Trân Văn
15-3-2022
Tại sao đề cập đến dân chủ, nhân quyền là xâm phạm an ninh quốc gia còn cổ vũ việc tạo ra cuộc chiến vì dám… chối bỏ chủng tộc lại là điều bình thường?
Khó mà tính và kể cho hết tên cũng như thảm cảnh của những người nghĩ rằng họ có thể thực thi các quyền căn bản của con người nên chia sẻ thông tin, hình ảnh, đưa ra các nhận định liên quan đến chính trị, kinh tế, xã hội,… tại Việt Nam, rồi bị hệ thống công quyền Việt Nam phạt tiền, thậm chí phạt tù vì đủ loại tội mà có giàu trí tưởng tượng đến mấy, những người sống bên ngoài Việt Nam cũng không thể hình dung được.
Đáng lưu ý, ở Việt Nam, sử dụng mạng xã hội để chỉ trích viên chức lãnh đạo, đặc biệt là chỉ trích lãnh tụ, phân tích sai lầm về chủ trương, bất hợp lý về soạn – lập – thực thi chính sách của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền vẫn là phạm vào đại kỵ, không thể dung thứ nhưng tuyên truyền cho chủ nghĩa phát xít, cổ vũ cho phân biệt đối xử về chủng tộc, vốn là đại kỵ ở các xứ sở văn minh thì… không thành vấn đề!
***
Giống như mạng xã hội các ngôn ngữ khác, tuần này, cuộc xâm lược của Nga và nỗ lực chống ngoại xâm của người Ukraine vẫn là một trong những chủ đề chính trên mạng xã hội Việt ngữ. Số người ủng hộ Putin, ủng hộ Nga vô điều kiện bất kể có vô số thông tin, hình ảnh cho thấy sự dã man của quân đội Nga (pháo kích, không kích vào trường học, bệnh viện, biến nhiều khu dân cư ở Ukraine thành bình địa, khiến nhiều thường dân, kể cả trẻ em mất mạng, tàn phế, nhiều triệu người thành vô gia cư,…) tuy đã giảm nhiều so với trước nhưng thái độ, lời lẽ của những người ủng hộ Putin, ủng hộ Nga vẫn còn rất đáng ngẫm nghĩ.
Bên cạnh việc miệt thị cá nhân Tổng thống Ukraine, phỉ báng nỗ lực bảo vệ quyền tự quyết, bảo vệ độc lập của người Ukraine, những người Việt ủng hộ Putin, ủng hộ Nga không ngần ngại bày tỏ sự vui sướng trước thảm họa nhân đạo ở Ukraine. Chẳng hạn trước những thông tin về việc quân đội Nga tiếp tục tấn công cả vào hành lang nhân đạo do cả hai bên đồng ý mở ra ở Kyiv, Kharkiv, Donetsk và Kherson trên trang facebook của bà Nataliya Zhynkina – Đại biện lâm thời cho Ukraine tại Việt Nam, trong số 267 phản hồi, có 20 chọn biểu tượng… “cười” vì thường dân không thể di tản, không được tiếp tế thực phẩm, thuốc men (2)!
Tương tự, có 28 người biểu thị thái độ vui vẻ khi Nataliya Zhynkina loan báo quân đội Nga pháo kích vào Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya (3) – một hành động có thể nhấn thường dân ở nhiều khu vực tại châu Âu chìm vào thảm họa hạt nhân, thậm chí có thể khiến chiến tranh hạt nhân bùng phát! Hoặc đã có tới 154 người chọn… “cười” khi Nataliya Zhynkina hướng dẫn cách trợ giúp những nạn nhân chiến cuộc ở Ukraine, thông qua tài khoản riêng do Ngân hàng Quốc gia Ukraine tạo ra (4) – điều vốn đã được nhiều triệu người trên toàn thế giới tích cực thực hiện từ cuối tháng hai đến nay – lúc cuộc chiến do Nga tiến hành biến hàng chục triệu người Ukraine vô tội thành nạn nhân….
Và không chỉ có thế…
***
Tuần này, nhiều người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ đã chuyển cho nhau xem ảnh chụp nhận định của một facebooker tên là Mai Hương trong cuộc đối thoại về tình hình Ukraine với một facebooker khác: “Trong người là dòng máu người Xlavo mà lại vứt bỏ, nhưng làm cách nào để thành Latinh. Nghe xong chỉ mong Putin sớm san phẳng Ukraina”… Cho dù những nhận định ấy được một số người chia sẻ giống như bày tỏ tán thành (5) nhưng phần lớn thì bất bình. Chẳng hạn qua đó, Dang Ngoc Quang cho rằng: Phụ nữ Việt Nam cũng có người khát máu!.. và thắc mắc: Liệu cô Mai Hương có nghiện món tiết canh (6)?..
