Mỹ tuyên bố “đồng thuận” với Trung Quốc và Nga về Afghanistan
Trọng Nghĩa
Một quan chức cao cấp bộ Ngoại Giao Mỹ hôm 18/08/2021 đã khẳng định rằng về Afghanistan, Washington có cùng mục tiêu với cả Bắc Kinh lẫn Matxcơva. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc và Nga, hai nước bị Hoa Kỳ xem đối thủ, đều coi việc Mỹ rút chân ra khỏi Afghanistan là cơ hội để tăng cường ảnh hưởng bằng cách hợp tác với chế độ Taliban.
Theo hãng tin Pháp AFP, phát biểu với các phóng viên tại Washington, bà Wendy Sherman, thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ đã đề cập đến một tuyên bố chung của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ngày 16/08 vừa qua, kêu gọi “thành lập, thông qua các cuộc đàm phán mở rộng, một chính phủ thống nhất và mang tính đại diện rộng rãi” tại Kabul.
Theo bà Sherman, tuyên bố đó “cho thấy tất cả chúng ta đều có chung một lập trường, trong đó có việc kêu gọi Taliban đảm bảo công lý, quyền bình đẳng và hội nhập, không để xảy ra bạo lực, để mọi người có thể rời đi nếu họ muốn”.
Trên cơ sở đó, thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ kết luận là “hiện đang có một sự đồng thuận rất mạnh mẽ” trên vấn đề Afghanistan.
Về hình thức, việc Trung Quốc và Nga, hai trong số 5 thành viên có quyền phủ quyết tại Hội Đồng Bảo An, tán đồng bản tuyên bố về Afghanistan có nghĩa là họ đồng ý với những gì được nêu trong văn kiện.
Nhưng trong thực tế, theo AFP, vào lúc Hoa Kỳ và nhiều nước phương Tây rút ra khỏi Afghanistan, cả Trung Quốc lẫn Nga đều duy trì đại sứ quán của họ ở Kabul, và gia tăng các cuộc tiếp xúc với lực lượng Taliban để tìm cách gia tăng ảnh hưởng tại nước này.
Ngoài ra, nếu Mỹ và đồng minh phương Tây còn cân nhắc việc có nên công nhận chế độ Taliban hay không, thì Bắc Kinh và Moscow đều như đã xem Taliban là ông chủ mới của Afghanistan.
Iran “sẵn sàng” làm việc với Nga và Trung Quốc để “ổn định” Afghanistan
Cùng một quan điểm với Trung Quốc và Nga còn có Iran. Tổng thống Iran Ebrahim Raïssi hôm qua đã tiếp xúc trực tuyến với hai đồng nhiệm Nga Vladimir Putin và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Trong cả hai cuộc hội đàm, lãnh đạo Iran đều xác định rằng Teheran sẵn sàng hợp tác với Bắc Kinh và Matxcơva để tái lập “ổn định và hòa bình” ở Afghanistan, nơi phe Taliban đã giành lại được chính quyền.
Thái độ của Iran đối với Taliban cũng thay đổi hoàn toàn. Vốn có quan hệ căng thẳng với Taliban từ năm 1996 đến 2001 khi phe này năm quyền tại Afghanistan, Iran chưa bao giờ công nhận chế độ Taliban.
Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, Teheran đã cho rằng Taliban phải là “một phần của giải pháp tương lai” ở Afghanistan. Hôm 16/08, thậm chí tân tổng thống Iran Raïssi còn khẳng định rằng “thất bại quân sự” của Hoa Kỳ ở Afghanistan phải biến thành “cơ hội cho hòa bình” ở nước láng giềng, đồng thời nói thêm rằng Teheran rất mong muốn một “quan hệ láng giềng tốt với Afghanistan”.
IMF đình chỉ viện trợ cho Afghanistan do tình hình bất ổn
Trong lãnh vực kinh tế, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế IMF hôm qua thông báo đình chỉ viện trợ cho Afghanistan do tình hình còn bất ổn tại nước này. Trên nguyên tắc, FMI sẽ phải cấp cho Afghanistan một khoản viện trợ cuối cùng trị giá 105,6 triệu đô la theo một chương trình được phê duyệt vào ngày 6 tháng 11 năm 2020 với tổng trị giá là 370 triệu đô la.
