Hàn Dương
Tác giả Tetsushi Takahashi đã có bài viết nhận định khả năng Nhật Bản sẽ đứng về phía Mỹ trong ván cờ với Trung Quốc.
Ông Takahashi là người đứng đầu kênh truyền thông Nikkei của Nhật Bản tại Trung Quốc từ tháng 4 năm 2017 đến tháng 3 năm 2021 và là cây bút của chuyên mục Nhật ký Bắc Kinh. Sau đây là nguyên văn bài viết của ông:
Đối với một nhà báo đã trở lại Nhật Bản sau bốn năm ở Bắc Kinh, khả năng tìm kiếm tự do trên Google và Yahoo đang được giải phóng.
Các cuộc trò chuyện tự do với bạn bè thân thiết trên các nền tảng như Line và Facebook cũng rất mới mẻ. Không có dịch vụ nào trong số này có thể được sử dụng miễn phí ở Trung Quốc, nơi các hạn chế về quyền tự do ngôn luận ngày càng chặt chẽ hơn.
Nhưng ĐCSTQ với chiến thắng tự phong trước đại dịch viêm phổi Vũ Hán dường như tự tin hơn bao giờ hết về con đường phía trước của mình.
Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì nói với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong cuộc họp của họ ở Alaska vào tháng trước rằng: “Mỹ có nền dân chủ kiểu Mỹ. Trung Quốc có nền dân chủ kiểu Trung Quốc”.
Vậy dân chủ kiểu Trung Quốc là gì? Một quy tắc độc đảng không cho phép tự do ngôn luận hoặc tự do báo chí. Một phong cách quản lý trong đó nhà nước kiểm soát tất cả dữ liệu và giới hạn quyền được biết của người dân. Nó hoàn toàn trái ngược với nền dân chủ mà chúng ta biết.
Khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nói chuyện với các phóng viên sau cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga vào đầu tháng này, ông nói rằng “chúng tôi sẽ làm việc cùng nhau để chứng minh rằng các nền dân chủ vẫn có thể cạnh tranh và chiến thắng trong thế kỷ 21”.
Lựa chọn duy nhất của Nhật Bản là chung tay với Mỹ
Trong cuộc chiến giữa các nền dân chủ và các chế độ chuyên quyền, lựa chọn duy nhất của Nhật Bản là chung tay với Mỹ.
Việc đề cập đến Đài Loan – quốc gia nằm ở tuyến đầu của cuộc đấu tranh đó – trong tuyên bố chung Mỹ-Nhật là điều không thể tránh khỏi.
Chính phủ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhiều lần tuyên bố sẽ thực hiện “mọi biện pháp cần thiết” để đối phó với Đài Loan. Những nhận xét này có thể không nhằm vào Mỹ, mà nhằm vào Nhật Bản.
Trước thềm Hội nghị thượng đỉnh ở Tòa Bạch Ốc, các quan chức Trung Quốc tại Bắc Kinh đã đồng loạt nói, với không khí cảnh báo rằng “Nhật Bản sẽ trả giá nếu dính líu đến vấn đề Đài Loan”. Có lẽ ĐCSTQ có một cảm giác khá sốc khi một thành viên của cộng đồng châu Á sẽ sẵn sàng đứng về phía Washington.
Hơn một thế kỷ trước, có một nhân vật người Nhật Bản cũng đã kêu gọi Nhật Bản hợp tác với phương Tây. Học giả Yukichi Fukuzawa, người sáng lập Đại học Keio ở Tokyo, nổi tiếng với tư tưởng “rời châu Á, vào châu Âu”, ông tuy không được biết đến nhiều, nhưng được coi như một nhân vật phản diện ở Trung Quốc.
Một vài năm trước, khi phóng viên đến thăm một bảo tàng tỉnh Sơn Đông về chủ đề Chiến tranh Trung-Nhật 1894-1895, một bức ảnh của Fukuzawa được trưng bày với mô tả rằng ông “tích cực vận động cho cuộc xâm lược và bành trướng” – như thể chính Fukuzawa đã đã thúc đẩy một cuộc chiến tranh xâm lược.
Năm 1895, nhà Thanh bại trận đã ký Hiệp ước Shimonoseki, nhượng Đài Loan cho Nhật Bản. Bây giờ, 126 năm sau, ĐCSTQ vẫn chưa thể “thống nhất” hòn đảo tự trị. Trong khi Mỹ và Nhật Bản đang cản đường những nỗ lực của ông Tập nhằm biến giấc mơ ấp ủ bấy lâu nay thành hiện thực.
Từ quan điểm của Trung Quốc, các động thái gần đây của Nhật Bản cho thấy nước này hiện có vẻ sẽ rời châu Á để đến với Mỹ. Chính quyền ông Tập có thể sẽ tăng cường nhiều hình thức gây áp lực lên Nhật Bản.
