Sài Gòn Cô Nương
Câu chào nhau thông thường bây giờ là: “Đã đi chích ngừa chưa”.
Bởi Sài gòn hiện đang là ổ dịch lớn. Ca bệnh mới phát giác ở Sài gòn mỗi ngày vẫn nằm ở 4 con số. Ổ dịch không những nằm ngoài đường, hẻm ổ chuột… mà ngay trong nơi tưởng chừng an toàn như khu phong tỏa, nhà máy “ba tại chỗ” tức là sản xuất, cách ly, ăn nghỉ tại chỗ…
Các bệnh viện dã chiến mọc ra tới đâu lấp kín người liền tới đó vẫn không giải quyết được hết số bệnh nặng. Bệnh nhân khó khăn mới tìm được xe chở đi, lại may mắn mới được nhận dù chờ đợi thấp thỏm dài dài trước cổng bệnh viện, còn không thì ở nhà tự chữa. Cuối cùng nhiều người thương vong do bệnh trở nặng quá nhanh không được cấp cứu kịp thời..
Dịch bệnh lây lan chớp nhoáng. Số người chết gia tăng. Ra ngoài đường nhìn đâu cũng gặp nhà cửa, ngõ hẻm, phố xá bị chăng dây phong tỏa chằng chịt. Dù sao để dập tắt được dịch phải cần tới vaccine chích ngừa chứ không thể áp dụng phong tỏa khắp nơi hoài. Mới đầu, dân chúng còn chịu khó ngồi trong nhà nhưng bị nhốt quá lâu, người ta không khỏi tìm cách thoát ra ngoài đường với vô số lý do chính đáng
Hồi mới bắt đầu kêu gọi chích ngừa, mọi người xôn xao nên tiêm hay không. Nhiều người lớn tuổi trốn ghi danh khai báo, hoặc đến kỳ hạn lại trốn chích vì đợi miễn dịch cộng đồng, vì sợ gặp phản ứng phụ của thuốc lỡ chết sớm trước khi ngay cả mắc bệnh!
Ngoài AstraZeneca của châu Âu, lúc đó trên báo chí cũng nhắc tới Sinovac của Trung quốc nhưng không ai để ý đến tên loại vaccine lạ, chỉ dùng để chích cho người Hoa và số ít dân sinh sống ở biên giới Việt Trung, có vẻ không dính dáng gì tới dân Việt.
Đợt chích ngừa phòng Covid-19 ở Sài gòn bắt đầu từ tháng 3 chỉ giới hạn trong ngành y tế, quân đội, giáo viên…
Vì chưa tiêm rộng rãi cho dân chúng nên ai có được tờ giấy xác nhận đã chích ngừa là có vẻ… hơn người. Chưa kể trên đó đóng dấu nguồn gốc của thuốc từ “Mỹ”.
Bởi thế một cô gái khoe trên facebook cậy “ông ngoại” tức ông bố làm giáo sư ở Học viện Quân y nhờ bác sĩ trong tổ tiêm, là học trò giúp cô được chích mũi Pfizer. Vụ “hoa khôi tiêm vắc-xin không cần đăng ký” này đưa tới kết quả là cô bị phạt 12,5 triệu đồng, đồng thời nhân viên y tế bị chuyển công tác. Một “Á hậu doanh nhân” khác cũng khoe được người anh là lãnh đạo bệnh viện cho tiêm vắc xin Covid-19. Muốn được tiêm ngừa, toàn là quen biết?
Thật ra nhờ vả vốn lúc nào cũng có, như chuyện thường ngày ở huyện, nhưng ở giai đoạn dịch bệnh đang hoành hành khủng khiếp như hiện nay, trước lằn ranh sinh tử, lạ lùng vẫn có người nhởn nhơ lên facebook để khoe quen lớn, chen ngang, lấn chân… để chứng minh mạng sống của họ có giá hơn người khác.
Mọi người bàn tán với nhau nên chích loại thuốc nào? Mỹ số 1, rồi tới Anh… thuốc Nga và Ấn không tính. Chỉ có điều ai muốn mặc kệ, chẳng có vẻ gì thuốc được tiêm theo chọn lựa của mìnhb. Lần này già cả, bệnh hoạn và dân lao động được ưu tiên chích bởi những người này dễ mắc bệnh, dễ gieo mầm bệnh nên việc chữa trị tốn kém nhiều hẳn.