Là một trong những quốc gia nghèo nhất trên thế giới, Afghanistan rất phụ thuộc vào viện trợ quốc tế. Ngoài Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế, Ngân Hàng Thế Giới có khoảng 20 dự án phát triển đang được tiến hành ở Afghanistan và đã cung cấp 5,3 tỷ đô la kể từ năm 2002, chủ yếu là viện trợ không hoàn lại. Tương lai của các chương trình này không rõ ràng, trong bối cảnh định chế tài chính quốc tế này đang khẩn trương rút nhân viên của họ khỏi Afghanistan.
Phó TT Kamala Harris công du Singapore và Việt Nam: “Mỹ vẫn ở lại châu Á”
Anh Vũ
Trong bối cảnh Afghanistan đang được nhìn nhận như là một thất bại chiến lược của Mỹ, ngày 20/08/2021, phó tổng thống Mỹ Kamala Harris lên đường đi công du 2 quốc gia Đông Nam Á, Singapore và Việt Nam. Chuyến công du này sẽ chứng minh Hoa Kỳ vẫn hiện diện và sẽ còn ở lại châu Á, theo như nhận định của một quan chức chính quyền Biden.
Theo hãng tin Reuters, bà Harris sẽ thăm Singapore ngày 22/08 và Việt Nam ngày 24/08. Mục đích của chuyến đi là tăng cường quan hệ và mở rộng hợp tác kinh tế với hai đối tác quan trọng của Mỹ trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Trong chuyến đi, phó tổng thống sẽ thảo luận với chính phủ hai nước về các vấn đề lợi ích chung, bao gồm an ninh khu vực, ứng phó toàn cầu với đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, và nỗ lực chung của chúng tôi trong việc thúc đẩy một trật tự dựa trên luật pháp quốc tế” – tuyên bố của Nhà Trắng cho biết.
Chuyến công du châu Á này của phó tổng thống Mỹ đã được dự trù từ trước, nhưng diễn ra ngay sau khi Taliban trở lại chiếm quyền ở Afghanistan.
Theo một quan chức cao cấp của Nhà Trắng giấu tên, vào lúc mà cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đang tiếp diễn gay gắt, Đông Nam Á đóng vai trò “quan trọng về kinh tế cũng như chiến lược” đối với Washington.
Quan chức này trước đó cũng đã cho Reuters biết là phó tổng thống trong chuyến đi này sẽ tập trung vào vấn đề bảo vệ luật pháp quốc tế trên Biển Đông, củng cố vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trong vùng và mở rộng hợp tác trong lĩnh vực an ninh. Quan chức này nhấn mạnh: “Chính quyền Biden cho thấy chúng tôi cam kết lâu dài trong vùng, chúng tôi là một phần của vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương và chúng tôi sẽ ở lại đó”.
Đây là lần đầu tiên Việt Nam đón một phó tổng thống Hoa Kỳ từ năm 1975 đến nay. Bà Harris dự kiến đến Hà Nội tối ngày 23/08 và sáng hôm sau sẽ bắt đầu gặp gỡ làm việc với các quan chức Việt Nam.
Thủ tướng Đức chính thức thăm Nga trước khi rời khỏi quyền lực
Anh Vũ
Sau cuộc bầu cử Quốc Hội vào ngày 26/09 tới, thủ tướng Angela Merkel sẽ rời khỏi quyền lực sau 4 nhiệm kỳ liên tục lãnh đạo nước Đức. Hôm nay, 20/08/2021, bà Merkel tới Matxcơva trong chuyến thăm Nga chính thức cuối cùng trong cương vị thủ tướng Đức.
Chuyến thăm mang tính chất xã giao, nhưng dự báo cũng không dễ chịu gì, do quan hệ giữa Berlin và Matxcơva từ nhiều năm qua khá căng thẳng, đặc biệt với vụ đầu độc nhà đối lập Nga Alexei Navalny cách đây đúng 1 năm.
Thông tín viên RFI Delphine Nerbollier từ Berlin :
“Ngày được chọn cho cuộc gặp chính thức cuối cùng này cũng khá ngạc nhiên. Cách đây đúng một năm, Alexei Navalny thoát chết trong một vụ đầu độc và nhờ có sự giúp đỡ của bà thủ tướng Angela Merkel đã được đến Đức chữa trị.