Khi đề cập đến vấn đề Đài Loan, các công ty Nhật Bản có thể sẽ không thể nhấn mạnh rằng chính trị và kinh tế tách biệt nhau. Họ sẽ không được miễn nhiễm với đòn trả thù từ phía ĐCSTQ.
Điều thú vị là ở hậu trường, Mỹ vẫn đang theo đuổi hợp tác với Trung Quốc trong một số vấn đề nhất định. Một ngày sau hội nghị thượng đỉnh Nhật-Mỹ, Washington và Bắc Kinh đã ra tuyên bố cam kết nỗ lực chung chống biến đổi khí hậu.
Nhật Bản hiện phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là duy trì khoảng cách phù hợp với Trung Quốc mà không xa lánh thị trường siêu lớn của mình một cách không thể đảo ngược. Tokyo có thể đã vượt qua điểm không thể quay lại – trước khi có sự chuẩn bị và quyết tâm phù hợp.
Hôm thứ Sáu (23/4), Tổng Bí thư ĐCSTQ Tập Cận Bình đã tham dự lễ bàn giao ba chiến hạm chủ lực tại Tam Á, Hải Nam. Các chiến lược gia Đài Loan tin rằng việc sử dụng các thiết giáp hạm chủ lực ở Biển Đông thể hiện chiến lược sức mạnh biển của ĐCSTQ là “phòng ngự phía bắc và tấn công phía nam”; nếu ĐCSTQ xâm phạm Đài Loan trong tương lai, hải quân quân khu phía nam có thể đảm nhận vai trò “hoạt động bên ngoài “để hỗ trợ.
Mặt khác, sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ và cũng tăng cường khả năng chiến đấu ở Tây Thái Bình Dương, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Lindsey Graham gần đây đã nói trong một cuộc phỏng vấn, nếu ĐCSTQ tấn công Đài Loan, Hoa Kỳ sẽ không đứng nhìn, ĐCSTQ sẽ thua cuộc.
Chiến lược “Phòng thủ phía Bắc và Tấn công phía Nam”
Hôm thứ Sáu tuần trước (23/4), ông Tập Cận Bình đã tham dự lễ bàn giao ba chiến hạm chủ lực ở Tam Á, Hải Nam. Ba tàu là tàu đổ bộ tấn công Type 075 (Hải Nam), tàu khu trục Type 055 (Đại Liên) và tàu ngầm hạt nhân Type 094 (Trường Chinh-18).
Thông tấn xã Trung ương đưa tin, Tô Tử Vân, Giám đốc Chiến lược và Công nghiệp Quân sự của Viện Nghiên cứu Quốc phòng An ninh Đài Loan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng về mặt chiến lược sức mạnh hàng hải, việc sử dụng ba tàu này ở Hải Nam cho thấy rõ ràng rằng ĐCSTQ dùng chiến thuật “Bắc thủ Nam công”; ĐCSTQ đã có gần 10 chuẩn bị ban đầu cho việc xây dựng một bến tàu và một căn cứ tàu ngầm kiểu vòm ở Tam Á, Hải Nam.
Ông Tô chỉ ra rằng ĐCSTQ bị Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan hạn chế ở các quân khu phía bắc và phía đông, điều này không thuận lợi cho các hoạt động hạm đội quy mô lớn; trong khi Biển Đông là một vùng biển hoàn chỉnh và một vùng nước sâu, điều này có lợi cho sự phát triển tổng thể và huấn luyện kết hợp của các hạm đội trên mặt nước và dưới mặt nước của ĐCSTQ.
Trong phần địa chiến lược, ông Tô cho rằng Biển Đông hiện đang là trọng tâm của ĐCSTQ, ngoài tranh chấp chủ quyền, điều quan trọng nhất là hàng hải của Trung Quốc phải đi qua Biển Đông, bao gồm các tuyến đường thương mại và các tuyến đường năng lượng quan trọng nhất.Vì vậy, Biển Đông có thể nói là nơi duy trì các hoạt động kinh tế của Trung Quốc.
Ngoài ra, có một lượng lớn khí đốt tự nhiên, dầu thô và băng cháy trong đất ở Biển Đông, điều này cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển năng lượng độc lập trong tương lai của Trung Quốc.
Theo phân tích của ông Tô, nguyên nhân chính dẫn đến việc triển khai các tàu mới của Hải quân Trung Quốc ở quân khu phía nam cũng liên quan đến việc phát triển chiến lược hạt nhân. Trung Quốc đã tích cực tăng cường lực lượng hạt nhân, trong đó có tên lửa liên lục địa kiểu mới, và vùng nước sâu của Biển Đông rất thích hợp cho việc ẩn náu và hoạt động của các tàu ngầm hạt nhân chiến lược như một lực lượng quan trọng để Bắc Kinh phát huy răn đe hạt nhân.
Ông Tô Tử Vân suy đoán rằng nếu ĐCSTQ sử dụng vũ khí chống lại Đài Loan trong tương lai, sẽ hình thành một hướng tấn công chiến lược mới, đó là quân khu phía đông sẽ tấn công Đài Loan, trong khi hải quân quân khu phía nam có thể đóng vai trò “tác chiến bên ngoài” để vòng lên tấn công Đài Loan.
