Phụng Minh
Liên quan đến vụ nổ xe buýt khiến 9 kỹ sư Trung Quốc thiệt mạng ở miền bắc Pakistan vào tuần trước, Bắc Kinh đã gia tăng sức ép lên Islamabad, hoãn một ủy ban chung cấp cao về Sáng kiến Vành đai và Con đường và tạm dừng dự án thủy điện trị giá hàng tỷ USD, Nikkei cho hay.
Dự án Thủy điện Dasu hiện đang được xây dựng ở Tây Bắc Pakistan do Công ty Tập đoàn Cát Châu Bá của Trung Quốc (CGGC) đứng đầu với chi phí ước tính hơn 4 tỷ USD.
Trái ngược với báo chí đưa tin, dự án này không thuộc Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan (CPEC) mà được Ngân hàng Thế giới tài trợ.
Sau khi 13 người thiệt mạng trong một vụ nổ xe buýt ở quận Kohistan vào ngày 14/7, trong đó có 9 công dân Trung Quốc làm việc cho dự án Thủy điện Dasu, văn phòng đối ngoại của Pakistan đã gọi đây là một tai nạn do hỏng máy móc. Điều này gây ra phản ứng mạnh mẽ từ Bắc Kinh, yêu cầu Islamabad điều tra vụ việc.
Thủ tướng Pakistan Imran Khan sau đó đã bảo đảm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường rằng Islamabad sẽ điều tra “cuộc tấn công khủng bố”, được cho là nhằm vào người Trung Quốc. Các quan chức Pakistan sau đó đã tìm thấy dấu vết của chất nổ tại địa điểm này.
Một đội Trung Quốc gồm 15 thành viên đang có mặt tại Pakistan để điều tra vụ việc. Cho đến nay chưa có nhóm khủng bố nào đứng ra nhận trách nhiệm về vụ tấn công.
Phản ứng ban đầu của Bắc Kinh là hủy cuộc họp lần thứ 10 của Ủy ban Điều phối chung. Cùng với sự chủ trì của các quan chức hàng đầu của Pakistan và Trung Quốc, Ủy ban Hợp tác chung là cơ quan ra quyết định của Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan – một siêu dự án nằm trong sáng kiến Vành đai và Con đường trị giá 50 tỷ USD của Pakistan.
Trong một tweet ngày 15/7, Asim Saleem Bajwa, chủ tịch Hành lang Kinh tế Trung Quốc-Pakistan, cho biết cuộc họp Ủy ban Hợp tác chung dự kiến được tổ chức vào ngày 16/7, đã bị hoãn lại.
Cuộc họp năm nay được cho là sẽ thông qua cơ chế tài chính cho dự án đường sắt Main-Line 1. Một quan chức chính phủ nói với Nikkei rằng: “Cuộc họp của Ủy ban Hợp tác chung bị trì hoãn có nghĩa là dự án Main-Line 1 sẽ không sớm bắt đầu”. Quan chức này nói thêm rằng Pakistan muốn cuộc họp sớm được tổ chức nhưng điều đó sẽ không thể thực hiện được nếu không có sự tiến hành của Bắc Kinh.
Ngoài việc hoãn cuộc họp Ủy ban Hợp tác chung, Trung Quốc cũng đình chỉ công việc đối với Dự án Thủy điện Dasu. Tập đoàn Cát Châu Bá sau đó đã thông báo vào ngày 17/7 rằng họ sẽ không tiếp tục làm việc và hầu hết các nhân viên địa phương sẽ bị sa thải.
Sau đó, các quan chức cho biết, Islamabad đã yêu cầu Tập đoàn Cát Châu Bá xem xét lại để ngăn phản ứng dữ dội trong nước. Công ty Trung Quốc sau đó đã rút lại lệnh chấm dứt hợp đồng của nhân viên địa phương.
Một quan chức chính phủ Pakistan nói: “Tập đoàn Cát Châu Bá đã tạm thời đình chỉ công việc của Dự án Thủy điện và nó sẽ hoạt động trở lại khi các vấn đề an ninh được giải quyết”.
Trên khắp châu Á, Trung Quốc ngày càng bơm tiền vào hàng loạt dự án hạ tầng thuộc sáng kiến “Vành đai và con đường” đầy tham vọng mà Bắc Kinh đang thúc đẩy nhằm kết nối hạ tầng và thương mại qua một loạt quốc gia Á – Phi – Âu.
Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định việc nước nào sẽ nhận được tiền đầu tư và khi nào sẽ xúc tiến các dự án lại thuộc quyền quyết định của Bắc Kinh và có thể đẩy các quốc gia vào bẫy nợ. Pakistan và nhiều nước phải lao đao vì sáng kiến Vành đai và Con đường của chính quyền Trung Quốc.