Một anh IT cũng muốn chích cho xong, để yên tâm làm việc nhưng anh chưa tới 40 tuổi, cũng không có bệnh hoạn gì cả nên không được ưu tiên. Và nếu chích thì chỉ AstraZeneca thôi chứ không được Moderna hay Pfizer. Anh nghe nói muốn chích ngay Moderna thì tốn hai triệu. Nghe nói vậy chứ cũng chẳng biết đường dây đó ở đâu!
Công chức đã chích rồi. Danh sách chích được phát xuống phường. Người già có bệnh chích ở bệnh viện, còn bao nhiêu ra xếp hàng trước sân trường mẫu giáo của phường. Lần này mọi người vội vàng đi ngay chứ không còn lẩn trốn, khỏi cân nhắc tính toán. Bởi chỉ đọc báo chính thức đưa tin đã khiếp khi mỗi ngày thành phố có vài ngàn ca mắc bệnh và vài trăm người chết.
Chưa tới đợt “ưu tiên” thì phải tự tìm đường cứu thân.
Nghe ông bạn này kể có con rể làm y tá trong bệnh viện được tiêu chuẩn “tứ thân phụ mẫu”. Rồi chị kia có con dâu làm ở ngân hàng cũng được chích ké… Bà nọ sốt ruột lắm. 4 giờ đang chuẩn bị bữa cơm chiều thì bà được ông hàng xóm tất tưởi mách: “Công ty xuất khẩu của con trai tôi bên quận 6 đang chích cho nhân viên. Nó nói ba quen ai thì kêu qua chứ nhiều người bị huyết áp cao không chích được. Thuốc dư nhiều lắm”. Bà lẩm nhẩm từ nhà quận 3 sang quận 6 phải qua bao nhiêu chốt kiểm soát không có giấy báo hẹn hợp pháp ngày giờ chích dễ bị phạt bạc triệu. Lại nghe mách nước, hôm sau bà vào bệnh viện nơi đăng ký khám bảo hiểm y tế để chờ… thuốc dư. Từ sáng đến trưa, bà được trả lời còn dư 7 mũi nhưng có người nhận hết rồi! Chạy long nhong phát mệt. Người ta chích ầm ầm thôi bà đành cứ ở nhà chờ kêu theo danh sách, có hẹn ngày, giờ…
Thế nhưng chỉ sau vài ngày có tin hết thuốc. Ý là hết thuốc Âu Mỹ. Chỉ còn thuốc của Trung quốc thôi.
Thuốc Âu còn bị “chê” nữa là. Chính báo chí ngay từ đầu đã không tin tưởng thuốc Trung quốc: “Giám đốc Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh Trung quốc cho rằng vaccine ngừa Covid-19 của nước này không có hiệu quả quá cao…”
Giám đốc Trung tâm phòng chống và kiểm soát dịch bệnh (CDC) Trung Quốc Cao Phúc cho rằng vắc xin ngừa COVID-19 của nước này không có hiệu quả quá cao.
Thiên hạ xôn xao khiến nhà nước phải trấn an rằng thuốc của Trung quốc chỉ ưu tiên cho ba nhóm người: Công dân Trung quốc làm việc tại VN; người VN có nhu cầu học tập, làm việc, kinh doanh tại Trung quốc; người dân có nhu cầu dùng vaccine này, đặc biệt ở các nơi sát biên giới với Trung quốc.
Cư dân biên giới 16 xã, phường TP Móng Cái, huyện Bình Liêu, huyện Hải Hà được tiêm đủ mũi hai vaccine Sinopharm trong tháng 8. Phó giám đốc Sở Y tế Quảng Ninh, cho biết đến giữa tháng 8 sẽ tiêm hết 176.200 liều vaccine Sino theo kế hoạch trên.
Mũi một được tiêm từ tháng 7, hiện tại chỉ còn hơn 1.000 liều nữa là hoàn thành mũi một với 88.000 liều. Đối với cư dân biên giới đã tiêm được 80%, còn doanh nghiệp có vốn đầu tư của Trung Quốc đã tiêm được 90% các trường hợp. Sau khi xong mũi một sẽ tiêm luôn mũi hai và đến giữa tháng 8 là xong.
Mới đây, đùng một cái nghe tin một công ty gốc Hoa tài trợ 5 triệu liều vaccine của Trung quốc cho Sài gòn. Mọi người ngạc nhiên khi thấy loại vaccine biên giới này bỗng nhiên nhảy vào thành phố. Không biết tới phiên minh là thuốc Mỹ hay thuốc Tàu? Hết thuốc Mỹ rồi thì sao? Một quan chức trấn an: “Lô vaccine này đang trong quá trình được Bộ Y tế kiểm định độ an toàn nên chưa đưa vào tiêm chủng, nếu kiểm định an toàn sẽ tiến hành tiêm chủng theo đúng quy trình như các vắc xin khác”. Tức là không chích đâu mà sợ. Tiếp theo lại có tin Sài Gòn sẵn sàng nhường lô thuốc này cho những tỉnh xung quanh còn khan hiếm thuốc!
