Lịch sử cổ xưa của lời thệ nguyện năm mới

Trái: Hình tượng mô tả Thần Adad – vị thần của người Babylon. Phải: Hình tượng mô tả Thần Janus – vị thần của người Roman có thể nhìn được cả phía trước và phía sau. (Ảnh: Wikimedia Commons)  Văn Hóa & Nghệ Thuật

Lời thệ nguyện cho năm mới là một truyền thống, phổ biến nhất là ở Tây phương, nhưng đã được phát hiện thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Vào dịp năm mới, người ta lập một lời thệ nguyện thực hiện những cải thiện bản thân hoặc những thay đổi nào đó cho một năm sắp tới. Người ta tin rằng cư dân Babylon là những người đầu tiên lập thệ nguyện năm mới vào khoảng 4,000 năm trước, và người dân ở khắp nơi trên thế giới đã luôn phá bỏ điều này kể từ thời điểm đó!

Người ta tin rằng người Babylon là những người đầu tiên lập thệ nguyện năm mới vào khoảng 4,000 năm trước.

Người Babylon cổ xưa đã lập ra rất nhiều lời thệ trước những vị thần của họ vào thời điểm khởi đầu của mỗi năm, tức là từ giữa tháng Ba, rằng họ sẽ trả lại những vật phẩm mình đã mượn và trả hết mọi nợ nần. 

Tháng Ba cũng là khoảng thời gian phù hợp cho năm mới, bởi khi ấy là thời điểm bắt đầu của mùa xuân và lương thực cũng đã được gieo trồng xong. Nhưng động lực hoàn thành những lời thệ của người Babylon lớn hơn của chúng ta hiện nay, bởi vì việc giữ lời thệ nguyện này có nghĩa rằng những vị thần đã ban cho họ những phước lành trong suốt 12 tháng tiếp đến, và phá vỡ lời thệ nguyện có thể khiến họ không còn được những vị thần ban phước nữa. 

Tập tục này cũng đã được gìn giữ trong suốt thời đại Roman qua việc những người có tín ngưỡng nguyện sẽ làm việc tốt trước vị Thần hai khuôn mặt có tên gọi Janus – vị Thần của khởi đầu và kết thúc.

Tập tục này cũng đã được gìn giữ trong suốt thời đại Roman qua việc những người có tín ngưỡng nguyện sẽ làm việc tốt trước vị Thần hai khuôn mặt của họ tên Janus – vị Thần của khởi đầu và kết thúc, với khuôn mặt phía sau nhìn vào năm cũ và khuôn mặt phía trước trông sang năm mới. Vào thời Trung cổ, những hiệp sĩ đã thực hiện “lời thề con công” (peacock vow – les voeux du paon) vào cuối mỗi năm để tái khẳng định cam kết tuân thủ tinh thần hiệp sĩ của họ. Trong khi đó, những tín đồ Thiên Chúa giáo thời kỳ đầu tin rằng họ cần dành ngày đầu tiên của năm mới để hồi tưởng và sửa chữa những lỗi lầm đã qua nhằm hoàn thiện bản thân. 

Trong những nghi lễ cầu nguyện ban đêm, các tín đồ Thiên Chúa giáo chuẩn bị đón một năm sắp đến bằng cách cầu nguyện và phát lời thệ. Rất nhiều tôn giáo khác cũng thực hiện truyền thống tương tự. Khoảng thời gian đón năm mới của Do Thái giáo gọi là Rosh Hashanah – trong suốt Ngày lễ trọng đại (High Holidays) và quan trọng nhất là ngày Yom Kippur (Ngày chuộc tội) – các tín đồ Do thái giáo sẽ hướng vào nội tâm, tìm về những sai lầm của họ trong năm vừa qua, để vừa tìm kiếm vừa cầu xin sự dung thứ. 

Bất kỳ tín ngưỡng nào, ý tưởng của hình thức này đều là để hướng vào nội tâm trên cơ sở cải thiện bản thân mỗi năm. Ngày nay, điều duy nhất đã thay đổi (đối với một số người), là chúng ta tự lập thệ với bản thân mình, thay vì với những vị thần linh. Và từ đó, chúng ta không thể tự giáng sấm sét như một hình phạt cho bản thân vì không giữ lời thệ, và hẳn cũng sẽ không lấy gì làm ngạc nhiên nếu sớm hay muộn chúng ta cũng không thể trung thành với chính những lời nói của mình.

Một nghiên cứu do tác giả Richard Wiseman thuộc trường Đại học Bristol thực hiện năm 2007, trên 3,000 đối tượng tham gia đã cho thấy rằng có 88% người lập thệ nguyện năm mới nhưng không thể thực hiện được, mặc dù thực tế là có đến 52% những người tham gia nghiên cứu đều rất tự tin vào sự thành công ở thời điểm ban đầu.

Nhưng tất cả họ đều không thất bại, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nam giới có thể đạt được mục tiêu cao hơn 22% nếu họ chú trọng vào việc thiết lập mục tiêu, trong khi nữ giới có thể đạt mục tiêu cao hơn 10% nếu họ chia sẻ công khai những mục tiêu của mình và nhận được sự cổ vũ từ bạn bè.

Thiên Minh biên dịch

Related posts