Tre già măng mọc
Tiếng Việt mình có những câu nói và ca dao rất ‘sâu đậm, mặn mà’, lúc thì hòa hợp lúc thì đối chiếu như ‘gừng càng già càng cay’ và ‘tre già măng mọc’. Ý nghĩa của những câu này vừa sâu sắc vừa tượng hình, áp dụng trong nhiều lãnh vực trong đời sống.
Hồi còn dạy ở phân khoa sư phạm của Đại Học Tasmania, tôi hay đi thăm sinh viên thực tập ở những trường học khác nhau: trường tư trường công, trường ngay phố và trường ở làng xa lắc xa lơ, nhưng có một trường mà hễ nghe đến tên, sinh viên ‘rùng mình’, không dám đến đó thực tập vì nơi này ‘nhất quỷ nhì ma thứ ba học trò’.
Lần đầu tôi đến thăm trường này, ông hiệu trưởng lớn tuổi, cây cổ thụ của làng giáo dục, vui vẻ đón tiếp tôi, và rất lo lắng cho mấy sinh viên của tôi đang thực tập ở đây.
Theo sinh viên ‘thầm thì sau lưng’, thì ông hiệu trưởng này dù dạy học và điều hành trường với nhiều năm kinh nghiệm, trường càng ngày càng tệ đi, chắc vì ông lập đi lập lại kinh nghiệm qua nhiều năm (repeating the same experience over the years).
Lần thứ hai khi trở lại thăm trường này sau vài năm, tôi đi từ ngạc nhiên này qua ngạc nhiên khác. Trường bây giờ có nhiều học trò hơn, ban giảng dạy rất hăng hái, không khí hiếu học sống động trong trường cũng như hoạt động xã hội của trường cho cộng đồng.
Vì sao vậy??
Hiệu trưởng bây giờ là một người trẻ, hoạt bát và đầy sáng kiến, ra trường cũng vài năm nhưng được nhiều khen ngợi trong ngành giáo dục. Một sinh viên nói nhỏ với tôi “A new broom that sweeps well.”
Đúng vậy, chưa hẳn ‘‘gừng càng già càng cay’’, đầu óc sáng tạo rất quan trọng, có đầy kinh nghiệm chưa hẳn là liều thuốc thần, kinh nghiệm lâu năm có thể trở thành tập quán làm mất đi sự sáng tạo. như John Dewey, một triết gia giáo dục chia sẻ: “We do not learn from experience… we learn from reflecting on experience.” (Chúng ta không học chỉ vì kinh nghiệm, chúng ta học từ phân tích suy xét kinh nghiệm của mình).
Sáng nay, ‘lẩm cẩm’ với bạn bè cho vui – Bây giờ nghe nhạc để đón mặt trời đang hé cười.
oooOooo
Cánh hồng phai (remix) – Sáng tác: Dương Khắc Linh – Trình bày: Quỳnh Lê