SGCN
Thành phố Sài Gòn hối hả chích vét mũi thứ 1 và mũi thứ 2 để tới cuối tháng 9, hầu hết người dân đều hoàn tất, kịp thời hạn nới lỏng giãn cách xã hội, hầu tiến tới một việc vô cùng khó khăn là phục hồi kinh tế.
Lúc trước, khi bắt đầu chích ngừa, dù đã muộn hơn rất nhiều và nhìn thấy cảnh chết như rạ khắp thế giới khi làn sóng dịch càn quét qua, VN vẫn bình chân như vại. Dịp đầu tháng 5 được nghỉ vài ngày, mọi người rủ nhau ùn ùn đi du lịch như thói quen hàng năm. Để rồi khi đại dịch bùng phát mới hoảng hốt.
Dù vậy, nhiều người dân vẫn ngại chích vì sợ tác dụng phụ của thuốc, sợ shock thuốc, sợ “phá” các bệnh mãn tính đang mang trong người, chờ đợi miễn dịch cộng đồng… Họ tìm đủ cách né tránh khi được kêu đi chích ngừa.
Chị này viện lý do: “Suốt ngày tôi ở trong nhà chăm sóc hai đứa con nhỏ, mua đồ online, đâu có việc gì ra ngoài gặp ai mà phải chích ngừa”. Ông nọ buông xuôi: “Tôi nhiều bệnh nặng lắm, trong người chứa đủ thứ thuốc men, sắp theo ông bà ông vải rồi, đâu cần chích nữa”…
Đúng là chuyện chưa tới thì chưa sợ. Chần chừ mãi, đến khi trên truyền thông xuất hiện các con số F0, cách ly, phong tỏa, cảnh người nhiễm virus chen chúc trong các bệnh viện dã chiến, xe tang chở quan tài xếp hàng dài vài ngày mới vào được chỗ hỏa thiêu, số lượng bệnh nhân và người chết ngày mỗi tăng, cuộc sống xã hội đảo lộn. Khi ai nấy khiếp đảm thì dịch đã bao vây rồi.
Thành phố ra hạn chót để chích ngừa mũi 1 và bổ sung mũi 2. Dân chúng răm rắp đi chích, một phần suốt mấy tháng qua đã chứng kiến cảnh bệnh trở nặng và mất mạng quá mau chóng. Thứ nữa hết sức quan trọng là sau khi chích vaccine thì mới được cấp giấy ra ngoài đường đi làm, đi chợ, đi đủ thứ công việc. Không có tờ giấy đó xem như tự nhốt tù trong nhà mình.
Bởi vậy, bây giờ người ta hỏi thăm nhau không phải là câu thông thường: Bạn thế nào? Công việc ra sao? -vì tình trạng của hầu hết mọi người đều giống y hệt nhau là thất nghiệp và đóng cửa nằm trong nhà- mà là Chích chưa? Mũi thứ mấy? Thuốc gì? Chích ở đâu?…
Hiện nay, ở VN có 7 loại vaccine phòng Covid- 19 là: AstraZeneca, Pfizer, Moderna, Jansen, Hayat-Vax, Sinopharm, Spunik-V.
Thoạt tiên vào tháng 4/2021, VN nhập lần đầu 117.600 liều vaccine AstraZeneca được ưu tiên dùng cho cán bộ lãnh đạo. Tiếp theo là công chức, quân đội, nhân viên tuyến đầu, giáo viên…
Chỉ mới xuất hiện một loại thuốc với số lượng ít thôi nên ai được chích là có vẻ hơn người lắm!
Sau đó là hàng loạt các loại thuốc viện trợ nhập bến. Lúc bấy giờ mọi người mới bắt đầu “kén cá chọn canh”. Nào là AstraZeneca gây nóng sốt, nhức mỏi; Moderna êm hơn; Pfizer có hiệu quả cao…
Mặc dù có giấy kêu đi chích ngừa mũi Moderna mà đa số cho là hảo hạng, nhưng mẹ bầu tháng thứ 6 vẫn nhờ người anh rể làm trong bệnh viện, đăng ký theo danh sách người thân trong gia đình để được chích mũi Pfizer vì nghe nói thuốc này mới là tốt nhất!
Mọi người hối hả hỏi nhau đi chích ngùa. Thông báo cho biết thuốc Âu Mỹ hết rồi. Chỉ còn thuốc Tàu thôi. Mấy ngày đầu còn người phản đối nhưng đường cùng đâu có quyền chọn lựa nữa, đành chịu thôi. Giờ thì thuốc nào cũng không thành vấn đề, miễn có mũi chích để mau mau được cấp giấy chứng nhận. Dù quá giờ giới nghiêm vẫn người sắp hàng dưới ánh đèn đường chờ đến lượt.