Một năm sau, quan hệ giữa Berlin và Matxcơva vẫn còn rất xấu, vì vụ việc còn chưa được làm sáng tỏ này, chưa kể đến việc Nga tống giam nhà đối lập này từ 8 tháng qua. Bà Angela Merkel vẫn thường xuyên kêu gọi Matxcơva trả tự do cho Alexei Navalny.
Bằng chứng căng thẳng vẫn còn giữa hai nước : Ngoại trưởng Nga trong tuần đã chỉ trích thẳng Liên Hiệp Châu Âu và đặc biệt là Đức đã can thiệp vào công việc nội bộ của Nga qua vụ Navalny.
Mặc cho những bất đồng sâu sắc trên, bà Angela Merkel vẫn duy trì đường lối tiếp tục đối thoại với láng giềng rất hùng mạnh này, chủ yếu để tìm một lối thoát cho hồ sơ Ukraina. Chắc chắn đây là hồ sơ dở dang mà bà thủ tướng Đức sẽ để lại trước khi rời khỏi quyền lực.”
Pháp : Covid-19 vẫn tăng bất chấp các biện pháp phòng dịch
Thùy Dương
Tại Pháp, cho dù chính quyền đã tăng cường các biện pháp phòng chống dịch, và khoảng 40 triệu dân đã được tiêm xong hoàn toàn, dịch Covid-19 vẫn không ngừng lây lan.
Theo số liệu của cơ quan Y Tế Công Cộng Pháp công bố chiều tối 18/08/2021, số bệnh nhân Covid-19 phải nhập khoa điều trị tích cực tại các bệnh viện đã vượt ngưỡng 2.000 người. Chỉ trong 24 giờ, đã có thêm hơn 1.030 người nhập viện và gần 300 bệnh nhân được đưa khoa chăm sóc tích cực. Theo AFP, trong suốt một tháng qua, số người bệnh Covid-19 phải nhập viên liên tục tăng.
Những nơi bị dịch bệnh nghiêm trọng nhất hiện giờ là miền nam Pháp, vùng Ile-de-France (vùng Paris), 2 đảo hải ngoại Guadeloupe và Martinique. Riêng tại Guadeloupe và Martinique, hôm qua 18/08, cầu không vận tiếp tục được triển khai để chuyển bệnh nhân Covid-19 đến các bệnh viện khác của Pháp, giảm tải cho hệ thống y tế tại các vùng lãnh thổ hải ngoại này. Cũng trong ngày hôm qua, chiến hạm của hải quân Pháp chở theo 100 tấn ô-xy từ nội địa đã cập cảng Martinique.
Về tiêm chủng, thủ tướng Pháp Jean Castex hôm qua vui mừng thông báo trên Twitter là đã có hơn 40 triệu người dân Pháp được tiêm ngừa Covid-19 hoàn toàn (gần 60% dân số). Còn số người đã tiêm ít nhất một mũi chiếm gần 70% dân số, tương đương gần 46,7 triệu người trên tổng dân số khoảng 67 triệu. Bộ trưởng Y Tế Pháp lạc quan hy vọng đến cuối tháng 8, Pháp sẽ hoàn thành chỉ tiêu đề ra là 50 triệu dân được tiêm ít nhất là mũi đầu.
Riêng về vấn đề tiêm chủng của lực lượng an ninh, theo AFP, tất cả các hiến binh được triển khai tại hiện trường, đảm bảo an ninh công cộng, an toàn giao thông, tiếp xúc với công chúng bắt buộc phải tiêm xong hoàn toàn, muộn nhất là đến ngày 15/09/2021. Còn lực lượng cảnh sát thì không ra quy định bắt buộc, nhưng khuyến khích nhân viên chích ngừa.
Trong khi đó, theo nguồn tin từ bộ Tài Chính Pháp, chính phủ dự kiến chi 2 tỉ euro trong năm 2022 để mua vac-xin ngừa Covid-19, chủ yếu là để phục vụ chiến dịch tiêm nhắc lại (mũi thứ 3) cho nhóm người trên 80 tuổi và người có nhiều nguy cơ, dễ bị tổn thương nhất.
Afghanistan: Chiến lợi phẩm để lại cho Taliban, một mối đau đầu khác cho Mỹ
Trọng Nghĩa
Sự sụp đổ nhanh chóng của lực lượng chính phủ Afghanistan, hầu như chỉ tháo chạy trước đà tiến của Taliban đã khiến cho một khối lượng vũ khí khổng lồ mà Mỹ trang bị cho quân đội nước này rơi vào tay phiến quân Hồi Giáo. Chính cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan ngày 17/08/2021 đã thừa nhận rằng một số lượng vũ khí “khá lớn” của Mỹ đã rơi vào tay lực lượng Taliban. Thực tế này đã làm dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ vũ khí tối tân của Mỹ bị các nhóm khủng bố sử dụng hoặc bị Taliban giao cho Trung Quốc hay Nga.
