Lorenz Duchamps
Hôm thứ Năm (06/01), các nhà chức trách cho biết, hàng chục người biểu tình đã thiệt mạng ở Kazakhstan trong đêm khi họ đụng độ với lực lượng an ninh ở quốc gia Trung Á này, sau khi một khối an ninh do Nga hậu thuẫn đã đồng ý cử lực lượng quân sự nhằm dập tắt tình trạng bất ổn trên toàn quốc.
Hiện chưa có xác nhận ngay về số người thiệt mạng trong số những người biểu tình, mặc dù kênh thông tấn nhà nước Khabar-24 TV đưa tin rằng ít nhất 13 nhân viên an ninh đã tử vong, theo các quan chức thành phố được kênh này dẫn lời.
Ông Saltanet Azirbek, một phát ngôn viên của sở cảnh sát Almaty, nói với kênh này rằng “hàng chục kẻ tấn công đã bị xử lý” trong các cuộc biểu tình chứng kiến các tòa nhà chính phủ bị đột nhập và phóng hỏa vào đêm hôm thứ Tư (05/01).
Bộ Y tế nước này cho biết hơn 1,000 người trên toàn quốc đã bị thương do tình trạng bất ổn, kênh truyền hình Khabar 24 đưa tin, cho biết thêm rằng cho đến nay, 2,000 người đã bị bắt giữ.
Kênh này dẫn lời cơ quan liên bang này cho biết: “Hơn 1,000 người bị thương do hậu quả của sự xáo trộn trên diện rộng ở các khu vực khác nhau của Kazakhstan, trong đó gần 400 người phải nhập viện, 62 người đang điều trị tại các phòng săn sóc đặc biệt.”
Các cuộc biểu tình trên toàn quốc, nổ ra từ hôm 02/01 ở phía tây đất nước ở thành phố Zhanaozen và vùng Mangistau, khi người dân phản ứng với việc tăng trần giá khí propan từ mức 60 tenge của năm ngoái (14 xu) lên 120 tenge (27 xu).
Hàng chục ngàn người, một số người được cho là mang theo gậy và khiên, đã xuống đường trong những ngày gần đây trong các cuộc biểu tình tồi tệ nhất mà đất nước từng chứng kiến kể từ khi giành được độc lập từ Liên Xô cách đây ba thập niên. Mặc dù các cuộc biểu tình này bắt đầu do giá nhiên liệu tăng gấp đôi, nhưng quy mô và tốc độ lan truyền nhanh chóng của chúng cho thấy chúng phản ánh sự bất bình rộng rãi hơn trong nước.
Video lan truyền trên internet cho thấy những người biểu tình trên đường phố Almaty, thành phố lớn nhất của Kazakhstan, trong khi nghe thấy tiếng súng rõ ràng. Hãng thông tấn Reuters đưa tin, dẫn lời các phóng viên có mặt tại hiện trường cũng cho biết có tiếng súng nổ gần văn phòng thị trưởng, nơi đã bị phóng hỏa.
Chính quyền cho biết, chỉ riêng ở Almaty đã có hơn 350 người đã bị thương trong đêm. Ở những nơi khác trên khắp đất nước, lực lượng cảnh sát và quân đội đã từ chối tấn công người biểu tình. Đồng thời, tại các khu vực khác, đã có tin báo về việc lực lượng an ninh đầu hàng những người biểu tình.
Khi căng thẳng leo thang, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev đã kêu gọi sự ủng hộ quốc tế từ khối các nước Liên Xô cũ liên kết với Nga, sau khi những người biểu tình tiếp tục phản đối sự thống trị vẫn đang tiếp diễn của cựu Tổng thống Nursultan Nazarbayev đối với đất nước này.
Đây là lần đầu tiên tổ chức này điều động lực lượng gìn giữ hòa bình để can thiệp vào môi trường chính trị của khu vực. Hiện vẫn chưa rõ liệu có bất kỳ lực lượng nào của Nga đã đến Kazakhstan hay không.
Phần lớn sự giận dữ thể hiện trong những ngày gần đây không phải nhắm vào ông Tokayev mà nhắm vào ông Nazarbayev, tổng thống đầu tiên của đất nước, người tiếp tục có ảnh hưởng to lớn sau khi ông từ chức năm 2019. Những người biểu tình hét lớn “Shal Ket!,” tạm dịch là “Người cũ phải rời đi”, một ám chỉ rõ ràng về ông Nazarbayev.
Ông Nazarbayev tiếp tục duy trì quyền kiểm soát đối với đảng cầm quyền, Nur Otan. Các con của ông đều là những nhân vật nổi bật trong cả đảng Nur Otan và chính phủ. Hình ảnh được đăng tải trên mạng xã hội cho thấy những bức tượng của ông Nazarbayev bị vỡ trên mặt đất sau khi bị kéo đổ.
Trong một bài diễn văn trên truyền hình, ông Tokayev thề rằng ông sẽ ở lại thủ đô Nur Sultan của Kazakhstan. Trong yêu cầu viện trợ của tổng thống, ông cho biết hỗ trợ quân sự là cần thiết để giúp đất nước vượt qua “mối đe dọa khủng bố” này.
Theo NTD News
An Nhiên biên dịch