Nguyên Hương
Một người đàn ông tên là Petrov cho biết: “Người Nga đã công nhận Donest và Luhansk là các quốc gia độc lập. Chúng tôi giờ không biết đi đâu”.
Nikkei Asia đưa tin, vào tối thứ Hai (21/2), Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tán thành nền độc lập của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Luhansk, ký lệnh tổng thống cho quân đội của ông tiến vào các khu vực ly khai của Ukraine để “gìn giữ hòa bình”.
Khi được yêu cầu giải thích chi tiết, ông Petrov trả lời: “Tôi mệt vì [đã] uống một vài ngụm rượu whisky. Giờ tôi không tỉnh táo để nói chuyện vào lúc này”.
Sau những nỗ lực tuyệt vọng vào phút cuối nhằm hạ nhiệt leo thang, bao gồm khả năng về một cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Joe Biden, cuộc khủng hoảng đã chuyển sang chiều hướng tồi tệ hơn vào đêm thứ Hai (21/2). Theo thống kê của Hoa Kỳ, Nga đang huy động 190.000 quân Nga tập trung dọc biên giới Ukraine. Điều này khiến không thể loại trừ một cuộc tấn công quy mô lớn.
Trong khi đó, các cường quốc phương Tây đang gấp rút phản ứng trước động thái của ông Putin, với việc Tổng thống Biden ra lệnh cấm thương mại và đầu tư của Mỹ vào hai vùng được Nga thừa nhận là hai quốc gia độc lập DPR (Donesk) và LPR (Luhansk). Công luận đều đổ dồn vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, và cụ thể là Trung Quốc, sau khi Putin và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình thể hiện sự liên kết tại Thế vận hội hồi đầu tháng.
Đối với ngườidân ở miền Đông Ukraine, mối quan ngại trước mắt càng ngày càng tăng: hàng loạt các cuộc bắn phá, công trình sửa chữa dở dang tại một trường mẫu giáo Luhansk mà Ukraine cho rằng đã bị các lực lượng thân Nga bắn vào tuần trước, và tránh gây tức giận cho cả hai bên.
Tại trường mẫu giáo, nơi có một lỗ hổng vỏ đạn xuyên qua, công việc trùng tu đang được tiến hành với sự giúp đỡ của Liên Hợp Quốc và các tổ chức khác. Đây là trường mẫu giáo duy nhất trong vùng này.
Gần đó, Alexander, Irina và cậu con trai 3 tuổi Danile của họ đang từ trường về nhà. Đứa trẻ mới biết đi đang ngủ trên yên xe đạp của họ. Alexander thừa nhận đã sợ hãi và nỗi sợ hãi này đã tồn tại từ năm 2014, năm Nga thôn tính Crimea và cuộc xung đột ở Donbas bắt đầu. Alexander làm việc trong một nhà máy điện và lo sợ đây sẽ là mục tiêu của các lực lượng thân Nga.
Tuy nhiên, anh nói, “Tôi đã ở trong quân đội … Tôi biết làm thế nào để trốn, làm thế nào để phản ứng, làm thế nào để bảo vệ bản thân và gia đình của tôi”.
Bà Gelena, một phụ nữ 59 tuổi, sống một mình trong một ngôi nhà cũ với chiếc xe Lada cũ kỹ đậu phía trước. “Tôi sợ, nhưng giờ biết đi đâu? Năm 2014 còn đáng sợ hơn. Bây giờ, ít nhất tôi biết điều gì sẽ xảy ra”.
Bà nói rằng khu vực này có nhiều mìn và một người lính đã chết sau khi dẫm phải một quả mìn ở gần nhà cô. Khi được hỏi về khả năng xảy ra cuộc xâm lược của Nga, cô ấy nói rằng cô ấy sợ chia sẻ ý kiến của mình. “Nhà của tôi có thể bị ném bom từ cả hai phía, quân đội Ukraine và các lực lượng thân Nga”.
Một số người bình tĩnh hơn. “Tôi thấy không có lý do gì để sợ”, ông Sasa 52 tuổi nói. “Điều duy nhất tôi sợ là họ đánh bom vườn rau của tôi”.
