Phụng Minh
Để thực hiện nghiên cứu và phân tích chuyên sâu về cách Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) tiến hành các hoạt động có ảnh hưởng ở Đài Loan, Hồng Kông và các khu vực khác, chuyên gia Trung Quốc Lê An Hữu (Andrew Nathan) cùng các chuyên gia Hồng Kông và Đài Loan đã thu thập phân tích của nhiều học giả, đồng biên tập cuốn sách có tên: “Không chỉ dùng sức mạnh sắc bén: Sự xâm nhập của ĐCSTQ vào Đài Loan và Hồng Kông” để chỉ ra các phương thức và loại hình thâm nhập vào xã hội Đài Loan và Hồng Kông của ĐCSTQ từ 5 lĩnh vực: bầu cử, kinh tế, truyền thông, giải trí và tôn giáo.
Theo báo cáo của Đài tiếng nói Hoa Kỳ, Lê An Hữu, một chuyên gia nổi tiếng của Mỹ về vấn đề Trung Quốc và là giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Columbia, đã chỉ ra trong một cuộc thảo luận trực tuyến về chủ đề này do Viện Hoover tại Đại học Stanford mà Đài Loan tổ chức cách đây vài ngày rằng, Đài Loan và Hồng Kông là nơi mà ĐCSTQ cho là hoàn toàn phải được kiểm soát. Bởi vì, chúng liên quan đến an toàn của chính ĐCSTQ, Đài Loan và Hồng Kông là mục tiêu quan trọng nhất để ĐCSTQ gây ảnh hưởng. Chính quyền Bắc Kinh sử dụng các phương thức xâm nhập phức tạp nhất cũng chính ở 2 vùng đất này.
Ngô Giới Dân, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Xã hội của Academia Sinica, Đài Loan, ông cũng là một trong những người đồng biên tập cuốn sách cho biết rằng, ĐCSTQ đã sử dụng chiến thuật mặt trận thống nhất của mình đến mức “cực đoan” ở những nơi mục tiêu như Hồng Kông và Đài Loan. Để đạt được sự thâm nhập toàn diện, ĐCSTQ phải có các cá nhân và tổ chức địa phương làm việc cho họ. Hầu hết mục đích của những người này là trao đổi lợi ích vật chất. Bởi vì họ vốn là thành viên của xã hội địa phương, do đó họ là một phần quan trọng trong hoạt động thâm nhập của ĐCSTQ.
Ông Ngô chỉ ra rằng, có ba hình thức hoạt động gây ảnh hưởng của ĐCSTQ. Một là, từ bên ngoài gây sức ép, chính là trực tiếp tạo áp lực. Hai là, thâm nhập nội bộ, tức là thông qua áp lực gián tiếp từ người dân địa phương. Ba là, xói mòn ranh giới chính trị, đây cũng là gây áp lực trực tiếp. Việc áp dụng ba hình thức này đối với Đài Loan được thể hiện trong việc hạn chế chủ quyền và không gian của Đài Loan cho các hoạt động quốc tế, thu hút các cộng tác viên ở Đài Loan và dần dần ăn mòn ranh giới tư pháp và bản sắc chính trị của Đài Loan.
Ông Ngô trích dẫn việc ĐCSTQ xâm nhập vào các cuộc bầu cử của Đài Loan làm ví dụ. Ông nói rằng, chiến thuật mặt trận thống nhất thành công nhất của ĐCSTQ ở Đài Loan cho đến nay là “Đồng thuận 1992” được thực hiện trong cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan năm 2012. Trong hoạt động đó, nhiều ông trùm doanh nghiệp Đài Loan đã công khai bày tỏ sự ủng hộ của họ đối với “Đồng thuận 1992”. Cái gọi là đồng thuận này giống như một câu thần chú chính trị, được các chính trị gia Quốc dân đảng lặp đi lặp lại trong một thời gian dài.
Trên lĩnh vực kinh tế, ông Ngô chỉ ra rằng, ĐCSTQ thâm nhập vào xã hội Đài Loan thông qua các du khách Trung Quốc, đây cũng là con bài mặc cả kinh tế quan trọng đối với Đài Loan. Kể từ sau khi Quốc dân đảng lên nắm quyền vào năm 2008, số lượng du khách Trung Quốc đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, đến năm 2016, Đảng dân chủ Tiến bộ thắng cử, trong thời gian này, Bắc Kinh đã gây áp lực lên bà Thái Anh Văn bằng cách giảm mạnh lượng khách du lịch Trung Quốc.
Trên các lĩnh vực truyền thông, giải trí và tôn giáo, ảnh hưởng của ĐCSTQ cũng có thể nhìn thấy rõ ràng.
Ví như, hầu hết các ngôi chùa lớn ở Đài Loan đều do các phe cánh địa phương kiểm soát, và Đền Trấn Lan ở Đài Trung là tiền đồn quan trọng cho mặt trận thống nhất của ĐCSTQ chống lại xã hội cơ sở của Đài Loan. Đây cũng là nơi tổ chức các sự kiện khi các quan chức ĐCSTQ đến thăm Đài Loan. Trong cuộc bầu cử Tổng thống Đài Loan năm 2016, vài ngày trước ngày bỏ phiếu, một quan chức ĐCSTQ đã trực tiếp đến Cung điện Zhenlan tổ chức một cuộc họp bí mật với 29 người dân địa phương và nói với họ rằng họ nên ủng hộ ai. Những người dân địa phương này sau khi hỗ trợ chính quyền Trung Quốc đều nhận được một khoản lợi ích đất đai khổng lồ.
Mã Nhạc, phó giáo sư Khoa Chính phủ học và Hành chính Công của Đại học Trung Quốc Hồng Kông, chịu trách nhiệm phân tích các trường hợp bầu cử ở Hồng Kông trong cuốn sách chỉ ra rằng, tình hình ở Hồng Kông và Đài Loan là khác nhau. Bởi vì Hồng Kông do ĐCSTQ trực tiếp quản lý và Bắc Kinh có ảnh hưởng trực tiếp đối với Hồng Kông. Tất cả những thay đổi đối với luật cơ bản về bầu cử dân chủ ở Hồng Kông đều cần có sự chấp thuận của Bắc Kinh, thậm chí, Bắc Kinh có thể trực tiếp xây dựng các quy tắc đối với Hồng Kông, cụ thể là áp đặt “Luật an ninh quốc gia phiên bản Hồng Kông” vào tháng 6/2020, đồng thời, Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc của ĐCSTQ cũng đã đưa ra quyết định thay đổi hệ thống bầu cử của Hồng Kông vào tháng 3 năm nay. Trước đó, Bắc Kinh cũng đã thông qua việc giải thích Luật Cơ bản vào năm 2016 và 2017 để truất quyền một số thành viên của Hội đồng Lập pháp Hồng Kông.
Theo nghiên cứu của ông Mã, ĐCSTQ là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử ở Hồng Kông. Trong đó, thái độ của Hồng Kông đối với Bắc Kinh, dân chủ hóa Hồng Kông và tình hình nhân quyền đều là những diễn biến mà ĐCSTQ rất chú trọng.
Ông Mã nhấn mạnh, tất cả ảnh hưởng trực tiếp của ĐCSTQ đối với Hồng Kông đều là sự chỉ đạo trực tiếp của chính quyền trung ương đối với chính quyền Hồng Kông.