Phụng Minh
Ngày 4/6, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã đệ trình lên Quốc hội báo cáo đánh giá mới nhất về Quân đội Trung Quốc. Báo cáo nhận định, quân đội Trung Quốc không ngừng sử dụng Hoa Kỳ như kẻ thù tưởng tượng của mình, đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa quân sự, tiếp tục tăng cường khả năng dự bị, cải thiện khả năng của họ trong các lĩnh vực chiến đấu khác nhau, điều này đang làm xói mòn ưu thế quân sự của Hoa Kỳ trong một số trường hợp nhất định, theo Epoch Times.
Ngoài ra, báo cáo cũng chỉ ra nhiều điểm yếu của quân đội Trung Quốc, bao gồm việc thiếu kinh nghiệm chiến đấu, không đủ huấn luyện chiến đấu thực tế, khả năng chiến đấu chung còn hạn chế, cơ cấu tổ chức mới chưa được thử nghiệm và phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài về một số thiết bị và vật liệu quân sự.
Quân đội riêng của ông Tập Cận Bình và ĐCSTQ
Phần đầu của báo cáo tiết lộ rằng, ưu tiên của quân đội Trung Quốc là bảo vệ đảng, tiếp theo là bảo vệ các lợi ích lãnh thổ và hải ngoại, cũng như lợi ích vùng trời và không gian mạng.
Báo cáo cũng mô tả tham vọng ngày càng gia tăng của nhà lãnh đạo ĐCSTQ, trong đó, ông Tập Cận Bình không ngừng ưu tiên hiện đại hóa quân đội để tăng cường hơn nữa quyền kiểm soát quân đội của mình. Đối với quân đội, sự kiểm soát của ĐCSTQ là tuyệt đối. Quân đội của đảng phục vụ đảng, không phải phục vụ đất nước. Báo cáo dẫn lời các nhà phân tích nói rằng, không giống như quân đội Đài Loan chuyên tâm bảo vệ đất nước và nhân dân, quân đội ĐCSTQ tập trung tạo ra quyền lực chính trị cho đảng.
Báo cáo đặc biệt đề cập đến vụ Thảm sát tại Quảng trường Thiên An Môn vào ngày 4 tháng 6 năm 1989, một ví dụ sinh động nhất về sự bảo vệ đảng của quân đội Trung Quốc. Báo cáo đánh giá rằng, Bộ Quốc phòng Trung Quốc không quản lý quân đội mà chỉ chịu trách nhiệm về việc tương tác với các lực lượng quân sự nước ngoài, Quân ủy của ĐCSTQ dưới sự chủ trì của ông Tập Cận Bình là trung tâm của quyền lực.
Có vẻ như Nhóm công tác Trung Quốc của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã nghiên cứu sâu hơn và mô tả rõ ràng các thuộc tính của quân đội ĐCSTQ, ở mức độ lớn hơn có thể được coi là sự khác biệt nghiêm ngặt giữa ĐCSTQ và Trung Quốc. Đánh giá như vậy sẽ có lợi cho người dân Trung Quốc. Bởi vì, nếu Trung Quốc và Mỹ thực sự xảy ra chiến tranh, quân đội Mỹ sẽ cố gắng hết sức để bảo vệ dân thường, thậm chí bao gồm cả việc giảm bớt các sĩ quan và binh sĩ cấp thấp nhất gây tổn thương cho quân đội Cộng sản Trung Quốc.
Đánh giá về “Giấc mơ quân đội hùng mạnh” của ông Tập Cận Bình
Báo cáo mô tả rằng, quân đội của ĐCSTQ đã chuyển từ một đội quân dựa trên bộ binh và công nghệ thấp sang một lực lượng mạng, công nghệ cao, ngày càng chú ý nhiều hơn đến các hoạt động chung và hàng hải.
Cuối năm 2017, ông Tập Cận Bình tiến hành cải tổ lại quân đội. Gần đây, ông Tập lại nói rằng, việc hiện đại hóa quân đội sẽ cơ bản hoàn thành vào năm 2035 và một quân đội đẳng cấp thế giới sẽ được xây dựng vào giữa thế kỷ 21. Đây là “giấc mơ về một quân đội mạnh” của nhà lãnh đạo ĐCSTQ.
Báo cáo nêu rõ, cuộc cải cách quân đội ban đầu dự kiến kết thúc vào năm 2020, nhưng thực tế sẽ kéo dài đến năm 2021 – 2022, thậm chí có thể mất nhiều thời gian hơn để bộ máy hành chính lâu đời thích ứng với những thay đổi cơ bản và thể chế hóa.