Trong khi Ukraine đã trở thành câu chuyện thời sự nóng hổi nhất thế giới, nhiều người dân địa phương cho biết, họ từ lâu đã phải đối mặt với nỗi sợ hãi này.
“Chúng tôi phải tiếp tục sống cuộc sống của mình trong tình thế sợ hãi này”, một phụ nữ mang họ Lubov cho biết tại một trạm kiểm soát. Bà và chồng đã đến Kyiv để thăm các con của họ, cùng một con mèo cưng. Bà nói: “Chúng tôi đã sống trong hoàn cảnh này từ lâu rồi … Chúng tôi sợ tin tức của các phương tiện truyền thông hơn là thực tế. Cuộc sống hàng ngày của chúng tôi vẫn như vậy trong tám năm qua”.
Alex, người lái xe đưa các nhà báo tới khu vực xung đột, cũng bày tỏ cảm xúc tương tự. Người đàn ông 38 tuổi sống ở Sloviansk cùng vợ và con gái 5 tuổi cho biết: “Tôi không hoảng sợ nữa nếu không xem TV. “Khi tôi nghe tin tức, tôi mới thấy sợ, sợ hơn cả nghe thấy tiếng bom đạn”.
Ngay cả những người lính cũng nói họ phần lớn đã quen với tình hình hiện tại. Bảy người lính Ukraine, đang đợi gần một trạm xăng để sửa xe, cho biết họ đã làm nhiệm vụ hầu như 24/7 trong 10 tháng qua. Nhưng họ nói rằng, những người lính ngoài tiền tuyến cảm nhận sự leo thang rõ ràng trong vài tuần qua.
Trong một dấu hiệu đáng ngại khác vào hôm thứ Hai (21/2), hàng loạt người từ Donbas đã đến Nizhny Novgorod của Nga, đổ ra khỏi các nhà ga sau khi các nhà lãnh đạo DPR và LPR thông báo sơ tán dân thường – phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi. Nam giới trong độ tuổi 18-55 có nghĩa vụ ở lại và đối mặt với cơ hội tốt được nhập ngũ để “bảo vệ tổ quốc.”
Các cuộc tập trận quân sự của các lực lượng Ukraine cũng ngày càng khốc liệt hơn trong những tuần gần đây.
Tại một ngôi làng gần Mariupol, Donetsk, những vụ nổ trong đêm làm tan nát giấc ngủ của người dân.
Olga, một người dân cho biết: “Trong những ngày nắng đẹp, bạn không nghe thấy gì cả. “Nhưng nếu đó là một ngày mưa, âm thanh truyền đi nhanh hơn và cảm giác rất gần, như thể chiến trận đang xảy ra bên ngoài cửa sổ”.
BBC cho hay, trong bài phát biểu nảy lửa hôm thứ Hai (21/2), ông Putin đã hùng biện cho các hành động quân sự tiềm năng.
Ông ta tuyên bố một cách sai lầm rằng Ukraine không có lịch sử trở thành một quốc gia thực sự và đất nước này có nguồn gốc từ nước Nga.
Ông cũng cáo buộc Ukraine là con rối của Mỹ và nói rằng liên minh quân sự phương Tây Nato đang đe dọa an ninh của Nga.
Tuy nhiên, trong phản ứng của riêng mình, Tổng thống Ukraine Zelensky, nói rằng Ukraine không sợ hãi và sẽ không nhượng bộ.
Mỹ cho biết, họ sẽ công bố các biện pháp tiếp theo chống lại Nga vào thứ Ba (22/2).
Bộ trưởng Y tế Anh Sajid Javid cho biết cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã bắt đầu nên Anh sẽ trừng phạt Nga.
Ông nói rằng Vương quốc Anh sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt có mục tiêu đối với “các cá nhân, công ty và doanh nghiệp có liên hệ với chế độ Nga”.
“Tôi thực sự nghĩ rằng đây là một thời điểm quan trọng ngay bây giờ đối với châu Âu … và chúng tôi biết rằng đây là một thử nghiệm thực sự đối với Tây Âu nói riêng bây giờ, để tất cả chúng ta xích lại gần nhau, cùng nhau làm việc đoàn kết bởi vì tất cả chúng ta đều có thể nhớ những gì xảy ra khi những kẻ xâm lược không bị trừng phạt”.
Nguyên Hương