Ngoại trưởng Joseph Wu nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng hôm 1/5, Đài Loan đã quan sát cuộc chiến ở Ukraine và rút ra một số bài học cho cuộc đối đầu với Trung Quốc Đại Lục.
Ông Wu lập luận, Bắc Kinh sẽ do dự trong việc tấn công hòn đảo, do thực tế mà ông thấy được là tổn thất của Nga ở Ukraine cũng như phản ứng của cộng đồng quốc tế.
Đài Loan đang “theo dõi điều này rất cẩn thận”, ông Wu nói với người dẫn chương trình Fareed Zakaria của CNN. “Chúng tôi cố gắng xem có thể học được gì từ cuộc chiến Ukraine trong việc tự bảo vệ mình.”
Ngoại trưởng Đài Loan mô tả Ukraine là “chiến tuyến chống lại sự bành trướng ra bên ngoài của Nga”. Hai điểm đáng lưu tâm nhất mà ông nhận thấy trong cuộc chiến này là Ukraine đang sử dụng “vũ khí cá nhân nhỏ để chống lại kẻ thù lớn” và rằng dân số là nam giới của họ có động lực rất lớn. “Họ muốn phục vụ trong quân đội. Họ muốn đến các khu vực chiến sự để chiến đấu chống lại Nga. Tinh thần đó thật đáng ngưỡng mộ đối với người dân Đài Loan,” ông Wu nhận định.
Việc ông Wu nhấn mạnh vào “khả năng phi đối xứng”, chẳng hạn như tên lửa chống tăng Javelin và NLAW – được quảng bá rộng rãi như vũ khí kỳ diệu ở Ukraine – nhất quán với trọng tâm của chính phủ Tổng thống Thái Anh Văn đối với các loại vũ khí như vậy. Bà Thái bày tỏ với CNN hồi tháng 10 năm ngoái, bà cũng hy vọng Washington sẽ viện trợ trực tiếp cho Đài Loan.
Theo ông Wu, ngoài tiếp tục phát triển sức mạnh tác chiến phi đối xứng, đồng thời củng cố quyết tâm phòng thủ quốc gia và khả năng huy động lực lượng dự bị, Đài Loan cũng đang cố gắng hết sức mình để giành được sự ủng hộ của các nước có cùng tư tưởng.
“Nếu có chiến tranh, chúng tôi cần bạn bè và đồng minh hỗ trợ Đài Loan, như trường hợp của Ukraine,” ông Wu nhận xét với người dẫn chương trình Zakaria khi nhắc đến việc Mỹ, EU và Nhật Bản cùng hỗ trợ Kiev.
Mặc dù Mỹ không trực tiếp gửi quân đến Ukraine, nhưng Washington đang viện trợ rất nhiều tiền và vũ khí vào nước này để “chống lại Nga”, ông Wu lưu ý. “Tôi nghĩ rằng chính quyền Trung Quốc phải suy nghĩ hoặc tính toán xem, Mỹ hay các nước lớn khác sẽ hỗ trợ Đài Loan như thế nào, hoặc liệu họ có đến giúp Đài Loan hay không. Nếu Đài Loan không có bất kỳ sự hỗ trợ nào, tôi cho rằng điều đó không khác gì bật đèn xanh cho những hành động gây hấn.”
Ngoại trưởng Anh Liz Truss trong một bài phát biểu hồi tuần trước cũng nhận định, “một NATO toàn cầu” cần phải vũ trang cho Đài Loan giống như họ đã vũ trang cho Ukraine. Một ngày trước khi CNN phát sóng cuộc phỏng vấn với ông Wu, tờ Financial Times đưa tin, Nhà Trắng các quan chức phụ trách khu vực Trung Quốc và Ấn Độ – Thái Bình Dương đã gặp gỡ những người đồng cấp Anh để bàn thảo các phương án dự phòng về Đài Loan.
Ông Wu còn lập luận, khả năng của Ukraine trong việc cầm chân quân đội Nga – mà ông cho là “mong muốn bảo vệ đất nước và sẵn sàng sử dụng vũ khí cá nhân” – đang khiến Bắc Kinh có lý do để lo lắng. Trung Quốc nên rút ra bài học từ cuộc chiến Ukraine để đánh giá về cái giá phải trả cho việc xâm lược Đài Loan và phản ứng có thể có của cộng đồng quốc tế. Ông nói: “Nếu họ không thể chắc chắn có thể tiếp quản Đài Loan một cách nhanh chóng, tôi cho rằng họ cần phải tạm dừng và suy nghĩ kỹ trước khi hành động.”
Bắc Kinh vẫn luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ thuộc chủ quyền của Trung Quốc.
Chế độ Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ ngoài khơi xa của họ và một ngày nào đó sