Phụng Minh
Gần đây, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã mạnh tay sử dụng mạng xã hội Twitter, một nền tảng xã hội do người dân quốc tế thống trị, nhưng nghiên cứu mới nhất cho thấy Trung Quốc cũng đã sử dụng một số lượng lớn tài khoản giả mạo, ngay cả trong trường hợp của Đại sứ Anh Lưu Hiểu Minh, hơn một nửa số lượt retweet đến từ các tài khoản được gọi là zombie, trang Up Media cho hay.
Một cuộc điều tra kéo dài 7 tháng của Associated Press và Viện Internet Oxford, một khoa của Đại học Oxford, đã phát hiện ra rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc trên Twitter đã được hỗ trợ bởi một đội quân các tài khoản giả mạo chuyên đăng lại dòng tweet của các nhà ngoại giao và truyền thông nhà nước Trung Quốc hàng chục nghìn lần, khuếch đại tuyên truyền một cách bí mật có thể tiếp cận hàng trăm triệu người – mà không tiết lộ thực tế rằng nội dung đó được chính phủ tài trợ.
Theo AP, hơn một nửa số lượt retweet mà ông Lưu nhận được từ tháng 6 đến tháng 1 đến từ các tài khoản mà Twitter đã tạm ngưng vì vi phạm các quy tắc của nền tảng, là cấm thao túng. Nhìn chung, hơn 10% trong số 189 lượt retweet mà nhà ngoại giao Trung Quốc này nhận được trong khung thời gian đó đến từ các tài khoản mà Twitter đã tạm ngưng vào ngày 1/3.
Điều đáng kinh ngạc hơn là việc phong tỏa Twitter rõ ràng không làm giảm việc sử dụng tài khoản giả của Trung Quốc. Nhiều tài khoản giả đã xuất hiện và đóng góp hơn 16.000 lượt retweet.
Theo AP, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã mở ra một mặt trận mới trong cuộc chiến lâu dài đầy tham vọng nhằm định hình dư luận toàn cầu: phương tiện truyền thông xã hội phương Tây.
Báo cáo chỉ ra rằng mặc dù một số mạng tài khoản Twitter ủng hộ Trung Quốc đã được phát hiện trong quá khứ, nhưng nghiên cứu này là lần đầu tiên chỉ ra sự gia tăng các tài khoản không phải ở Trung Quốc với quy mô lớn để thúc đẩy số lượng tài khoản theo dõi, điều này cho thấy rằng Bắc Kinh đang ngày càng hy vọng định hướng dư luận toàn cầu, và họ không chỉ giới hạn ở các vấn đề trong quá khứ của Hồng Kông, Tân Cương và Đài Loan.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trước câu hỏi của hãng tin AP rằng: “Không có cái gọi là tuyên truyền chính trị sai lệch, và không có hướng dẫn dư luận trực tuyến … Chúng tôi hy vọng rằng các bên liên quan có thể từ bỏ thái độ phân biệt đối xử của họ”.
Nghiên cứu không thể xác nhận liệu những tài khoản này có được chính phủ Trung Quốc trực tiếp sử dụng hay không. Twitter nói với AP rằng nhiều tài khoản đã bị xử phạt vì thao túng, nhưng từ chối cung cấp chi tiết về những vi phạm nền tảng khác có thể đang diễn ra. Twitter cho biết họ đang điều tra xem hoạt động này có phải là hoạt động cung cấp thông tin trực thuộc nhà nước hay không.
Nghiên cứu chỉ ra rằng hiện có ít nhất 270 tài khoản của các nhà ngoại giao Trung Quốc đang hoạt động trên Twitter, nếu thêm các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc, sẽ có tổng cộng 449 tài khoản trên Twitter và Facebook, và 75% tài khoản chỉ được tạo trong hai năm qua.
Cả Twitter và Facebook đều bị chặn và không khả dụng ở Trung Quốc. Jacob Wallis, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Chính sách Mạng Quốc tế thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Chiến lược Australia, cho biết: “Điều này tạo ra thách thức rất lớn cho các nền dân chủ phương Tây. Chúng tôi không có đủ sức mạnh để tác động đến khán giả quốc tế. Trung Quốc có Vạn lý trường thành … Một lợi thế bất đối xứng rất lớn”.
Mareike Ohlberg, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Quỹ Marshall của Đức, nói với Associated Press rằng “đây chỉ là một phần mở rộng tự nhiên của những gì ĐCSTQ đã làm ở Trung Quốc trong một thời gian dài”.
Giáo sư Anne-Marie Brady của Đại học Canterbury ở New Zealand cho biết, “Hệ thống tuyên truyền của ĐCSTQ rất lớn và nó đã thâm nhập vào các phương tiện truyền thông xã hội phương Tây … giúp hình thành nhận thức về Trung Quốc”.