Theo báo cáo, ông Tập Cận Bình dường như đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc kiểm soát và đảm bảo lòng trung thành của quân đội. Ông đã mở rộng chiến dịch chống tham nhũng sang quân đội, loại bỏ các đối thủ chính trị và củng cố quyền kiểm soát cá nhân của mình đối với quân đội. Cảnh sát biển và Cảnh sát vũ trang của ĐCSTQ đều nằm dưới sự kiểm soát của Quân ủy. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy ông Tập Cận Bình vẫn nghi ngờ lòng trung thành của một số sĩ quan quân đội. Do đó, nếu có chiến tranh, ông Tập có thể không dám ủy quyền cho cấp dưới và không thể đáp ứng việc ra quyết định ở tuyến đầu chỉ huy một cách kịp thời.
Báo cáo đánh giá rằng, việc ông Tập Cận Bình tập trung vào lòng trung thành chính trị có thể làm suy yếu các yếu tố khác trong quá trình hiện đại hóa quân đội. Báo cáo dẫn lời các nhà phân tích nói rằng, từ quan điểm hoạt động, việc nhấn mạnh lòng trung thành chính trị làm mất đi khả năng sáng tạo của các tướng lĩnh quân đội.
Đánh giá sức mạnh chiến đấu của quân đội Trung Quốc
Báo cáo chỉ ra rằng, quân đội Trung Quốc hiện đang phục vụ khoảng 2 triệu người, dự đoán vào năm 2035, quân đội Trung Quốc có thể cố gắng cạnh tranh với Hoa Kỳ và các đồng minh trong mọi lĩnh vực xung đột trên khắp khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, bao gồm cả mặt đất, trên không, trên biển, vũ trụ, không gian mạng và môi trường điện từ.
Báo cáo trích dẫn các bình luận của ĐCSTQ nói rằng, ĐCSTQ đang chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh cục bộ trên biển tương đối lớn với cường độ cao. Rất có thể cuộc xung đột quy mô tương đối nhỏ xung quanh các tuyên bố chủ quyền biển đang tranh chấp ở Biển Đông hoặc Biển Hoa Đông. Xung đột quy mô lớn hơn sẽ là ở eo biển Đài Loan có sự tham gia của Hoa Kỳ. Sách Trắng Quốc phòng năm 2015 của ĐCSTQ cũng tuyên bố rằng, vũ trụ và không gian mạng là “tầm cao chỉ huy mới” của cạnh tranh chiến lược.
1. Khả năng răn đe hạt nhân
Báo cáo mô tả chiến lược hạt nhân của Trung Quốc sau Chiến tranh Lạnh chủ yếu nhằm vào Hoa Kỳ. So với Hoa Kỳ hoặc Nga, kho vũ khí hạt nhân hiện tại của chính quyền Trung Quốc nhỏ hơn nhiều, nhưng nó đang tạo ra một lực lượng hạt nhân quy mô lớn hơn, ước tính có khoảng 350 đầu đạn hạt nhân, bao gồm khoảng 240 tên lửa đạn đạo trên đất liền, 48 tên lửa trên 4 tàu ngầm hạt nhân và 20 quả bom thả trên không do máy bay ném bom mang theo. Trung Quốc đã đạt được tiến bộ trong hướng đi của bộ ba hạt nhân, nhưngTrung Quốc vẫn lo ngại rằng hệ thống phòng thủ tên lửa và vũ khí thông thường chính xác tầm xa của Hoa Kỳ có thể làm suy yếu sức mạnh hạt nhân của quân đội Trung Quốc.
2. Tên lửa thông thường
Báo cáo chỉ ra rằng, ĐCSTQ đang cải thiện khả năng tấn công chính xác tầm xa, bao gồm cả việc nhắm vào các căn cứ đồng minh của Hoa Kỳ và Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Báo cáo ước tính Trung Quốc có khoảng 600 tên lửa đạn đạo tầm ngắn trở lên với tầm bắn 300-1.000 km; hơn 150 tên lửa đạn đạo tầm trung và tầm ngắn với tầm bắn 1.000-3.000 km; hơn 200 tên lửa đạn đạo tầm trung có tầm bắn 3.000-5.500 km; khoảng 100 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa với tầm bắn hơn 5.500 km. Một số tên lửa trong số này là mối đe dọa đối với các căn cứ quân sự của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, bao gồm cả đảo Guam.
