Andrew Moran
Tổng thống (TT) Joe Biden hôm thứ Ba (23/11) đã thông báo rằng ông sẽ cho xuất kho 50 triệu thùng từ Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược (SPR) của quốc gia như một phần sự phối hợp với một số nền kinh tế lớn khác, bao gồm Trung Quốc, Vương quốc Anh, và Ấn Độ. Mục tiêu là giảm giá năng lượng tăng cao bằng cách cung cấp thêm nguồn cung vào thị trường dầu khí toàn cầu.
Ngay sau khi TT Biden xác nhận rằng Hoa Kỳ sẽ dùng đến tồn kho trong nước, hợp đồng dầu thô kỳ hạn West Texas Intermediate (WTI) tháng 12 đã xóa lỗ và tăng 2.5% lên gần 79 USD/thùng. Giá xăng RBOB kỳ hạn tháng 12 cũng chuyển biến tích cực trong phiên, chạm mức cao nhất trong ngày với hơn 2.80 USD một chút.
Các nhà chiến lược lưu ý rằng các nhà đầu tư đã định giá theo các biện pháp cứu trợ đa phương, xác nhận lý do tại sao hợp đồng WTI và Brent đã giảm tới 5% so với tháng trước.
Ông Damien Courvalin, chiến lược gia hàng hóa của Goldman Sachs, giải thích trong một lưu ý cho khách hàng rằng thông báo của ông Biden đã được “phản ánh đầy đủ trong giá,” cho thấy rằng các thị trường tài chính đồng ý rằng điều này cung cấp một giải pháp khắc phục ngắn hạn cho thâm hụt cấu trúc. Tuy nhiên, điều đó có thể không giải quyết được các vấn đề cơ bản trong lĩnh vực đầy biến động này về lâu dài.
Mặc dù Bộ trưởng Năng lượng Jennifer Granholm không thể cung cấp về lượng dầu mà người Mỹ tiêu thụ mỗi ngày trong cuộc họp báo hôm thứ Ba (23/11) tại Tòa Bạch Ốc, dữ liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) cho thấy người tiêu dùng sử dụng từ 18 đến 20 triệu thùng mỗi ngày. Tuy nhiên, với 50 triệu thùng được bơm vào các thị trường — 18 triệu thùng trong số đó sẽ đến Trung Quốc và Ấn Độ — thì số lượng này của chính phủ có thể chỉ đủ cho lượng tiêu thụ trong vài ngày.
Các nhà kinh tế dự đoán thêm rằng điều này sẽ làm phức tạp thêm các vấn đề đang đè nặng lên ngành năng lượng. Bằng cách cho xuất kho dầu từ SPR, chính phủ của ông Biden có thể hạ giá một cách giả tạo. Việc xuất kho này sẽ dẫn tới tăng nhu cầu và thắt chặt hàng tồn kho. Nếu giá cả giảm, thì xu hướng giảm này sẽ làm nản lòng việc khai thác và sản lượng dầu thô lớn hơn, góp phần thêm vào thâm hụt trên thị trường năng lượng toàn cầu.
Hơn nữa, vì những nguồn dự trữ chiến lược này cần được bổ sung, các nhà quan sát trong ngành nhận thấy rằng nhu cầu sẽ tăng lên trong giai đoạn sau đó, và coi chính sách này [chỉ] như một “sự hoán đổi.”
Sau khi tổng thống thông qua việc sử dụng SPR, những thùng dầu này sẽ mất 13 ngày để tiếp cận thị trường quốc tế.
Dự trữ xuất kho có đến được với người tiêu dùng không?
Bà Granholm mô tả giải pháp của tổng thống như một “cầu nối” để hạ giá, thừa nhận rằng sẽ không có “sự khác biệt đáng kể nào đó.”
Bà lưu ý: “Vào tháng 12, giá sẽ ở khoảng 3.19 USD một gallon và sau đó vào tháng Giêng (2022), giá sẽ giảm xuống.”
