Hiếu Bá Linh, dịch
9-3-2022
Nga hiện đã triển khai vào chiến trường hơn 90% lực lượng, khoảng 170.000 quân lính mà đã được thắt chặt xung quanh biên giới Ukraine trước ngày 24 tháng 2. Tuy nhiên, Putin vẫn chưa thành công trong việc đạt được các mục tiêu quan trọng: Các thành phố lớn ở phía bắc, đặc biệt là thủ ô Kiev, vẫn nằm trong tay Ukraine. Chỉ ở phía nam của đất nước, người Nga có một vài chiến thắng.
Trong khi đó, trong kho vũ khí của Nga, vẫn còn có hàng loạt các loại vũ khí hiện đại và thiết bị quân sự công nghệ cao, chưa được đưa vào chiến trường sử dụng (hoặc có sử dụng nhưng không sử dụng nhiều) để giành chiến thắng.
Hôm 9/3, báo Der Spiegel của Đức đã phỏng vấn nhà phân tích chiến lược Michael Kofman, giám đốc chương trình nghiên cứu về Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân của Hải quân Mỹ. Trọng tâm nghiên cứu của ông là Nga và Liên Xô cũ, đặc biệt về các Lực lượng vũ trang Nga, tư duy, năng lực và chiến lược quân sự.
Trong phần cuối phỏng vấn, ông nói về bí ẩn tại sao Nga không sử dụng vũ khí công nghệ cao trong cuộc chiến ở Ukraine:
– Kofman: Hầu hết những người (chuyên gia quân sự) như tôi đều biết rằng quân đội Nga không được thiết kế cho các cuộc tấn công và chiến dịch quy mô lớn như thế này. Tuy nhiên, chúng tôi ngạc nhiên về khả năng kém cỏi và một số vấn đề mà họ gặp phải với những thứ đơn giản nhất. Rất ngạc nhiên về việc kém năng lực của các lực lượng vũ trang. Nhiều thứ trong chiến dịch này vô cùng kỳ lạ đối với tôi. Đó không phải là cách sử dụng hợp lý sức mạnh quân sự của Nga. Và nhiều khả năng họ có mà không được sử dụng. Đó là một bí ẩn đối với tôi, tại sao Nga không sử dụng. Ý tôi muốn nói là, quân đội Nga chiến đấu như thể nó đang chiến đấu trong thập niên 1980 vậy, mặc dù quân đội Nga thật sự có sẵn rất nhiều công nghệ quân sự hiện đại. Kỳ thật, đó không phải là điều mà chúng tôi đã nghĩ tới.
– SPIEGEL: Tại sao họ không sử dụng thiết bị công nghệ cao mà họ có?
– Kofman: Vẫn còn là một bí ẩn tại sao họ không sử dụng chiến tranh điện tử. Trinh sát, do thám của họ ở đâu, họ có nhiều hệ thống không người lái – tôi chưa thấy sử dụng. Lực lượng Không quân của họ có các loại vũ khí dẫn đường chính xác, tại sao họ không sử dụng chúng, cũng là một bí ẩn. Họ có khả năng chiến đấu theo cách thức dựa vào công nghệ nhiều hơn – và đã từng chứng minh được điều đó. Chúng tôi đã thấy nó trong các cuộc chiến khác, chẳng hạn như ở Syria. Và thậm chí chúng tôi đã thấy nó trong những cuộc diễn tập ngay gần biên giới Ukraine trước khi cuộc chiến xảy ra. Họ không sử dụng nhiều những gì họ có. Họ không sử dụng một nửa số pháo binh mà họ có. Không sử dụng các phương tiện bay không người lái (drones). Đó là một bí ẩn đối với tôi.
– SPIEGEL: Có thể là họ lên kế hoạch cho khả năng họ sẽ phải tiến hành một cuộc chiến tranh chống lại NATO và rằng họ muốn dành phần lớn năng lực của mình cho trường hợp đó?
– Kofman: Một phần, đó có thể là một lời giải thích. Ví dụ, chúng tôi biết họ có một kho vũ khí các loại đạn dược dẫn đường chính xác với số lượng hạn chế, vì vậy có thể giải thích hợp lý rằng lực lượng không quân của họ muốn giữ chúng lại dành cho trường hợp cần thiết. Nhưng trong những trường hợp khác, nó không phải là một câu trả lời thỏa đáng. Nói tóm lại: chúng tôi không biết. Thật là phi lý.
– SPIEGEL: Như vậy, không nên đánh giá thấp các lực lượng vũ trang Nga, vì họ vẫn còn có rất nhiều hỏa lực có thể mang ra sử dụng cho cuộc chiến?
– Kofman: Điều quan trọng là chúng ta không nên từ tình trạng đánh giá quá cao mà chuyển sang tình trạng đánh giá quá thấp khả năng quân sự của Nga, dựa trên kết quả hoạt động kém cỏi của họ trong thời gian qua.
– SPIEGEL: Vậy Putin vẫn có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến này?
– Kofman: Tôi không biết nó sẽ như thế nào. Nga thật ra có thể đạt được các mục tiêu quân sự, nhưng Putin không thể thắng về mặt chính trị. Toàn bộ chiến dịch của Putin dựa trên sự lạc quan về chiến tranh và những giả định hoàn toàn phi thực tế.
– SPIEGEL: Đạt được các mục tiêu quân sự, có nghĩa là Putin vẫn có thể giành quyền kiểm soát quân sự trên đất nước [Ukraine]?
– Kofman: Không phải trên toàn quốc. Có thể về phía nam và phía đông. Nhưng tôi không muốn suy đoán. Diễn biến của một cuộc chiến tranh là một vấn đề cực kỳ không chắc chắn.
– SPIEGEL: Điều gì sẽ xảy ra với những kẻ xâm lược Nga nếu cuộc xung đột biến thành chiến tranh du kích?
– Kofman: Không quốc gia nào có thể duy trì một cuộc chiến tranh du kích mãi mãi.
– SPIEGEL: Nếu chiến tranh kéo dài và Nga kiệt quệ về tài chính, ông có nghĩ rằng Ukraine có thể chiến thắng không?
– Kofman: Chắc chắn rồi, nhưng đó sẽ là một chiến thắng của vua Pyrrhus (chiến thắng đòi hỏi quá nhiều nỗ lực, hy sinh). Chiến thắng giành được với một cái giá rất lớn. Nó gần giống như thất bại. Cuộc chiến Ukraine sẽ có sức tàn phá khủng khiếp đối với cả hai quốc gia.
– SPIEGEL: Ông có thấy khả năng thay đổi chế độ không? Có thể có một cuộc đảo chính cung đình?
– Kofman: Ở Nga? Chắc chắn là có thể xảy ra. Đây có thể là sự khởi đầu của sự kết thúc đối với Putin. Cuộc chiến là một tính toán sai lầm khủng khiếp của Putin. Trong quá trình chiến dịch, sự mạo hiểm mà ông ta dấn thân vào, về cơ bản đã làm bẽ mặt các trụ cột an ninh quan trọng của chế độ, đó là quân đội và tình báo FSB. Và những người này sẽ cảm thấy bị phản bội và vô cùng thất vọng. Đương nhiên họ sẽ đổ lỗi cho Vladimir Putin về tính toán sai lầm khủng khiếp này. Hiện nay tôi rất hoài nghi về tương lai của chế độ. Tuy nhiên người ta cũng nên ghi nhớ điều này, sự thay đổi ở Nga không nhất thiết dẫn đến những điều tốt đẹp hơn.