3. Lực lượng Không quân Trung Quốc
Báo cáo cho rằng, Lực lượng Không quân của quân đội Trung Quốc đang thay đổi từ vai trò truyền thống là phòng không lãnh thổ sang có thể tiến hành tấn công và phòng thủ xa biên giới, với hướng chính là đông nam. Việc hiện đại hóa Lực lượng Không quân Trung Quốc đang làm xói mòn ưu thế quân sự lâu đời của Hoa Kỳ. Trung Quốc có khoảng 800 máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư, bao gồm J-10, J-11 và J-16. Máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm J-20 cũng đã được đưa vào sử dụng. Trung Quốc cũng có khoảng 450 máy bay ném bom hoặc máy bay tấn công, bao gồm cả H-6K, có thể mang sáu tên lửa hành trình đất đối đất.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang phát triển các máy bay cảnh báo sớm, bao gồm Cảnh sát phòng không-2000, Cảnh sát phòng không-200 và Cảnh sát phòng không-500. Bên cạnh đó, còn có máy bay vận tải Yun-20 và máy bay tiếp dầu Il -78 nhập khẩu từ Nga, cũng như các máy bay không người lái cỡ lớn.
Báo cáo tiết lộ rằng, Trung Quốc đã mua một số lượng không xác định tên lửa đất đối không S-400 từ Nga, có thể đánh chặn một số tên lửa đạn đạo tầm ngắn; tên lửa phòng không Cờ Đỏ-19 mà ĐCSTQ đang bắt chước có thể đánh chặn tên lửa đạn đạo có tầm bắn 3.000 km.
4. Hải quân Trung Quốc
Báo cáo cho biết, Hải quân Trung Quốc có khoảng 350 tàu chiến, bao gồm 2 hàng không mẫu hạm , tàu đổ bộ Type 075 mới nhất, 6 tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân, 6 tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân và 46 tàu ngầm tấn công chạy bằng diesel. Các tàu khu trục 052D và Khinh hạm Type 054A có thể tiến hành các hoạt động phòng không và chống hạm trong khu vực. Các tàu tác chiến nhỏ hơn như khinh hạm Type 056 chỉ chiến đấu gần bờ biển.
Báo cáo chỉ ra rằng, hải quân của quân đội Trung Quốc có ít khả năng thực hiện các nhiệm vụ bên ngoài chuỗi đảo đầu tiên, nhưng với việc ngày càng nhiều kinh nghiệm trong các hoạt động trên biển xa và có được những nền tảng lớn hơn và tiên tiến hơn, hải quân Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cường khả năng của mình hơn nữa.
Lực lượng Thủy quân Lục chiến của Trung Quốc chủ yếu đối mặt với các đảo ở Nam Trung Quốc. Đây là lực lượng đổ bộ có năng lực nhất trong số các quốc gia có chủ quyền tuyên bố ở Biển Đông. Lực lượng này có thể xâm chiếm một số hòn đảo do Đài Loan kiểm soát. Tuy nhiên, phát động một cuộc tấn công đổ bộ toàn diện vào Đài Loan sẽ liên quan đến những rủi ro chính trị và quân sự lớn.
Báo cáo đề cập rằng, lực lượng bảo vệ bờ biển và dân quân hàng hải của ĐCSTQ áp dụng chiến lược cưỡng chế “vùng xám”, có thể từ chối chấp nhận mệnh lệnh quân sự của ĐCSTQ và chuyển trách nhiệm về sự leo thang mâu thuẫn sang các quốc gia khác. Mà hầu hết các quốc gia này chưa có có lực lượng bảo vệ bờ biển mạnh hoặc hải quân.
5. Lực lượng hỗ trợ chiến lược
Báo cáo tiết lộ rằng, mục tiêu chính của các hoạt động không gian và hoạt động thông tin của ĐCSTQ, bao gồm cả chiến tranh mạng, điện tử và tâm lý là Hoa Kỳ. ĐCSTQ đang tìm cách sử dụng các hoạt động tấn công trên mạng để phá vỡ, hạ cấp hoặc phá hủy các hệ thống thù địch, bao gồm các cơ sở hạ tầng quan trọng. Ngoài ra, ĐCSTQ còn thực hiện các hoạt động gián điệp mạng nhằm vào các mục tiêu quân sự, dân sự hoặc thương mại, đánh cắp bí mật quân sự, tài sản trí tuệ…
Bên cạnh đó, ĐCSTQ cũng đang phát triển các khả năng chống không gian, chẳng hạn như tên lửa chống vệ tinh, laser trên đất liền và vũ khí không gian quỹ đạo. Tháng 7/2020, ĐCSTQ đã hoàn thành hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu, giảm bớt sự phụ thuộc vào Hệ thống Định vị Toàn cầu của Hoa Kỳ (GPS). Cho đến nay, chính quyền Trung Quốc đã vận hành hoặc sở hữu khoảng 14% vệ tinh đã biết trên quỹ đạo, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào ngoài Hoa Kỳ.