Hãng tin Anh Reuters ngày 19/08 đã nhắc lại một số sự kiện rất mỉa mai: Chỉ cách nay khoảng một tháng, bộ Quốc Phòng Afghanistan đã đăng trên mạng xã hội những bức ảnh chụp 7 chiếc trực thăng mới tinh vừa được Hoa Kỳ chuyển đến Kabul. Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin vài hôm sau đã khoe với báo chí rằng Afghnistan “sẽ tiếp tục chứng kiến nhịp độ dồn dập” của viện trợ quân sự Mỹ.
Thế nhưng, chỉ trong vài tuần, Taliban đã chiếm được hầu hết lãnh thổ Afghanistan cũng như mọi loại vũ khí và thiết bị quân sự mà quân đội Afghanistan đã bỏ lại khi tháo chạy.
Nhiều đoạn video lưu hành trên mạng cho thấy phiến quân đang kiểm tra hàng dãy xe cơ giới và mở các thùng đựng nào là súng, nào là thiết bị liên lạc, thậm chí cả máy bay quân sự không người lái.
28 tỷ đô la vũ khí, từ Humvee đến Black Hawk
Trả lời Reuters, một quan chức Mỹ cho biết là mặc dù chưa có số chính xác, nhưng các thông tin tình báo hiện tại ước lượng là Taliban đang nắm trong tay hơn 2.000 xe thiết giáp, trong đó có loại Humvee hiện đại của Mỹ, và đến 40 phi cơ bao gồm loại trực thăng UH-60 Black Hawk, trực thăng trinh sát tấn công và máy bay quân sự không người lái ScanEagle.
Từ năm 2002 đến 2017, Hoa Kỳ đã cung cấp cho quân đội Afghanistan ước tính 28 tỷ đô la vũ khí, bao gồm súng, tên lửa, kính nhìn ban đêm và thậm chí cả máy bay không người lái nhỏ để thu thập thông tin tình báo.
Trực thăng Black Hawk là dấu hiệu dễ thấy nhất về hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ và được cho là lợi thế lớn nhất của quân đội Afghanistan trước Taliban. Theo cơ quan chính phủ Mỹ GAO, từ năm 2003 đến năm 2016, Hoa Kỳ đã cung cấp cho các lực lượng Afghanistan 208 máy bay các loại.
Vào tuần trước, theo một quan chức Mỹ, có khoảng từ 40 đến 50 máy bay do các phi công Afghanistan điều khiển đã bay qua Uzbekistan để tìm nơi ẩn náu. Ngoài ra một số khác đã được đưa về Mỹ để đươc bảo trì. Một số đã bảo trì xong và đang trên đường qua Afghanistan sẽ được quân đội Hoa Kỳ sử dụng vào chiến dịch di tản khỏi Kabul.
Vũ khí Mỹ trong tay Taliban: Mối đe dọa cho Mỹ và đồng minh
Các quan chức Mỹ đương nhiệm hay cựu quan chức đều đã lo ngại trước nguy cơ các loại vũ khí này có thể được Taliban sử dụng để giết dân thường, hay là bị các nhóm chiến binh khác như tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo chiếm giữ để tấn công vào các lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực.
Trả lời Reuters bằng email, dân biểu đảng Cộng Hòa Michael McCaul thuộc Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện Mỹ cho biết: “Chúng tôi đã thấy chiến binh Taliban dùng vũ khí do Mỹ sản xuất mà họ chiếm được từ tay lực lượng Afghanistan. Điều này gây ra mối đe dọa đáng kể đối với Mỹ và các đồng minh”.
Chính quyền của tổng thống Joe Biden đang cân nhắc một số phương án đối phó trong đó có việc tấn công phá hủy các loại thiết bị lớn, chẳng hạn như máy bay trực thăng. Tuy nhiên khả năng này tạo ra lo ngại là điều đó sẽ chọc giận phe Taliban vào thời điểm và mục tiêu chính của Hoa Kỳ là sơ tán người của mình ra khỏi Afghanistan.