Bên cạnh đó, nhiều người đã tới thời hạn chích ngừa mũi thứ 2.
Ai trước AstraZeneca của Anh thì nay vẫn AstraZeneca. Vero Cell TQ thì vẫn… Vero Cell. Nhưng ai trước Moderna thì giờ hết thuốc. Nơi nào nhận Moderna đợt trước không tính toán dùng một nửa thôi còn để dành cho mũi 2 chứ? Xài hết rồi giờ tính sao? Chắc ngành y tế nghĩ thuốc từ nhiều nguồn sẽ nhập về liền liền. Ai ngờ chẳng thấy Moderna đâu! Mọi người sốt ruột vì đã quá hạn người 1 tuần, người 2 tuần…
Ngành y tế vội vàng trấn an dân chúng không nên hoang mang. Nếu tiêm mũi 1 vaccine do Moderna sản xuất thì có thể tiêm mũi 2 do Pfizer sản xuất và ngược lại.
Theo xếp hạng của đa số người dân thứ tự thuốc tốt là Moderna, Pfizer, AstraZeneca. Nhưng lúc này Moderna hay Pfizer còn đâu. Thuốc gì cũng được miễn chích càng nhanh càng tốt để yên tâm phần nào. Không chích lẹ thì Pfizer hay AstraZeneca cũng hết luôn và khi đó rớt xuống Vero không chừng!
Thiên hạ mách Pfizer hành ghê lắm, nào là nóng lạnh, nhức mỏi, ê ẩm… Theo truyền miệng nhau các bài thuốc dân gian thì mọi người nên dự trữ để uống ngay nước dừa nấu với đường phèn và gừng hoặc sữa bò tươi… để trấn áp các phản ứng phụ…
Sắp hết hạn giãn cách xã hội lần thứ 7 từ 15 tháng 8 đến 15 tháng 9. Nghe đồn nếu ai có giấy chứng nhận đủ hai mũi chích ngừa phòng dịch Covid- 19 sẽ được cấp thẻ xanh để tự do đi ra đường, đi du lịch, đi chợ, đi làm… hoặc các công ty cũng chỉ nhận người có “hộ chiếu vaccine” vào làm công nhân! Có quán ăn đòi khách mua lẻ cũng phải trưng bằng chứng đã chích ngừa!
Bảo sao mọi người chẳng ào ào đi chích mũi vét. Nhà nước cũng muốn nhanh chóng chích hết cho hoàn thành chỉ tiêu trăm phần trăm, còn mở cửa chuẩn bị làm ăn, chứ báo chí mới đây đăng tin ngân sách nhà nước đã kiệt quệ rồi.
Lúc trước muốn được vào điểm chích ngừa khá nghiêm ngặt. Người dân phải đăng ký khai báo từ trước, lên danh sách, đợi tổ trưởng thông báo. Từ ngoài cổng phải đưa bảo vệ xem thư mời đi chích hay tin nhắn trong điện thoại. Rồi dân ở khu phố 1 thì đi ngày mùng 5, khu phố 3 đi ngày mùng 7… Không đúng ngày mời về. Chỉ ưu tiên cho người trên 60 tuổi thôi còn người trẻ ráng chờ đợt sau…
Nay rộng cửa đón chào. Già trẻ lớn bé không hộ khẩu, không giấy tạm trú cũng nhặm lẹ thông qua. Chỉ cần thẻ căn cước được mời vào liền. Một cô thư ký được công ty ghi danh chích ngừa cả sở. Nơi chích rất xa, nhân viên của nhiều công ty, ngân hàng… tập trung đông như kiến nhìn có vẻ nguy cơ lây nhiễm rất cao, đợi dài cổ hơn hai tiếng chưa thấy nhúc nhích. Nghe gia đình báo chỗ chích ở nhà vắng vẻ, cô lại vội vã phóng về phường nhà vắng hoe chích ngay, thở phào may quá.
Vậy chứ một số công nhân ở khu công nghiệp Thủ Đức trước chích trong chỗ làm nhưng nay nhà máy đóng cửa, khu cư trú bị phong tỏa… nên dạt ở nơi khác. Họ liền bị từ chối với lý do mũi 1 chích ở đâu thì mũi 2 cùng nơi đó.
Mặc dù tích cực chích vét lắm nhưng chích kiểu lỗ chỗ này, không nơi nào phủ kín vaccine cả thì khó mà nói tới việc sớm bỏ phong tỏa.
