Nick Ciolino
Tổng thống (TT) Joe Biden và các quan chức Tòa Bạch Ốc đang tìm cách làm rõ những tuyên bố mà tổng thống đưa ra hôm 19/01, gợi ý rằng một “cuộc xâm lược nhỏ” từ Nga vào Ukraine sẽ gây ra một phản ứng yếu hơn từ Hoa Kỳ và các đồng minh, hơn là một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.
Nga đã tập trung khoảng 100,000 quân dọc theo biên giới với Ukraine và ở bán đảo bị Nga sáp nhập Crimea trong những tuần gần đây. Trong khi các quốc gia phương Tây nói rằng họ chuẩn bị cho một cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, thì Nga lại phủ nhận việc họ đang lên kế hoạch tấn công. Tuy nhiên, Moscow đã yêu cầu NATO hứa không bao giờ nhận Ukraine vào làm thành viên.
Một loạt cuộc đàm phán cao cấp giữa Hoa Kỳ và Nga vẫn chưa thể xoa dịu căng thẳng.
TT Biden và chính phủ của ông đã nói rõ cả trong các trường hợp công khai lẫn trong các cuộc đàm phán với Điện Kremlin rằng nếu có thêm bất kỳ cuộc xâm lược nào nữa của Nga vào Ukraine, thì sẽ dẫn đến các lệnh trừng phạt “nghiêm khắc” của Hoa Kỳ và các đồng minh.
Nhưng tại một cuộc họp báo hôm 19/01, TT Biden dường như gợi ý rằng một cuộc xâm lược nhỏ của Nga có thể dẫn đến một số bất đồng về những hành động cần thực hiện để đáp trả.
“Tôi nghĩ những gì quý vị sẽ thấy là Nga sẽ phải chịu trách nhiệm nếu nước này xâm lược,” ông nói. “Và điều đó phụ thuộc vào những gì mà họ làm. Một cuộc xâm lược nhỏ và rồi sau đó chúng ta có một cuộc tranh luận về những gì nên làm và không nên làm, v.v., là một chuyện.”
Trong cuộc họp báo, TT Biden sau đó đã được yêu cầu làm rõ tuyên bố đó.
“Nếu đó là một – thứ gì đó không phải là một cuộc xâm lược lớn – hoặc thậm chí không đáng kể, chỉ là các lực lượng quân sự lớn ghé qua — chẳng hạn, việc nhận định rằng nếu họ tiếp tục sử dụng các nỗ lực không gian mạng, thì chúng ta cũng có thể phản ứng theo cách tương tự với không gian mạng, là một chuyện. [Còn phản ứng với một cuộc xâm lược lớn lại là chuyện khác],” ông nói.
Sau đó, TT Biden tiếp tục nói rằng có sự khác biệt giữa những gì một số quốc gia NATO “sẵn sàng làm tùy thuộc vào những gì xảy ra”, lưu ý rằng điều quan trọng là NATO phải “đồng thuận”.
Sau cuộc họp báo, Tham vụ Báo chí Tòa Bạch Ốc Jen Psaki đã đưa ra một tuyên bố nhắc lại lập trường của Tòa Bạch Ốc về tình hình giữa Nga và Ukraine và đưa ra một số thông tin làm rõ về các bình luận của ông Biden.
“Tổng thống Biden đã nói rõ với Tổng thống Nga: Nếu bất kỳ lực lượng quân sự nào của Nga di chuyển qua biên giới Ukraine, đó là một cuộc xâm lược mới, và Nga sẽ phải đối mặt với một phản ứng nhanh chóng, nghiêm khắc, và thống nhất từ Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng tôi,” tuyên bố cho biết.
“Tổng thống Biden cũng biết từ kinh nghiệm lâu năm rằng Nga có một chiến lược xâm lược sâu rộng nhưng chưa đến mức hành động quân sự, bao gồm cả tấn công mạng và chiến thuật bán quân sự. Và ông ấy đã khẳng định hôm nay rằng những hành động xâm lược đó của Nga sẽ được đáp trả bằng một phản ứng quyết liệt, tương ứng, và hiệp đồng.”
TT Biden cũng đã bắt đầu một cuộc họp về cơ sở hạ tầng hôm 20/01 bằng cách nói, “Nếu bất kỳ đơn vị tập hợp nào của Nga di chuyển qua biên giới Ukraine, thì đó chính là một cuộc xâm lược.”
“Không nghi ngờ gì rằng nếu ông Putin đưa ra lựa chọn này, Nga sẽ phải trả giá đắt.”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cũng đã đề cập rõ ràng đến tuyên bố trong cuộc họp báo của ông Biden.
“Chúng tôi muốn nhắc nhở các cường quốc rằng không có cuộc xâm lược và quốc gia nào được coi là nhỏ. Cũng như không có thương vong và không có nỗi đau vì mất mát những người thân yêu nào là nhỏ bé cả,” ông Zelensky viết trên Twitter bằng cả tiếng Ukraine và tiếng Anh.
Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng có ý kiến về các bình luận của ông Biden.
“Hãy chắc chắn rằng nếu Nga thực hiện bất kỳ hình thức xâm lược nào vào Ukraine trên bất kỳ quy mô nào, bất cứ điều gì, tôi nghĩ rằng đó sẽ là một thảm họa, không chỉ đối với Ukraine mà cả Nga. Đó sẽ là một thảm họa cho thế giới,” ông Johnson nói với các phóng viên hôm 20/01.
“Và Anh Quốc hoàn toàn đứng về phía chủ quyền và toàn vẹn của Ukraine.”
Trong cuộc họp báo hôm 19/01 của TT Biden, ông đã đi xa hơn bao giờ hết khi dự đoán rằng Nga sẽ tiếp tục với cuộc xâm lược của mình khi ông nhắc lại rằng quyết định hoàn toàn nằm trong tay Tổng thống Vladimir Putin.
“Tôi không chắc ông ấy chắc chắn về điều mình sẽ làm. Tôi đoán là ông ấy sẽ chuẩn bị tấn công,” ông Biden nói. “Ông ấy phải làm một điều gì đó.”
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã họp với các bộ trưởng từ Anh Quốc, Pháp, và Đức tại Berlin hôm 20/01 và dự kiến gặp người đồng cấp Nga, Ngoại trưởng Sergey Lavrov tại Geneva, Thụy Sĩ, hôm 21/01.
Minh Ngọc biên dịch