Minh Anh
Phóng viên cấp cao, Katsuji Nakazawa của ‘Nikkei Asian Review’ đã đăng một bài báo hôm thứ Tư (20/4), cho biết vụ chìm soái hạm Moskva của Hạm đội Biển Đen của Nga đã có tác động lớn đến suy nghĩ của các quan chức an ninh ĐCSTQ.
Sau cuộc chiến ở Ukraina, nếu Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình quyết định sử dụng vũ lực chống lại Đài Loan, thì hàng không mẫu hạm đầu tiên của Trung Quốc, Liêu Ninh (trước đây là Varyag của Liên Xô), có thể được coi là “quá mong manh” để chiến đấu.
“Nếu lớp bọc thép của tàu Varyag dựa trên các tiêu chuẩn của Liên Xô cũ, thì việc tàu Moskva bị đánh chìm sẽ chỉ khiến các nhà lãnh đạo Trung Quốc lo lắng về khả năng chống chịu của tàu Varyag trước các tên lửa tối tân”.
Tàu Liêu Ninh được coi là một trong những tài sản chủ chốt kể từ khi nó chính thức gia nhập Hải quân Trung Quốc vào năm 2012. Nó thường xuyên đi vòng quanh Đài Loan, bao gồm cả qua eo biển Đài Loan.
Ngoài Liêu Ninh, hàng không mẫu hạm thứ hai và thứ ba của Trung Quốc – được cho là có khả năng phòng thủ tốt hơn – nhưng nếu chúng xuất hiện gần Đài Loan hoặc cố gắng tiến vào Thái Bình Dương, chúng sẽ nằm trong tầm bắn của tên lửa chống hạm.
Mặc dù, Kiev và Matxcơva bất đồng về nguyên nhân dẫn đến vụ chìm soái hạm Moskva ở Biển Đen ngày 13/4, nhưng các quan chức, bao gồm cả Hoa Kỳ, đều nghiêng về khả năng con tàu này bị trúng tên lửa của Ukraina.
Đây là lần đầu tiên trong vòng 100 năm, một soái hạm của Nga phải chịu tổn thất như vậy và trong lịch sử, kể từ sau Thế chiến II, mới có một sự cố tương tự. Tàu tuần dương General Belgrano của Hải quân Argentina đã bị đánh chìm trong Chiến tranh Falklands năm 1982 giữa Argentina và Vương quốc Anh.
“Nếu điều này là sự thật, điều đó có nghĩa là lực lượng hải quân được đánh giá cao của Trung Quốc chẳng khác gì một con hổ giấy”, một nguồn tin Trung Quốc nói với Nikkei.
Ông Katsuji Nakazawa nói rằng Trung Quốc hẳn đã bị sốc trước sự mong manh của quân đội Nga. Bắc Kinh cho rằng Nga nên áp đảo quân đội Ukraina về mọi mặt vì nước này có trang bị, quân số và kinh phí vượt trội.
Sự sắp xếp bí ẩn của lịch sử
“Tại sao Bắc Kinh lại có cảm giác bất an như vậy? Lịch sử đan xen theo những cách bí ẩn”, ông giải thích.
Năm 2005, 100 năm sau vụ chìm soái hạm Knyaz Suvorov của hải quân Nga trong trận hải chiến Nga-Nhật, lúc ấy có thông tin cho rằng một nhà máy đóng tàu ở Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, đang chuẩn bị đóng hàng không mẫu hạm đầu tiên của ĐCSTQ.
Một số doanh nhân của Trung Quốc đã mua hàng không mẫu hạm Varyag của Liên Xô cũ từ Ukraina. Việc chế tạo hàng không mẫu hạm bắt đầu vào năm 1985, nhưng công việc bị đình trệ sau khi Liên Xô sụp đổ.
Tàu Varyag được đóng tại xưởng đóng tàu Biển Đen ở Mikolayev, miền nam Ukraina. Thật trùng hợp, tàu Moskva cũng được đóng tại một xưởng đóng tàu ở Mikolayev.
Ngoài ra, Bắc Kinh đã mua hai hàng không mẫu hạm cũ khác của Liên Xô là Kiev và Minsk, trong đó Kiev, giống như Varyag, được đóng ở Mikolayev.
Các nguồn thạo tin cho biết Bắc Kinh đã thiết kế lại phần lớn hàng không mẫu hạm của Liên Xô cũ, ông Katsuji Nakazawa nói.
Tấn công Đài Loan sẽ khó hơn tấn công Ukraina
Căng thẳng giữa Nga và Ukraina một phần cũng tương tự như căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan. Kết quả cuối cùng của cuộc chiến ở Ukraina có thể ảnh hưởng đến eo biển Đài Loan.
Hơn 100 năm sau trận hải chiến Nga-Nhật, vụ chìm soái hạm Moskva gây chấn động chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến cách giải quyết căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan.
Nhưng thế giới bên ngoài cho rằng tấn công Đài Loan sẽ khó hơn tấn công Ukraina, vì vùng biển ngăn cách ở giữa. Ngoài ra, nhiều ngọn núi dốc ở miền trung Đài Loan là những pháo đài tự nhiên dễ phòng thủ và khó bị tấn công. Nếu quân đội Trung Quốc không thể thắng trận nhanh chóng, quân tiếp viện từ quân đội Hoa Kỳ và các quốc gia khác sẽ đến.
Các nước phương Tây có khả năng sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc đối với Trung Quốc liên quan đến cuộc xâm lược, cũng như phong tỏa hải quân. Quốc gia đông dân nhất thế giới, phụ thuộc vào các nước khác về năng lượng và lương thực, sẽ còn bị ảnh hưởng nặng nề hơn so với Nga.
Dựa trên nghiên cứu của ông Vương Hỗ Ninh (Wang Huning), một thành viên của Ủy ban Thường vụ ĐCSTQ và một học giả bí ẩn N.S.Lyons (gọi tắt là Lyons), người nổi tiếng trong giới chính trị Hoa Kỳ, ông gần đây đã phân tích rằng tham nhũng, quản lý kém của quân đoàn và sự thiếu kinh nghiệm của quân đội đã hạn chế nghiêm trọng khả năng của quân đội Nga trong việc thực hiện thành công các hoạt động chung ở Ukraina.
Ông Lyon nói: “Đây cũng chính là những vấn đề khiến quân đội Trung Quốc đau đầu, những người mà kinh nghiệm quân sự của họ rõ ràng là kém xa so với Nga”. Cuộc chiến đẫm máu quy mô lớn gần đây nhất của ĐCSTQ là ở Việt Nam vào năm 1979.
“Trong hệ thống chính trị của ĐCSTQ, ông Tập Cận Bình không được để thua trong một cuộc chiến tranh hay bất kỳ cuộc chiến nào, cho dù ở Đài Loan hay những nơi khác; thậm chí không được rơi vào bế tắc”.
Ông Tập Cận Bình dự kiến sẽ đắc cử nhiệm kỳ thứ ba với tư cách là lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ vào mùa thu năm nay. Ông Lyon cho rằng động thái tốt nhất của ông Tập Cận Bình lúc này là chờ đợi và hy vọng, tạm dừng kế hoạch tấn công Đài Loan (nếu có) và đánh giá lại thực trạng quân đội và năng lực của nước này, để không bị bối rối trước thực tế như ông Putin.