Các quan chức Mỹ tuy nhiên nói rằng mặc dù họ lo ngại về việc Taliban có thể sử dụng trực thăng, nhưng loại phương tiện này đòi hỏi phải được bảo trì thường xuyên và nhiều loại không thể dùng được nếu không được đào tạo chuyên sâu.
Nguy cơ đến từ khối lượng vũ khí cá nhân khổng lồ dễ sử dụng
Tuy vậy có một mối lo ngại trước mắt về một số vũ khí và thiết bị dễ sử dụng hơn, chẳng hạn như vũ khí hạng nhẹ và các thiết bị như kính nhìn ban đêm.
Kể từ năm 2003, Hoa Kỳ đã cung cấp cho lực lượng Afghanistan ít nhất 600.000 vũ khí dùng cho bộ binh, bao gồm súng trường tấn công M16, 162.000 thiết bị liên lạc và 16.000 thiết bị kính nhìn ban đêm.
Một số chuyên gia cho rằng các loại súng mà Taliban chiếm được như đại liên, súng cối, cũng như các loại pháo bao gồm cả pháo tự hành, có thể mang lại lợi thế cho Taliban khi phải đánh vào các thành trì nổi tiếng là chống Taliban trong lịch sử như vùng Thung Lũng Panshir ở phía đông bắc Kabul.
Theo trang mạng thông tin The Hill ngày 19/08, Elias Yousif, phó giám đốc Trung Tâm Chính Sách Quốc tế (Center for International Policy’s Security Assistance Monitor), đặc biệt lo ngại trước khối lượng vũ khí cá nhân khổng lồ mà Taliban tịch thu được.
Trả lời phóng viên của The Hill, ông Yousif giải thích: “Chúng dễ bảo trì, dễ sử dụng, dễ vận chuyển. Điều đáng lo trong trường hợp các loại vũ khí nhẹ này là chúng là mặt hàng lâu bền và dễ chuyển nhượng hay bán đi. Chúng tôi đã thấy điều này trước đây mỗi khi một cuộc xung đột kết thúc và những vũ khí đã dùng ở đó được đưa đến mọi nơi trên thế giới.”
Theo tạp chí Mỹ Politico ngày 19/08, Colin Clarke, giám đốc chính sách và nghiên cứu của The Soufan Group cho biết: “Tôi tin chắc rằng một số vũ khí sẽ rơi vào tay Al Qaeda và những thành phần xấu khác, đây là điều không thể tránh khỏi”. Nguy cơ này lại càng cao khi lực lượng Taliban đang rất cần tiền để có thể điều hành đất nước Afghanistan.
Taliban sẽ cho Trung Quốc tiếp cận vũ khí Mỹ?
Một trong những mối lo ngại khác được gợi lên là nguy cơ Taliban chia sẻ thiết bị quân sự Mỹ mà họ tịch thu được với các quốc gia đối thủ của Hoa Kỳ như Trung Quốc, nước bị tình nghi là đã từng đánh cắp công nghệ vũ khí của Mỹ.
Andrew Small, một chuyên gia về chính sách đối ngoại Trung Quốc tại Quỹ Marshall của Hoa Kỳ, cho biết Taliban có khả năng cho Bắc Kinh quyền tiếp cận bất kỳ vũ khí nào của Hoa Kỳ mà họ nắm được trong tay.
Tuy nhiên, theo Reuters, một quan chức Mỹ cho biết Trung Quốc có lẽ không cần đến điều này vì Bắc Kinh có thể đã tiếp cận được các loại vũ khí và thiết bị từ trước.
Tướng Lục Quân Hoa Kỳ đã nghỉ hưu Joseph Votel, người từng giám sát các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ tại Afghanistan khi còn là Tư lệnh Bộ Chỉ Huy Trung Tâm Hoa Kỳ CentCom từ năm 2016 đến năm 2019, cho biết là hầu hết các thiết bị cao cấp lọt vào tay Taliban, bao gồm cả máy bay, đều không được trang bị công nghệ nhạy cảm của Hoa Kỳ.
Theo ông Votel: “Trong một số trường hợp, nhiều loại vũ khí chỉ là chiến lợi phẩm để trưng bày mà thôi”.
