Hôm thứ Ba, Mỹ đã từ chối lời đề nghị bất ngờ của đồng minh NATO là Ba Lan về việc chuyển máy bay chiến đấu MiG-29 do Nga sản xuất tới căn cứ của Hoa Kỳ ở Đức như một cách để bổ sung lực lượng không quân của Ukraine.
Hoa Kỳ đã tìm cách đẩy nhanh việc giao vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, viễn cảnh điều máy bay chiến đấu từ lãnh thổ NATO vào vùng chiến sự “gây lo ngại nghiêm trọng cho toàn bộ liên minh NATO”, Lầu Năm Góc cho biết.
NATO cho biết họ không muốn xung đột trực tiếp với Nga, một cường quốc vũ trang hạt nhân, và Tổng thống Joe Biden đã loại trừ việc đưa quân đội Mỹ tới Ukraine để chiến đấu, dù là trên bộ, trên không hay bất cứ nhiệm vụ bay nào.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói về đề xuất của Ba Lan: “Đơn giản là chúng tôi không thấy rõ ràng rằng có một lý do chính đáng cho việc này.”
“Chúng tôi sẽ tiếp tục tham khảo ý kiến của Ba Lan và các đồng minh NATO khác của chúng tôi về vấn đề này, cũng như những thách thức khó khăn về hậu cần mà nó đặt ra, nhưng chúng tôi không tin rằng đề xuất của Ba Lan là một đề xuất khả thi.”
Hôm thứ Ba, Bộ Ngoại giao Ba Lan thông báo rằng họ đã sẵn sàng triển khai các máy bay phản lực MiG-29 của mình tới Căn cứ Không quân Ramstein ở Đức và giao chúng cho Hoa Kỳ sử dụng. Ba Lan cũng kêu gọi các thành viên khác của liên minh có máy bay khác như vậy làm điều tương tự.
Một quan chức của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết đề xuất của Ba Lan đã khiến Mỹ ngạc nhiên.
“Theo hiểu biết của tôi, việc họ dự định giao những chiếc máy bay này cho chúng tôi đã không được tư vấn trước”, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách các vấn đề chính trị Victoria Nuland nói trong một phiên điều trần của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.
“Vì vậy, tôi nghĩ rằng đó thực sự là một động thái bất ngờ của người Ba Lan,” bà nói.
Trước đó, sau khi đề nghị lập vùng cấm bay bất thành, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã xin phương Tây cung cấp máy bay do Nga sản xuất – một vấn đề được ông nhấn mạnh trong cuộc gọi điện video hôm thứ Bảy với các nhà lập pháp Mỹ.
Các nhà lập pháp Hoa Kỳ mong muốn tăng tốc viện trợ quân sự cho Ukraine và đang thúc đẩy chính quyền Biden tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao máy bay.
Nhưng thông báo của Ba Lan cũng phản ánh tình huống nhạy cảm của chính họ.
Ba Lan đang hỗ trợ Ukraine vũ khí phòng thủ, nhưng tuyên bố sẽ không gửi máy bay phản lực vì nước này không phải là bên trực tiếp gây ra xung đột giữa Ukraine và Nga.
Tuần này, Bộ Quốc phòng Nga cảnh báo rằng các nước cung cấp sân bay cho Ukraine để tấn công Nga có thể bị coi là đã tham gia vào cuộc xung đột.
Bà Nuland cho biết vấn đề chính là đánh giá nhu cầu trước mắt của Ba Lan là gì khi nước này tiếp giáp với cuộc xung đột.
“Ba Lan, họ được hưởng lợi từ an ninh hàng không đầy đủ từ liên minh NATO. … Vấn đề chính là đánh giá nhu cầu trước mắt của Ba Lan là gì trong bối cảnh là nước láng giềng của cuộc xung đột này”, bà nói.
Trong một động thái khác, quân đội Mỹ tuyên bố sẽ bố trí hai khẩu đội tên lửa Patriot tới Ba Lan để chủ động “chống lại bất kỳ mối đe dọa tiềm tàng nào đối với lực lượng Hoa Kỳ và đồng minh cũng như lãnh thổ NATO.”
Lê Vy (theo Reuters)