Theo AAA, mức trung bình trên toàn quốc cho một gallon xăng là 3.409 USD vào thứ Hai (22/11), tăng từ 2.11 USD vào cùng thời điểm một năm trước. Giá dầu thô chiếm khoảng một nửa số tiền mà những người lái xe phải trả tại trạm xăng.
Bà Granholm tiên lượng, đối với người tiêu dùng, quyết định của Tòa Bạch Ốc có thể không mang lại kết quả cho đến năm mới.
Biện pháp này thậm chí có thể không dẫn đến bất kỳ sự giảm giá xăng nào. Hoặc, nếu có, thì sự giảm giá này có thể không được nhận thấy trong một thời gian vì những kiểu chiến thuật này có thể mất một khoảng thời gian để đi qua hệ thống, các chiến lược gia dự đoán.
Ông Bjornar Tonhaugen, Trưởng bộ phận Thị trường Dầu khí của Rystad Energy cho biết: “Đối với những người lái xe đang băn khoăn liệu giá xăng có giảm xuống do việc sử dụng SPR ở Hoa Kỳ hay không, thực tế là điều này có thể hoàn toàn không xảy ra, hoặc chỉ với một thời gian trễ đáng kể.”
“Thứ nhất, việc sử dụng kho dự trữ, đặc biệt từ Hoa Kỳ và có thể là Trung Quốc, sẽ là với các thùng dầu thô. Để điều này ảnh hưởng đến nguồn cung xăng, nó phải dẫn đến sản lượng xăng cao hơn từ các nhà máy lọc dầu, mà việc tăng sản lượng lọc dầu này chỉ có thể xảy ra với độ trễ [về thời gian] và trong trường hợp tỷ suất lợi nhuận được cải thiện khi các nhà máy lọc dầu kỳ vọng nhu cầu xăng sẽ phát triển tích cực trong thời gian tới.”
Yếu tố khác là các nhà máy lọc dầu đã mua nguồn cung dầu của họ cho tháng 12.
Theo ước tính của ông Andrew Lipow, chủ tịch Hiệp hội Dầu Lipow cho đến năm 2022, những người lái xe có thể tiết kiệm được vài xu mỗi gallon.
Đồng thời, nhiều chuyên gia trong ngành vẫn kỳ vọng giá dầu ở mức ba con số. Ông Francisco Blanch, người đứng đầu toàn cầu về hàng hóa và nghiên cứu phái sinh tại Bank of America, nói với Bloomberg vào tháng Chín rằng dầu thô có thể lên tới 100 USD vào tháng 09/2022, hoặc có thể sớm hơn nếu nhiệt độ lạnh giá của mùa đông năm nay dưới mức bình thường.
Ông Blanch lập luận, vấn đề chính là “vấn đề đầu tư dưới mức cần thiết” trùng với nhu cầu leo thang.
Ông Louise Dickson, Chuyên gia Phân tích Thị trường Dầu Cao cấp tại Rystad Energy, viết: ngoài báo cáo nhanh hàng tuần của EIA về hàng tồn kho của Hoa Kỳ, hậu quả của quan điểm “chống OPEC” mà Chính phủ đang áp dụng có thể là động lực tiếp theo của biến động giá.
Cuộc chiến với OPEC?
Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ và các đồng minh, OPEC +, sẽ tổ chức cuộc họp cấp bộ trưởng hàng tháng hôm 02/12. Đây sẽ là cuộc họp được mong đợi nhiều đối với thị trường tài chính toàn cầu vì các quan chức có thể đồng ý cắt giảm mức sản lượng để trả đũa với những diễn biến gần đây.
Các đại biểu của OPEC + khẳng định rằng việc ban hành chính sách này của chính phủ là không hợp lý và không có căn cứ trong điều kiện thị trường hiện nay. Một số người cho rằng, quan điểm này có thể là manh mối cho thấy OPEC sẽ từ bỏ kế hoạch của mình để ngừng sản xuất 400,000 thùng cung cấp mỗi ngày.
Bà Ipek Ozkardeskaya, một nhà phân tích cấp cao tại Swiss Quote, cho biết trong một ghi chú: “OPEC cho rằng hành động của Hoa Kỳ là không hợp lý bởi các điều kiện thị trường hiện tại—đó tất nhiên là thái độ xấu, nhưng tổ chức này có thể sẽ hủy bỏ kế hoạch bơm 400,000 thùng bổ sung nguồn cung hàng ngày khi nhóm họp vào thứ Năm tới (ngày 25/11).”
