Phụng Minh
Mới đây, ông Kurt Campbell – điều phối viên các vấn đề Ấn Độ-Thái Bình Dương của Tòa Bạch Ốc – nói rằng Mỹ ủng hộ một mối quan hệ không chính thức mạnh mẽ với Đài Loan, nhưng không ủng hộ Đài Loan độc lập. Các nhà phân tích Trung Quốc nhận định, Bắc Kinh hoan nghênh lập trường này của Mỹ nhưng căng thẳng có thể sẽ vẫn ở mức cao khi Washington và Đài Bắc ngày càng xích lại gần nhau hơn, theo trang SCMP.
Ông Campbell phát biểu trong một hội thảo vào thứ Ba tuần này rằng: “Chúng tôi hoàn toàn nhận thức được và hiểu được tính chất nhạy cảm trong vấn đề này. Chúng tôi tin rằng Đài Loan có quyền được sống trong hòa bình. Chúng tôi muốn chứng kiến vai trò quốc tế của hòn đảo, đặc biệt là trong những lĩnh vực như vaccine và những vấn đề liên quan tới đại dịch”.
Vị quan chức của ông Biden nói thêm: “Đài Loan không nên bị cộng đồng quốc tế xa lánh. Đó là sự cân bằng, nhưng là sự cân bằng mà Mỹ chấp nhận và ủng hộ”.
Giới quan sát Trung Quốc cho rằng phát ngôn của ông Campbell phù hợp với quan điểm chính thức mà Mỹ đã áp dụng với Đài Loan kể từ năm 1979, thời điểm mà Washington thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh.
Tuy nhiên, dù cho đây là tín hiệu không đáng mừng đối với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn và đảng Dân tiến của bà, nhưng thực tế là hoạt động trao đổi giữa Mỹ và Đài Loan vẫn có khả năng cao là tiếp tục được tăng cường trong khuôn khổ mối quan hệ không chính thức giữa hai bên, điều mà Bắc Kinh xem là “khiêu khích”.
Lưu Vĩ Đông – chuyên gia về các vấn đề Mỹ đến từ Viện Khoa học xã hội Trung Quốc – nói rằng trước đây Mỹ đã từng nói không ủng hộ Đài Loan độc lập, nhưng Washington luôn thể hiện quan điểm của họ một cách “rất đặc biệt”. Ông Lưu nhận định:
“Họ nói họ không ủng hộ Đài Loan độc lập, nhưng điều đó không có nghĩa là họ phản đối. Ông Campbell nói điều đó có thể hiểu là thiện chí đối với Trung Quốc… nhưng nó cũng không ảnh hưởng tới việc chính phủ Mỹ thắt chặt quan hệ hợp tác với Đài Loan, bao gồm cả việc ủng hộ Đài Loan tham gia các tổ chức quốc tế – những tổ chức mà chỉ các quốc gia độc lập mới có thể tham gia”.
Ông Lưu nói thêm rằng, hai bên chắc chắn sẽ tiếp tục tăng cường mối quan hệ, gồm cả trong những lĩnh vực mà trước đây chưa từng hợp tác.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân, phản ứng trước phát ngôn của ông Campbell, nói rằng Mỹ nên “xử lý thận trọng” với các vấn đề về Đài Loan và “ngừng gửi đi những tín hiệu sai”.
Chính quyền Bắc Kinh lâu nay vẫn cực lực phản đối việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, hay việc Mỹ điều chiến hạm băng qua Eo biển Đài Loan và ủng hộ hòn đảo tham gia WHO
Chính phủ của Tổng thống Biden đã đưa ra hàng loạt bước đi để tăng cường quan hệ với Đài Loan, như với một đối tác quan trọng ở Ấn Độ-Thái Bình Dương. Mỹ đã 6 lần điều chiến hạm qua Eo biển Đài Loan và cùng với các đồng minh khác – như Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước thành viên G7 – đưa ra nhiều tuyên bố ủng hộ Đài Loan.