6. Lực lượng Lục quân Trung Quốc
Theo báo cáo, Quân đội Trung Quốc là lực lượng mặt đất lớn nhất trên thế giới, chủ yếu để đảm bảo sự ổn định chính trị của ĐCSTQ. Các nhà lãnh đạo ĐCSTQ yêu cầu Quân đội trở thành một lực lượng có thể sử dụng linh hoạt công nghệ và năng lực tiên tiến, di chuyển nhanh hơn, có khả năng tấn công xa hơn và nhanh hơn, bao gồm nhiều tên lửa tầm xa, pháo binh, xe tăng, trực thăng tấn công…
Điểm yếu của Quân đội Trung Quốc
Báo cáo cho rằng, ĐCSTQ đang cố gắng tấn công Đài Loan, cũng đang cố gắng sử dụng vũ lực để giải quyết các tranh chấp lãnh thổ xung quanh nó, và cũng đang cố gắng chống lại khả năng của Hoa Kỳ ở Đông Á, nhưng vẫn có những vấn đề và sự không chắc chắn trong khả năng của ĐCSTQ khi thực hiện các nhiệm vụ.
Báo cáo phân tích rằng, Trung Quốc thiếu kinh nghiệm chiến đấu, thiếu các chương trình huấn luyện và tập trận sát với thực tế, hơn nữa các cuộc tập trận chung còn tương đối nhỏ. Đại dịch năm 2020 đã khiến một số cuộc tập trận và huấn luyện chung bị dừng lại. Ngoài ra, một số lượng lớn vũ khí mới đang thay thế thiết bị truyền thống và cách huấn luyện nhân viên vận hành trở thành một vấn đề tương đối khó khăn. Ông Tập Cận Bình đã nhiều lần nhấn mạnh việc nâng cao khả năng “chiến thắng”, nhưng quân đội Trung Quốc đang được tổ chức lại và có thể không chuẩn bị cho 1 cuộc xung đột.
Không chỉ vậy, khả năng tác chiến chống tàu ngầm và khả năng tác chiến tiên tiến; hoạt động của hạm đội tàu sân bay; tình báo tầm xa, giám sát, trinh sát và xác định mục tiêu; phòng không trên biển; hoạt động đất đối không; hậu cần tầm xa và tiếp nhiên liệu trên không cũng là những điểm yếu của quân đội Trung Quốc.
Báo cáo chỉ ra rằng, Trung Quốc nhập khẩu khoảng 75% vũ khí từ Nga, đây thường là nền tảng công nghệ để Trung Quốc bắt chước và sao chép lại. Việc ĐCSTQ thúc đẩy hội nhập quân-dân sự và các hoạt động gián điệp để có được công nghệ nước ngoài nhằm thu hẹp khoảng cách dường như vẫn không đủ để đạt được mục tiêu của mình.
Báo cáo cũng cho rằng, các vấn đề chính trị và kinh tế cũng có thể hạn chế năng lực của quân đội Trung Quốc. Bất ổn trong nước đã gia tăng đáng kể, các mối đe dọa về sức khỏe cộng đồng và thiên tai gây ra rủi ro về an ninh, có thể khiến các nhà lãnh đạo ĐCSTQ sử dụng nhiều nguồn lực quân sự hơn để quản lý những vấn đề này.
Ngoài ra, mức tăng trưởng kinh tế thấp có thể hạn chế tăng trưởng ngân sách quốc phòng. Ngân sách quân sự của ĐCSTQ đã tăng gần gấp đôi kể từ năm 2009, ngân sách cho năm 2021 là 1,355 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 209 tỷ USD). Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm ước tính rằng ngân sách thực tế thậm chí lên đến 240 tỷ USD.
Báo cáo mới nhất của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ tiếp tục nhắc nhở về các mối đe dọa quân sự ngày càng gia tăng của ĐCSTQ, đồng thời chỉ điểm chính xác vào điểm yếu của quân đội Trung Quốc.