Hải Lam
Úc đã hủy thỏa thuận Vành đai và Con đường của Bắc Kinh vì lo ngại các thỏa thuận trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc được dùng nhằm mục đích “tuyên truyền”,
Bộ trưởng Quốc phòng Peter Dutton nói với đài phát thanh địa phương hôm 22/4 rằng: “Chúng tôi không thể phê duyệt những loại thỏa thuận như thế này, vì chúng được sử dụng cho những lý do tuyên truyền, và chúng tôi sẽ không để điều đó xảy ra”.
Tuyên bố của ông Dutton được đưa ra một ngày, sau khi Ngoại trưởng Úc Marise Payne tuyên bố rằng, chính phủ sẽ phủ quyết quyết định của chính quyền bang Victoria về việc tham gia Vành đai và Con đường, mạng lưới cơ sở hạ tầng lớn mà giới chuyên gia cho là được Bắc Kinh sử dụng để tạo ra đòn bẩy tài chính và địa chính trị.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc hôm thứ Năm (22/4) ra tuyên bố, chỉ trích quyết định của Canberra là “phi lý và khiêu khích”, đồng thời cảnh báo nó sẽ chỉ gây thêm thiệt hại cho quan hệ song phương cũng như gây hại cho chính Úc.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc cho biết ông sẽ “rất thất vọng” nếu Trung Quốc trả đũa quyết định hủy thỏa thuận tham gia Vành đai và Con đường của nước này, song cũng cảnh báo Canberra “sẽ không dễ bị bắt nạt”.
Úc năm ngoái ban hành luật mới, cho phép chính phủ hủy bỏ bất kỳ thỏa thuận nào giữa chính quyền bang với nước ngoài được cho là đe dọa lợi ích quốc gia. Nhiều chuyên gia nhận định bộ luật mới này được dùng để nhắm tới Trung Quốc, và Canberra dường như cũng đang nhắm tới các Viện Khổng Tử của Trung Quốc trong các trường đại học.
Quan hệ giữa Bắc Kinh và Canberra đang xấu đi, khi hai chính phủ đang căng thẳng về thương mại, và cạnh tranh ảnh hưởng ở Thái Bình Dương. Canberra đã thực hiện một loạt động thái, để hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc tại quốc gia này, bao gồm cấm Huawei xây dựng mạng 5G, và thắt chặt luật đầu tư nước ngoài đối với các tập đoàn.
Úc cũng bất đồng với Trung Quốc về vấn đề Tân Cương, Hong Kong, và từng liên tục kêu gọi mở điều tra về nguồn gốc COVID-19. Trong khi đó, Trung Quốc đã áp thuế với loạt sản phẩm Úc, gồm rượu vang, lúa mạch và than đá. Nhiều người coi đây là động thái trừng phạt của Bắc Kinh, trước một lập trường ngày càng quyết đoán của Canberra.