“Cho đến lúc đó, chúng ta có thể sẽ thấy sự hồi hộp của các nhà giao dịch dầu giữa một nguồn cung chiến lược lớn hơn từ các nước tiêu thụ dầu lớn nhất và triển vọng nguồn cung của OPEC thấp hơn. Do đó, có rất ít khả năng chúng ta thấy dầu phá vỡ các mức giá quan trọng. Mặt khác, mức 74 USD/1 thùng sẽ hoạt động giống như một mức hỗ trợ vững chắc, trong khi các mức chào giá nên đưa ra ở mức tâm lý 80 USD.”
Ông Tonhaugen nói, trong tuần tới, cách OPEC trả lời có thể là “câu hỏi triệu dollar.” Nhưng ông Joseph McMonigle, tổng thư ký của Diễn đàn Năng lượng Quốc tế (IEF) có trụ sở tại Riyadh, tin rằng các bộ trưởng năng lượng của OPEC + sẽ giữ nguyên kế hoạch của họ trừ khi “các yếu tố bên ngoài” buộc các vị bộ trưởng này phải đánh giá lại thị trường.
Ông McMonigle nói thêm trong một tuyên bố: “Tuy nhiên, một số yếu tố bên ngoài không lường trước được như việc sử dụng các khoản dự trữ chiến lược hoặc các đợt phong tỏa mới ở Âu Châu có thể thúc đẩy việc đánh giá lại các điều kiện thị trường.”
Ông Phil Flynn, tác giả của “Báo cáo Năng lượng” và nhà bình luận thị trường hàng ngày đã viết: Dẫu xuất kho như vậy, một số nhà quan sát thị trường cho biết OPEC sẽ [vẫn] là bên chiến thắng trong dài hạn bởi vì “họ cuối cùng sẽ được trả tiền để thay thế cho những nguồn dự trữ đó.”
Ông Flynn giải thích: “Việc xuất kho dự trữ theo kế hoạch này sẽ chỉ có tác động ngắn hạn đến giá cả nhưng lại có tác động dài hạn đến thị trường dầu toàn cầu. Hành động này sẽ mang lại nhiều quyền lực hơn cho OPEC và Nga, đồng thời sẽ đặt các nhà sản xuất Hoa Kỳ vào thế bất lợi trong cạnh tranh. OPEC + có thể kiên trì được lâu hơn các nguồn dự trữ chiến lược toàn cầu và họ biết rằng cuối cùng họ sẽ được trả tiền để thay thế các nguồn dự trữ đó.”
Bà Helima Croft, chiến lược gia hàng hóa chính tại RBC Capital Markets LLC, nhận xét: Về mặt địa chính trị, tình hình này có thể làm căng thẳng thêm quan hệ giữa Hoa Thịnh Đốn và Riyadh. Tòa Bạch Ốc đã yêu cầu OPEC nâng mức sản xuất để kiềm chế giá trong những tháng gần đây, với việc bà Bộ trưởng Năng lượng cáo buộc nhóm này từ chối hỗ trợ phục hồi kinh tế toàn cầu. Sau khi tổ chức này từ chối, nhiều chiến lược gia đồng ý rằng tình huống này đã chuyển thành mang tính chính trị.
Dù điều gì xảy ra, ông Warren Patterson, người đứng đầu chiến lược hàng hóa tại ING, dự đoán rằng các sự kiện sắp diễn ra có thể “để lại khả năng biến động mạnh hơn trên thị trường dầu mỏ.”
Ông Andrew Moran theo dõi tin kinh doanh, kinh tế, và tài chính. Ông ấy đã là một nhà văn và ký giả trong hơn một thập kỷ ở Toronto, với các bài viết trên Liberty Nation, Digital Journal và Career Addict. Ông cũng là tác giả của “Cuộc chiến về tiền mặt.”
Lưu Đức biên dịch