Afghanistan: Biểu tình chống Taliban, con trai Massoud kêu gọi kháng chiến
Thanh Phương
Hôm 19/08/2021, đã nổ ra các cuộc biểu tình chống Taliban tại Afghanistan, trong khi đó con trai của cố tư lệnh Massoud kêu gọi kháng chiến chống lực lượng Hồi Giáo cực đoan.
Theo hãng tin AFP, hôm qua, tại Asadabad (miền đông Afghanistan) và ở nhiều nơi tại thủ đô Kabul, nhân kỷ niệm 102 năm Afghanistan độc lập, người dân đã xuống đường với lá quốc kỳ đen, đỏ và xanh, thay vì lá cờ màu trắng và đen mà phe Taliban yêu cầu treo trên các công thự sau khi giành chính quyền ngày 15/08.
Tại Kabul, một nhóm biểu tình nhỏ khi tuần hành đã gặp một xe chở chiến binh Taliban, nhưng các chiến binh này sau đó đi tiếp mà không cản trở cuộc biểu tình. Một người trong đoàn biểu tình đã kêu gọi cộng đồng quốc tế ngăn chận việc « phá hủy 20 năm tiến bộ ». Một cuộc biểu tình tương tự đã diễn ra ở thành phố Asadabad và đã bị giải tán với những tiếng súng.
Trong khi đó, cùng với cựu phó tổng thống Amrullah Saleh, con trai của cố tư lệnh Masoud, Ahmad Massoud hôm qua đã kêu gọi người dân Afghanistan tham gia kháng chiến chống Taliban, tuyên bố « sẵn sàng đi theo vết chân của cha ». Ahmed Shah Massoud là một tư lệnh nổi tiếng, từng chỉ huy lực lượng chống quân Liên Xô, rồi sau đó chống quân Taliban. Ông đã bị tổ chức khủng bố Al Qaida ám sát ngày 09/09/2001.
Phát biểu tại vùng thung lũng Panchir (tây bắc Kabul), vùng duy nhất mà phe Hồi Giáo cực đoan chưa kiểm soát được, Ahmad Massoud khẳng định có rất nhiều quân nhân « bất mãn vì chỉ huy của họ đã đầu hàng » đã gia nhập hàng ngũ của ông. Trong một bài viết đăng trên tờ Washington Post, con trai cố tư lệnh Massoud kêu gọi Hoa Kỳ cung cấp vũ khí và đạn dược cho quân kháng chiến.
Về phần cựu phó tổng thống Afghanistan Saleh, ông đã tuyên bố sẽ không quy phục phe Taliban và đã lui về cố thủ ở vùng thung lũng Panchir.
Tại một cuộc họp báo ở Matxcơva hôm qua, ngoại trưởng Nga Serguei Lavrov cũng ghi nhận là cuộc kháng chiến chống Taliban đang được tổ chức tại vùng thung lũng Panchir, dưới sự chỉ huy của cựu phó tổng thống Saleh và con trai của cố tư lệnh Massoud.
Ông Lavrov khẳng định « Taliban không kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Afghanistan ». Ngoại trưởng Nga kêu gọi mở các cuộc đàm phán để lập một chính phủ thật sự đại diện cho mọi thành phần ở Afghanistan.
Emmanuel Macron: Quốc Tế cần hợp tác chặt chẽ về Afghanistan
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm qua 19/08 đã nhấn mạnh về việc quốc tế cần phải « hợp tác chặt chẽ » trong cuộc khủng hoảng hiện nay tại Afghanistan, trong một loạt cuộc điện thoại lần lượt với các đồng nhiệm Mỹ, Nga và Ý.
Trong các cuộc nói chuyện trên, ông Macron nhiều lần nhấn mạnh đế việc phải có phối hợp đồng bộ trong các nước đồng minh tại hiện trường để giúp di tản kiều dân của nước mình và những người Afghanistan đã làm việc cho đồng minh, và cả những người bị đe dọa.
Tổng thống Mỹ Biden và ông Macron nhất trí tăng cường hành động chung trong lĩnh vực nhân đạo, chính trị và chống khủng bố trong những ngày tới, đặc biệt trong khuôn khổ G7.
Trước đó trong cuộc điện đàm với tổng thống Nga Putin, kéo dài 1giờ 30 phút, tổng thống Pháp đề cập nhiều đến Taliban. Lãnh đạo Pháp và Nga đồng ý sẽ phối hợp chặt chẽ trong những ngày và tuần lễ sắp tới trên phương diện song phương cũng như khuôn khổ Hội Đồng Bảo An về nhưng vấn đề liên quan đến Taliban.
