực tình cảm và vai trò giới”.
Ông nói rằng “phụ nữ được mong đợi là phải độc lập – để tránh bị gán là ‘gái Kong'”, một danh từ nhạo báng nhằm vào một số phụ nữ Hong Kong được cho là ham vật chất, chỉ nghĩ về bản thân và kiêu ngạo. “Nhưng mạnh mẽ quá cũng bị người ta đánh giá.”
Và ở thành phố Hong Kong dân cư đông đúc, không dễ gì tránh khỏi áp lực gia đình truyền thống này – nhất là khi có nhiều người trẻ sống với cha mẹ vì tiền thuê nhà cao ngất ngưởng.
Theo số liệu của chính phủ, vào năm 2019, hơn 90% người Hong Kong từ 15 đến 24 tuổi và hơn phân nửa số người từ 25 đến 34 tuổi đang sống cùng gia đình.
Mặc dù phụ nữ trẻ thấy áp lực phải tìm kiếm tình yêu và kết hôn, nhiều phụ nữ lớn tuổi chưa kết hôn ngày càng lo lắng về cơ hội họ có con và càng khiến họ dễ bị lừa đảo. Tình hình không có gì cải thiện khi mà ở nhóm tuổi trên 30, cứ hai nam giới ở Hong Kong thì có ba phụ nữ.
Chan nói rằng áp lực cộng thêm từ hiện tượng văn hóa Trung Quốc phổ biến vốn cho rằng nếu không kết hôn vào độ tuổi xấp xỉ, trên dưới 30 thì những người phụ nữ đó trở thành “ế”.
Điều này có nghĩa là họ không còn được coi là thành đạt hay một bạn đời tiềm năng nữa. “Nữ giới được khuyến khích phát triển sự nghiệp, nhưng những kỳ vọng về việc họ nên yêu ai và khi nào thì kết hôn vẫn bị ảnh hưởng phần lớn bởi các chuẩn mực văn hóa.” Ông nói thêm: “Để đáp ứng kỳ vọng này, phụ nữ lớn tuổi háo hức xây dựng quan hệ yêu đương hơn, do đó dễ bị lừa tình hơn.”
‘Hãy tập trung vào bản thân’
Kitty, một nhân viên truyền thông 47 tuổi, là nạn nhân của bốn vụ lừa tình trực tuyến trên các ứng dụng hẹn hò.
Một người đàn ông mà cô trò chuyện trong một tháng nói rằng anh ta đang gặp rắc rối ở Thổ Nhĩ Kỳ và cần 20.000 bảng Anh. Cô cũng đoán được đó có thể là trò lừa đảo và cắt đứt với anh ta, nhưng cô thừa nhận cô cảm thấy dễ bị gạt.
“Sự nghiệp của tôi đang diễn ra tốt đẹp, nhưng đời sống tình cảm của tôi thì trống rỗng,” Kitty, người yêu cầu giấu tên vì công việc, cho biết. “Đôi khi tôi cảm thấy mất cân bằng, già nua và dễ bị tổn thương. Khi phụ nữ cảm thấy họ đang tìm kiếm cái còn thiếu đó, họ trở nên rất dễ bị tổn thương về mặt cảm xúc và thường trở nên mù quáng nếu có người có vẻ tốt với họ. Một số sợ cô đơn.”
Sự cô đơn đó đã là chủ đề phổ biến trong năm 2020. Và ngày càng có vẻ như nhiều thay đổi mà đại dịch đem đến có thể sẽ kéo dài, với nhiều người sẽ tiếp tục làm việc tại nhà và ít cơ hội đi du lịch và giao lưu hơn.
Điều này chỉ có thể làm tăng số thêm số nạn nhân tiềm năng cho những kẻ lừa tình như kẻ đã nhằm vào Yvonne.
Sau khi bị lừa và vài lần hẹn hò trực tuyến với những kẻ vòi tiền khác, Yvonne đã mất lòng tin vào hẹn hò trực tuyến. Cô nói cô không còn tin vào bất kỳ tài khoản nào nữa và đã dừng luôn việc hẹn hò qua mạng.
Cô khuyên những phụ nữ muốn hẹn hò qua mạng chỉ nên tin lời đàn ông sau khi gặp mặt. Kitty thì gợi ý cần một sự thay đổi cơ bản trong tâm lý hẹn hò của phụ nữ Hong Kong.
“Đừng mù quáng vì yêu quá sớm. Tôi đã học được cách tập trung vào bản thân nhiều hơn sau khi gặp rất nhiều khó khăn trong đời sống tình cảm. Điều đó tốt hơn là tìm kiếm ai đó để bổ sung cho mình,” Kitty nói.
“Tôi đã bắt đầu hẹn hò trực tuyến để tìm kiếm ‘mảnh ghép còn thiếu’ của mình, nhưng không có. Tất cả chúng ta đều đã hoàn chỉnh.”