Ai chích mũi 2 phải căn cứ vào loại thuốc của mũi 1. Chứ những người giờ mới chích mũi 1 thì ê hề thuốc Tàu. Không biết vì lý do gì, một thanh niên ở Bình Dương đã tiêm mũi 1 AstraZenecatra, chắc nghe dư luận nói này nói nọ, thuốc tốt thuốc xấu nên sau đó tới một trung tâm y tế khác khai man xin tiêm mũi 1 để được được chích Pfizer.
Khoảng cách giữa 2 mũi tiêm đối với Moderna và Pfizer là 4 tuần nhưng AstraZeneca thì phải 8 đến 12 tuần. Lâu quá. Hai loại thuốc trên qua mặt ào ào. Dân chích AstraZeneca nôn nóng, chậm chạp quá lỡ mắc bệnh hay hết thuốc thì nguy. Sở Y tế cũng sốt ruột không kém, phải gửi văn bản khẩn đến Bộ xin rút ngắn AstraZeneca xuống 6 tuần thôi. Nhanh lên để đạt chỉ tiêu 100% mũi 1 và mấy chục phần trăm mũi 2. Nhờ chích vét hối hả mới hay các quận huyện ở thành phố đã cạn nguồn vaccine rồi còn đâu. Bây giờ “ăn đong” từng mũi.
Nhà nào có con trẻ cũng lo lắm. Người lớn còn lo nhiễm bệnh nữa là trẻ con. Nhưng hiện nay VN chỉ chích ngừa cho người trên 18 tuổi.
Ở VN, bộ Y tế chưa cho phép chích vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em dưới 18 tuổi dù có khuyến cáo của nhà sản xuất vaccine có thể dùng cho người trên 12 tuổi.
Chắc cũng có những vụ xé rào nhưng chưa bị lộ. Cho đến khi có người hãnh diện đến nỗi không giữ kín được, phải khoe lên facebook: “Dùng quan hệ xin tổ trưởng nên được tiêm hết rồi. Được lựa chọn vắc-xin Pfizer. Con chị cũng tiêm 2 mũi luôn rồi…” Đó là bé gái 13 tuổi ở phường Tân Lộc, quận Thốt Nốt, Cần Thơ. Làm ơn mắc vạ. Kỷ luật một nhân viên y tế phường là dì ruột của bé và ông giám đốc Trung tâm Y tế quận. Dù sao thì từ đó đã bại lộ ra là những nơi khác vẫn còn thiếu thuốc cho người lớn thì Thốt Nốt đã lòi ra thêm 57 trường hợp dưới 18 tuổi nữa được chích.
Người dân thành phố mệt mỏi. Hầu hết nhà máy, hãng xưởng, quán xá, chợ búa, dịch vụ… đều đóng cửa. Hàng hóa thiếu thốn, đắt đỏ. Dù nhận được túi quà, ít tiền hỗ trợ Covid- 19 … nhưng người lao động nhập cư vẫn cố tìm đường hồi hương chính thức qua các hội đồng hương hay rủ nhau đi chui như nhóm người suýt ngạt thở trên chiếc xe đông lạnh, nhớ tới chuyến xe đến Anh, 39 người Việt chết năm 2019.
Không thể tiêu diệt hẳn con virus Corona mà phải chấp nhận “sống chung với lũ” bằng cách giảm tối đa số người nhiễm bệnh để trở về cuộc sống bình thường. Dĩ nhiên không thể trở về hoàn toàn như trước kia nữa mà là “bình thường mới”. Để các hoạt động kinh tế được mở cửa, thành phố gấp rút chích vaccine may ra tháng 10 có thể bắt đầu giảm phong tỏa chăng.
Khi người dân hiểu tầm quan trọng của chích ngừa thì đồng thời… hết thuốc, cả thuốc Tây lẫn thuốc Tàu. Theo kế hoạch trong quý IV/2021, vaccine ngừa Covid- 19 sẽ ồ ạt về VN trong đó có vaccine Abdala của Cuba. Người anh em hữu nghị này đang hứa chuyển giao công nghệ chế biến vaccine cho VN.
Tính đến ngày 17/9, Sài Gòn đã có 6,7 triệu người tiêm mũi 1 và 1,9 triệu người tiêm mũi 2.
Ồ ạt nhưng vẫn thiếu, không kể sau 8 tháng, thuốc bị “nhạt” có thể phải chích lại. Tức là lúc nào cũng thiếu, lúc nào cũng chích vét.
SGCN