Đoàn Bảo Châu – một trong những facebooker phát giác và giới thiệu những nhận định của Mai Hương, lưu ý các thân hữu: Đó là Phó Tổng biên tập một tờ báo. Tôi không đưa facebook của cô ấy bởi tôi không muốn các bạn vào buông lời nặng nề với cô ấy nhưng tôi muốn chỉ ra cái sai trong nhận thức của rất nhiều người đang ủng hộ Putin, ủng hộ cuộc xâm lược của Nga (7) và sau đó, vài ngàn người đã bày tỏ sự thất vọng, bất bình. Không ít người đã góp thêm các đánh giá, nhận định của một số facebooker khác kèm thông tin chi tiết về chức vụ, nơi làm việc,… mà nếu đúng thì những facebooker đó chính là các cá nhân lãnh đạo một số cơ quan truyền thông chính thức tại Việt Nam…
Ngoài việc làm nhiều người phẫn nộ vì ngưỡng mộ Putin, ủng hộ chiến tranh xâm lược, thích thú với việc quân đội Nga bắn giết thường dân Ukraine, mong Putin “san phẳng Ukraine”, những facebooker bị người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ xếp vào loại “cuồng Nga”, “cuồng Putin” như Mai Hương còn khiến thiên hạ ngạc nhiên vì tuyên truyền, cổ võ cho chủ nghĩa phát xít, ví dụ Manh Dang – một thân hữu của Đoàn Bảo Châu lưu ý: Đưa ra những khái niệm như ‘dòng máu Xlavo’ chính là bày tỏ ý chí phân biệt chủng tộc. Chiến tranh Thế giới lần hai bùng phát có nguyên nhân từ phân biệt chủng tộc như vậy, Hitler đưa ra, đề cao dòng máu thượng đẳng Aryan của người Đức…
Tuan Phung – một người Việt từng sống ở Nga – kể thêm: Nói về cái gọi là ‘chủ nghĩa dân tộc cực đoan’ hay ‘tân phát xít’ thì Ukraine chỉ là dạng ‘sinh sau. đẻ muộn’. Cách nay hơn chục năm trở về trước, tôi và những người Việt ở Nga cùng những người gốc Á châu khác đã từng là nạn nhân của bọn đầu trọc, đầu mào gà – sản phẩm của ‘tân phát xít’. Tương tự, một số thân hữu khác của Đoàn Bảo Châu bổ sung thêm: Nếu ở châu Âu, phát biểu như của Mai Hương “sẽ bị xếp vào loại ‘phát xít, phân biệt chủng tộc’, còn ở Việt Nam thì bị coi là vô học, ngôn từ và tâm địa bạo lực, khát máu…”
***
Cho dù chưa thể khẳng định facebooker Mai Hương với những nhận định đang khiến rất nhiều người vừa kinh ngạc, vừa bất bình có đúng là Phó Tổng biên tập một cơ quan truyền thông tại Việt Nam hay không nhưng dù đúng hay không thì rõ ràng những nhận định đó vẫn là xiển dương và tuyên truyền cho chủ nghĩa phát xít. Một trong những yếu tố chính khiến nhân loại căm ghét và nỗ lực ngăn chặn sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít là đề cao chủng tộc này và hạ thấp nhân phẩm của các chủng tộc khác, khuyến khích triệt hạ các chủng tộc bị xem là hạ đẳng.
Không phải tự nhiên mà Luật Hình sự Việt Nam có “Chương 36” – xác định một số hành vi là tội phạm “phá hoại hòa bình, chống loài người, tội phạm chiến tranh”. Chẳng lẽ những nhận định của Mai Hương không phải là “tuyên truyền, kích động chiến tranh xâm lược” mà nếu đúng, tại sao Mai Hương và những người đang hành xử như cô trên mạng xã hội vẫn được miễn trừ, không cần phải bận tâm, xem xét trách nhiệm hình sự dù rõ ràng đã vi phạm “Điều 421” (8) của Bộ Luật Hình sự hiện hành (tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược)?
Các cơ quan tuyên truyền của đảng CSVN (9) và một số cơ quan truyền thông chính thức tại Việt Nam đang lên án “những luận điệu sai trái, suy diễn xuyên tạc nhằm bôi nhọ, hạ thấp uy tín, danh dự của đảng, nhà nước Việt Nam” về xung đột Nga – Ukraine, về việc Việt Nam bỏ “phiếu trắng” (10)… Khi trên mạng xã hội Việt ngữ có không ít người thoải mái đưa ra những nhận định kiểu như Mai Hương và bình an, vô sự, bất kể điều đó vi phạm luật pháp Việt Nam thì làm sao ngăn được thắc mắc: Chẳng lẽ đó là quan điểm… đúng đắn mà hệ thống chính trị, hệ thống công quyền không tiện… tỏ bày? Tại sao… “tùy tiện” đề cập đến dân chủ, nhân quyền là xâm phạm an ninh quốc gia còn cổ vũ việc tạo ra cuộc chiến vì dám… chối bỏ chủng tộc lại là điều bình thường?
Chú thích
(1) https://www.facebook.com/nataliya.zhynkina
(2) https://www.facebook.com/nataliya.zhynkina/posts/5112543335464029
(3) https://www.facebook.com/nataliya.zhynkina/posts/5106399572745072
(4) https://www.facebook.com/nataliya.zhynkina/posts/5101579859893710
(5) https://www.facebook.com/photo?fbid=716114383132511&set=a.113085516768737
(6) https://www.facebook.com/dnquang/posts/10160148328532445
(7) https://www.facebook.com/DoanBaoChau21165/posts/10159624450103965