Afghanistan: Taliban truy lùng những người từng cộng tác với quân đội Mỹ
Trọng Thành
Phe nổi dậy vừa chiếm được Kabul, thủ đô Afghanistan, hứa hẹn sẽ không trả thù các đối thủ cũ. Tuy nhiên, theo một báo cáo của chuyên gia Liên Hiệp Quốc, trái ngược với các hứa hẹn, trên thực tế, Taliban đang ráo riết truy lùng những ai đã cộng tác với quân đội Hoa Kỳ và NATO.
Theo bản báo cáo mật của nhóm chuyên gia đánh giá các nguy cơ của Liên Hiệp Quốc, mà AFP tham khảo được, quân Taliban có « một số danh sách ưu tiên » những người cần bắt. Những người có nguy cơ bị bắt hàng đầu là các chỉ huy quân đội Afghanistan, chỉ huy cảnh sát cũng như những người làm việc cho các cơ quan tình báo.
Bản báo cáo ghi ngày thứ Tư 18/08, do Trung Tâm Phân Tích Toàn Cầu Na Uy (Norwegian Center for Global Analyses – NCGA) cung cấp. NCGA có sứ mạng chuyên cung cấp tin tức tình báo cho các cơ quan của Liên Hiệp Quốc trong lĩnh vực đặc biệt này.
Báo cáo cho biết cụ thể là để truy lùng những người cộng tác với quân đội Mỹ, Taliban đã thiết lập nhiều điểm kiểm soát tại các thành phố lớn, bao gồm thủ đô Kabul. Trả lời AFP, giám đốc của Norwegian Center for Global Analyses, Christian Nellemann, nói rõ là Taliban đang « nhắm vào các gia đình những người cộng tác với Mỹ không chịu ra đầu thú ». Các công dân Afghanistan từng làm việc cho các nước phương Tây, cùng thân nhân họ « có nguy cơ bị trừng phạt theo Luật Hồi Giáo (Charia) », « bị tra tấn, hành quyết ».
Theo lãnh đạo trung tâm NCGA, với chiến dịch nói trên của Taliban đe dọa xóa sổ toàn bộ hệ thống cung cấp tin tức tình báo cho phương Tây, không chỉ là về các hoạt động của Taliban, mà cả « về Daech, hay các đe dọa khủng bố khác trong tương lai ».
Từ khi chiếm được chính quyền, phe Taliban đã mở một chiến dịch tuyên truyền rộng lớn để tranh thủ tình cảm của dân chúng, hứa hẹn ân xá toàn bộ cho những ai từng làm việc với chính quyền dân cử Afghanistan. Tuy nhiên, người dân Afghanistan nhất là phụ nữ và các cộng đồng thiểu số đều không quên những hành động tàn bạo của chế độ Hồi Giáo toàn thống do Taliban thiết lập trong thời gian nắm quyền từ 1996 đến 2001.
Bắn chết thân nhân một nhà báo làm việc cho đài phát thanh Đức
Thân nhân một nhà báo làm việc cho đài truyền thanh Deutsche Welle (DW) bị bắn chết, trong lúc Taliban truy lùng người phóng viên này. Đài DW cho biết tin này hôm nay. DW không cho biết danh tính người phóng viên mà Taliban tìm kiếm, hiện đã có mặt tại Đức. Nhiều thân nhân của phóng viên này đã kịp thời trốn thoát, khi quân Taliban gõ cửa tìm bắt.
Tổng giám đốc của DW, Peter Limbourg, ra thông cáo lên án vụ sát hại xảy ra vào ngày hôm qua, 19/08, cho thấy của các nhân viên của đài, cùng các thân nhân của họ tại Afghanistan đang gặp nguy hiểm cao độ. Theo lãnh đạo DW, rõ ràng Taliban đang truy bắt các nhà báo tại Kabul và nhiều nơi khác. Ít nhất gia đình của ba nhà báo đã bị quân Taliban ập vào nhà. Nhà báo Nematullah Hemat làm việc cho đài truyền hình Ghargasht TV bị Taliban bắt, và người phụ trách đài Paktia Ghag bị giết hại, theo tổng giám đốc của DW.
Sau khi chiếm được Kabul và gần như toàn bộ đất nước, Taliban bảo đảm sẽ tôn trọng tự do báo chí.