Phụng Minh
Một báo cáo mới của Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố Hải quân Trung Quốc là lực lượng lớn nhất trên thế giới, tuy nhiên thông tin tổng hợp cho thấy lực lượng hải quân Trung Quốc dù lớn nhất thế giới những vẫn thua Mỹ một điểm này, trang Defence View cho hay.
Theo Lầu Năm Góc, Hải quân Trung Quốc có 350 tàu chiến, Hải quân Mỹ với 293 tàu chiến. Tuy Hải quân Mỹ lớn hơn nhiều về trọng tải, lợi thế đó có thể bị xóa bỏ do lịch trình đóng tàu rầm rộ của Trung Quốc.
Trong ba thập kỷ qua, quân đội Trung Quốc đã đạt mức tăng trưởng 2 con số trong chi tiêu quốc phòng. Sự trỗi dậy của nền kinh tế Trung Quốc đã cho phép nước này chi tiêu nhiều hơn cho các lực lượng vũ trang của mình. Trên thực tế, ngân sách quốc phòng đã tăng gấp 6 lần trong 6 thập kỷ qua, với trọng tâm là hiện đại hóa các lực lượng tác chiến và xây dựng khả năng dự phóng sức mạnh – đặc biệt là Hải quân Trung Quốc.
Vào cuối những năm 1970, Trung Quốc là một quốc gia tương đối nghèo và dựa vào khái niệm “Chiến tranh Nhân dân” để chống lại các cuộc chiến tranh. Các lực lượng mặt đất, bao gồm Quân đội Trung Quốc và du kích, sẽ bao vây và tiêu diệt lực lượng đối phương trong một cuộc chiến tiêu hao.
Năm 1979, Hải quân Trung Quốc bao gồm hơn 140 tàu tên lửa, 53 tàu hộ tống, 12 khinh hạm, 11 tàu khu trục, 75 tàu ngầm và 15 tàu đổ bộ chủ lực. Ngay cả khi đó, hầu hết các tàu đều đã lỗi thời, trang bị các tên lửa và cảm biến cũ hơn khiến chúng không thể phù hợp với Hải quân Hoa Kỳ – hoặc hầu hết các lực lượng hải quân lớn của các nước khác.
Bản Phát triển An ninh và Quân sự năm 2020 của Lầu Năm Góc về ĐCSTQ cho biết Hải quân Trung Quốc là “lực lượng hải quân lớn nhất thế giới” về số lượng với 350 tàu chiến hoặc các tàu có thể đóng góp vào các hoạt động chiến đấu. Trong đó bao gồm 86 tàu tuần tra tên lửa, 49 tàu hộ tống, 53 khinh hạm, 32 tàu khu trục, một tàu tuần dương, 52 tàu ngầm tấn công hạt nhân và thông thường, 4 tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân, 58 tàu đổ bộ lớn và hai hãng không mẫu hạm được giao cho quân khu phía Bắc, phía Đông, và quân khu phía Nam, và 100 tàu khác được chỉ định ở các nơi khác.
4 thập niên qua ĐCSTQ đã tạo ra một sự khác biệt to lớn cho kế hoạch. Hạm đội lớn hơn và gần như được hiện đại hóa hoàn toàn. Khinh hạm Type 054A Jiangkai II ít nhiều ngang tầm với các tàu khu trục nhỏ của phương Tây, đặc biệt là các tàu châu Âu, trong khi tàu tuần dương Type 055 Renhai mới có thể là một đối thủ thực sự đối với các tàu dòng Ticonderoga cũ kỹ của Hải quân Mỹ.
Trung Quốc hạ thủy hàng không mẫu hạm đầu tiên, Liêu Ninh, vào năm 2012, gần đây đã hoàn thành chiếc thứ 2 và hiện đang đóng chiếc thứ 3. Các tàu đổ bộ có thể chở quân qua eo biển Đài Loan ngày càng lớn hơn và có năng lực tốt hơn. Mặc dù Trung Quốc vẫn đang đầu tư vào các tàu tuần tra nhỏ hơn và tàu hộ tống hữu ích cho phòng thủ bờ biển, nhưng việc tăng cường các tàu có kích thước khu trục trở lên có thể thách thức các hạm đội của Mỹ và Nhật Bản ở Tây Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, bất chấp tất cả những điều này, hạm đội Trung Quốc vẫn nhỏ hơn Hải quân Mỹ ở một chỉ số quan trọng: tổng trọng tải. Tổng trọng lượng của tất cả các tàu trong Hải quân Trung Quốc là khoảng 1,8 triệu tấn, mặc dù con số đó hơi cũ và thậm chí có thể lên tới 2 triệu tấn.
Mặt khác, Hải quân Hoa Kỳ có trọng lượng khổng lồ 4,6 triệu tấn.
Một số yếu tố giải thích cho sự chênh lệch. Hạm đội của Trung Quốc vẫn bao gồm gần 140 tàu mang tên lửa và tàu hộ tống cho quốc phòng ven biển, bao gồm các loại 022 thuyền tên lửa Houbei-class và Kiểu 056 Jiangdao lớp tàu hộ tống. Các tàu của Hải quân Hoa Kỳ nói chung, từ tàu ngầm đến hàng không mẫu hạm, cũng thường lớn hơn các đối tác Trung Quốc từ 10 đến 20%.
Nhưng lợi thế thực sự của Hải quân Mỹ nằm ở hàng không mẫu hạm lớn và tàu tấn công đổ bộ. Hải quân có 11 hàng không mẫu hạm từ 100.000 tấn trở lên, và 9 tàu vận tải đổ bộ dòng Wasp (không bao gồm USS Bonhomme Richard, bị cháy hồi tháng 7). Trong khi đó, Trung Quốc có hai hàng không mẫu hạm khoảng 60.000 tấn, và chỉ hiện đang chế tạo tàu vận tải đổ bộ đầu tiên, Type 075. Toàn bộ hạm đội hạng thấp của Trung Quốc – lực lượng gồm 137 tàu tuần tra tên lửa và tàu hộ tống – thậm chí không bằng một hàng không mẫu hạm nào của Mỹ về trọng tải.
Tuy nhiên, Trung Quốc đang ra sức để củng cố ‘sức mạnh’ trong 4 thập kỷ qua nhằm bắt kịp Hải quân Mỹ. Hải quân Trung Quốc đã biên chế hai hàng không mẫu hạm và có khả năng sẽ xây dựng một lực lượng từ sáu đến tám chiếc, điều này sẽ giúp thu hẹp đáng kể khoảng cách về trọng tải. Hải quân Trung Quốc gần như chắc chắn sẽ đóng thêm nhiều tàu đổ bộ Type 075 và có báo cáo về một hàng không mẫu hạm tấn công Type 076 mới. Trung Quốc đang đóng tàu nhanh đến mức báo cáo của Lầu Năm Góc thậm chí không thể theo kịp; dữ liệu trong báo cáo mới là 8 tháng, nhưng vào cuối tháng trước, Trung Quốc đã hạ thủy thêm 2 tàu khu trục Type 052D mới và 2 tàu tuần dương Type 055 .
Nhưng Trung Quốc có thể không đuổi kịp Hải quân Hoa Kỳ trong thời kỳ này; nền kinh tế của đất nước dự kiến sẽ tăng trưởng chậm lại do nhân khẩu học và cải cách kinh tế xã hội sẽ làm giảm chi tiêu quốc phòng.