Quân đội Mỹ tăng cường khả năng chiến đấu ở Tây Thái Bình Dương
Tạp chí trực tuyến của Mỹ “The Federalist” đã hỏi Thượng nghị sĩ Graham rằng, xem xét các hoạt động quân sự ngày càng tăng của ĐCSTQ và các cách khác nhau mà họ thách thức Hoa Kỳ trên trường thế giới, ông nghĩ Hoa Kỳ cần làm gì để truyền tải một thông điệp rõ ràng đến ĐCSTQ?
Ông Graham trả lời: “Tôi thích những gì ông Trump đã làm. Ông ấy đã đứng lên chống lại ĐCSTQ. Các vị đã đánh cắp những thứ của chúng tôi, và các vị phải trả giá. Nhân quyền vẫn quan trọng.”
“Hãy cho ĐCSTQ biết rằng nếu các vị cố gắng chiếm Đài Loan, chúng tôi sẽ bắt đầu một cuộc chiến, và các vị sẽ thua trong cuộc chiến này”, ông Graham nói.
Quân đội Hoa Kỳ rõ ràng đang tăng cường sự hiện diện và khả năng tác chiến của mình ở Tây Thái Bình Dương, đồng thời chuẩn bị cho các cuộc xung đột với ĐCSTQ trong những thập niên tới.
Vào ngày 7/3, cựu Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ James Stavridis đã viết một bài báo trên tờ The Nikkei, tiết lộ Kế hoạch Tác chiến Biển Đông của Bộ Tư lệnh Ấn Độ – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ và nói rằng các kế hoạch này đã được đưa trở lại Ngũ Giác Đài và đang chờ đợi sự đánh giá đầy đủ của Bộ trưởng Quốc phòng Austin.
Một trong những lựa chọn là Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ sẽ đóng vai trò chính để chống lại chiến tranh du kích với ĐCSTQ ở Biển Đông. Các đảo và đá ngầm quân sự hóa của ĐCSTQ ở Biển Đông sẽ trở thành một mục tiêu rất hấp dẫn. Thủy quân lục chiến sẽ tiến sâu vào Biển Đông và sử dụng máy bay không người lái có vũ trang, dùng tên lửa và thậm chí cả vũ khí chống hạm để tấn công lực lượng hàng hải của ĐCSTQ, bao gồm cả các căn cứ hoạt động trên bộ.
Ngoài ra, Hải quân Hoa Kỳ sẽ tích cực hơn trong việc tuần tra các vùng biển ven bờ của Trung Quốc và dần dần sẽ đưa các đồng minh vào đội tuần tra tự do để chống lại chủ quyền tự xưng của ĐCSTQ ở Biển Đông.
Ngoài Hải quân Hoa Kỳ, Không quân Hoa Kỳ có khả năng triển khai thêm nhiều máy bay ném bom và máy bay chiến đấu tầm xa tấn công trên bộ ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, bao gồm cả trên một số hòn đảo rất xa.
Quân đội Mỹ cũng sẽ triển khai binh lính gần Trung Quốc đại lục, bao gồm tăng cường khả năng của quân đội Mỹ đóng tại Hàn Quốc và Nhật Bản. Lục quân và Không quân cũng sẽ tiến hành các cuộc huấn luyện và tập trận bổ sung với Đài Loan. Lực lượng mới được thành lập của Mỹ cũng được cho là sẽ tập trung thu thập và chia sẻ thông tin tình báo và trinh sát tại quân khu này.
Thông tấn xã Trung ương đưa tin Trương Duyên Đình, Giáo sư danh dự Đại học Quốc gia Thanh Hoa, cho biết thời điểm tổ chức lễ bàn giao ba chiến hạm chủ lực không chỉ liên quan đến kỷ niệm 72 năm ngày thành lập Hải quân Trung Quốc vào ngày 23, mà còn cho thấy Hoa Kỳ có các hoạt động thường xuyên ở chuỗi đảo đầu tiên ở Tây Thái Bình Dương đã khiến ĐCSTQ phải chịu áp lực.
Chuỗi đảo đầu tiên bao gồm một nhóm các đảo bao gồm Đài Loan, Okinawa và Philippines, và ĐCSTQ coi đây là tuyến phòng thủ đầu tiên.
Cuộc tập trận Hán Quang 37 của quân đội Đài Loan sẽ được tiến hành từ thứ Sáu 23/4 đến thứ Sáu tuần sau (30/4), kéo dài trong 8 ngày 7 đêm liên tục. Đây là cuộc tập trận dài nhất trong lịch sử quân đội nước này.
Nhà lập pháp Quốc dân đảng Trần Ngọc Chân tin rằng việc tập trận chuẩn bị cho chiến tranh đã đạt đến một tầm cao mới, điều này cho thấy tình hình ở eo biển Đài Loan đang rất bất ổn.