Hồi còn học ở một thành phố duyên hải miền trung, lần đầu tiên tôi được nghe bài ca ‘Những Đồi Hoa Sim’ với giọng ca của Phương Dung, tôi rất ấn tượng. Trong lúc học trò ngồi im lặng nghe thầy đang giảng bài về văn học, tôi thì lơ đãng nhìn bầu trời xanh qua khung cửa sổ hẹp, mơ màng tưởng tượng đến khung cảnh lãng mạn của đồi sim, vì hình như đồi sim và hoa sim là nét yêu trong thơ văn và âm nhạc của một thời vang bóng. Hồi đó tôi thích bài ‘Những Đồi Hoa Sim’, nhưng không hiểu câu chuyện phía sau của bài này. Rồi dần dần âm nhạc Việt đi vào tâm hồn tôi sâu đậm, và tôi tìm hiểu thêm những chi tiết bối cảnh về tác giả và tác phẩm đang tiếp tục sống mãi trong lòng nhiều người Việt Nam.
Hôm qua, Thứ Bảy 2/10/2021, trong không khí buồn man mác của Melbourne vào thời lockdown, tôi được sống lại cảm giác về đồi sim ngày xa xưa dưới mái trường, cùng với Tuấn Tôn trong chương trình SBS phát thanh Văn Nghệ Cuối Tuần với đề tài ‘Bài thơ Màu Tím Hoa Sim và những ca khúc yêu thích’, chúng tôi chia sẽ với thính giả những chi tiết đẹp, dễ thương và oai hùng về thi sĩ Hữu Loan và những bài ca phổ nhạc từ thơ của ông, và được nghe giọng nói của nhà thơ Hữu Loan và nhạc sĩ Phạm Duy và những giọng ca quen thuộc. Chưa bao giờ làm xong một đề tài, người làm chương trình lại cảm thấy bần thần xúc động, và đồng thời cảm phục trước khí phách kiên cường của nhà thơ khi làm bài Màu tím hoa sim của Hữu Loan.
Ngày trước, trong vụ án Nhân Văn Giai Phẩm, bài thơ khóc vợ lại bị xem là thứ văn chương ủy mị, mang tư tưởng tiểu tư sản và là một trong những bằng chứng để bộ văn hóa đương thời kết tội thi sĩ Hữu Loan phản động. Vì lý do đó, ông tự ý bỏ tổ chức để trở về quê khổ nhọc kiếm sống bằng cách đào đá núi gánh trên đôi vai về bán, chứ ngay cả xe kút kít cũng không được phép sử dụng. Tuy nghèo khổ, khi có người muốn mua bản quyền những bài thơ sau bài Màu tím hoa sim lúc ấy đã quá nổi tiếng ở hai miền Nam Bắc, ông vẫn từ chối, “thơ tôi không bán”.
Mời quý thính giả lắng nghe mạn đàm Màu tím hoa sim của Hữu Loan, cùng những bài ca phổ thơ của các nhạc sĩ ngày ấy trong Văn nghệ cuối tuần trên đài SBS Uc Châu nhé.
Chúc cả nhà có một buổi tối thư giãn và ấm áp! ❤
