Hôm thứ Tư (06/04), Thượng viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu để khôi phục lại chương trình viện trợ vay-cho thuê (Lend-Lease) vốn đã không được sử dụng kể từ Đệ nhị Thế chiến để cho phép Hoa Kỳ gửi vũ khí đến Ukraine.
Dự luật này, được gọi là Đạo luật vay-cho thuê Phòng thủ Dân chủ Ukraine, đã được thượng viện quốc hội đồng thuận thông qua vào cuối ngày 06/04 để trao quyền lực lớn hơn trước cho chính phủ liên bang trong việc ký kết các thỏa thuận với chính phủ Ukraine với mục đích cho mượn hoặc cho thuê thiết bị và vũ khí trong bối cảnh xung đột với Nga. Thượng nghị sĩ John Cornyn (Cộng Hòa-Texas) đã giới thiệu dự luật này.
Đạo luật này được sử dụng lần cuối trong Đệ nhị Thế chiến khi Hoa Kỳ viện trợ cho các nước đồng minh chống lại Đức Quốc xã, cụ thể là Vương quốc Anh và Liên Xô.
Dự luật bây giờ sẽ cần được thông qua tại Hạ viện và được ký bởi Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ khi nào Hạ viện sẽ tiếp nhận dự luật này vì cả hai viện của Quốc hội sẽ rời Hoa Thịnh Đốn vào thứ Năm để nghỉ theo lịch trình.
Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua khoản viện trợ nhân đạo và quân sự trị giá 14 tỷ USD cho Ukraine, và NATO đã cung cấp cho quốc gia này vũ khí, trang thiết bị và thông tin tình báo sau khi cuộc chiến bắt đầu vào ngày 24/02. Nếu dự luật Lend-Lease này được Hạ viện thông qua, thì thậm chí nhiều viện trợ quân sự của Hoa Kỳ hơn có thể sẽ đổ vào nước này.
Cho đến nay, NATO và Hoa Kỳ đã cung cấp hỏa tiễn chống tăng Javelin cho Ukraine, trong khi Ngũ Giác Đài tuần trước xác nhận đã gửi phi cơ không người lái “Switchblade” đến Kyiv. Tổng thống Joe Biden đã nhiều lần khẳng định rằng Hoa Kỳ sẽ không gửi bất kỳ binh sĩ nào đến Ukraine, nói rằng làm như vậy sẽ làm leo thang xung đột với Nga.
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (Dân Chủ-New Hampshire), người đồng giới thiệu đạo luật này cho biết: “Khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu, việc cung cấp viện trợ quân sự càng nhanh càng tốt là điểm mấu chốt đối với khả năng tự vệ của Ukraine.” Bà nói tiếp, “Điện Kremlin đang thực hiện các cuộc tấn công khủng khiếp trên toàn quốc gia này vào cơ sở hạ tầng dân sự và nhắm vào những người đàn ông, phụ nữ và trẻ em vô tội.”
Hành động này cũng nhận được sự ủng hộ công khai của Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Dân Chủ-New York), người đã nói với các nhà lập pháp khác rằng chính phủ Nga “phạm tội” sát hại dân thường vì “tôn giáo, sắc tộc hoặc quốc tịch của họ”. Hồi tuần trước, Điện Kremlin đã dứt khoát phủ nhận rằng các lực lượng của họ đã sát hại thường dân ở Bucha, gần Kyiv.
Hôm thứ Năm (07/03), Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã viết trên Twitter rằng ông hoan nghênh Thượng viện thông qua dự luật và kêu gọi Hạ viện thông qua dự luật này.
“Thật cảm kích Thượng viện Hoa Kỳ vì đã thông qua Đạo luật Lend-Lease Phòng thủ Dân chủ Ukraine,” ông Kuleba nói. “Bước đầu tiên quan trọng hướng tới chương trình cho thuê để xúc tiến việc chuyển giao thiết bị quân sự cho Ukraine. Chúng tôi mong chờ sự thông qua nhanh chóng của dự luật này tại Hạ Viện và được Tổng thống Hoa Kỳ ký.”
Ông Jack Phillips là một phóng viên thời sự của The Epoch Times tại New York.
Nguyễn Lê biên dịch