Giờ thì có tới 2 triệu liều thuốc Trung quốc chính thức đưa về chích cho dân Sài gòn. Dân thành phố hoang mang. Nhà nước phải ra thông báo đề nghị báo chí hướng dẫn lại tư tưởng dân chúng. Không nên kén cá chọn canh.
Một anh chàng ca sĩ cũng lên tiếng ủng hộ: “Vaccine Vero Cell (Sinofarm) của Trung quốc hiện là vaccine đứng thứ 4 về mức độ hiệu quả 79%. Sinofarm còn hơn là Astra Zeneca (62%)”. Sở dĩ mạnh miệng vì trước đó chàng này đã tiêm mũi AstraZeneca đầu tiên rồi.
Từ ngày 22/7, có 15 nhóm ưu tiên (trong đó có người già, người có bệnh nền, người nghèo) được tiêm vaccine đợt 5.
Hiện tại là đợt tiêm chủng thứ 6 dành cho người từ 18 tuổi trở lên. Chỉ còn thuốc Trung quốc thôi.
Người dân phân vân về chọn thuốc này, thuốc nọ, lo ngại bị ép chích loại mà họ không thích, nếu không chích thì bị quy vào tội làm lây bệnh truyền nhiễm. Thấy xe chở quan tài xếp hàng dài mỏi mòn trước Bình Hưng Hòa đợi tới phiên thì thôi nhắm mắt mà chích.
Ngay ngày đầu tiên chích thuốc Tàu, một clip quăng lên mạng. Khi nhân viên y tế công bố sẽ chích Vero Cell thì người dân bỏ về. Trung tâm xử lý tin giả VN khẳng định việc không chịu tiêm thuốc Tàu là không đúng sự thật và khuyến cáo người dân nên thận trọng, tỉnh táo, không tiếp nhận và chia sẻ các thông tin không chính thống trên mạng xã hội. Nhưng ngay sau đó lại xác định chuyện này xảy ra ở sân vận động Tao Đàn (quận 1) và chỉ có một số ít người bỏ về thôi.
Sau chuyện này, có lệnh: “Mình cũng nên rút kinh nghiệm là nên thông tin trước loại vaccine, bà con nào đồng ý thì cứ đến tiêm”. Một điểm tiêm ghi rõ tấm bảng “Hôm nay chích Vero Cell – Sinopharm – Trung Quốc”
Bởi thế, anh nhân viên ở quận 7 được tổ trưởng đưa tờ giấy hẹn đi chích ngừa đợt 2 và nói rõ: “Lần này chích Vero Cell”. Ừ, chẳng thà nói trước để ai cấp thiết thì đi, còn không thì chờ Pfizer!
Không biết có phải nhằm bảo đảm tốc độ tiêm không mà trong 1 phút, có một người đàn ông 49 tuổi ở Gò Vấp “bị” chích liền 2 mũi Vero Cell. May mà anh chỉ bị rối loạn nhịp tim chứ chưa sao!
Dẫu sao tin vui dồn dập tới. Ngày 13/8, lô vaccine AstraZeneca đã về tới Sài Gòn. Trong tháng 8 và 9 thêm khoảng 12 triệu liều vaccine từ các nguồn về Việt Nam. Đặc biệt trong mấy tháng cuối năm nay, lượng vaccine sẽ về dồn dập, trong đó riêng vaccine Pfizer khoảng 47 triệu liều…
Có doanh nghiệp tự bỏ tiền ra mua 5 triệu liều Moderna theo kiểu hợp tác công- tư “mua 5 liều vaccine sẽ tặng xã hội 1 liều” và có thu phí tiêm.
Chỉ có điều với tình hình thiếu hụt vaccine như hiện nay, việc chích ngừa chưa bao phủ được đầu người thì thiệt hại về người và kinh tế là không bù đắp được.
Một cách giải quyết khác là vaccine sản xuất tại VN kịp thời cung ứng cho dân chúng trong nước thay vì đợi mua hay xin rất phức tạp. Thế nhưng thuốc này xem chừng vẫn còn mù mờ.
Sài Gòn Cô Nương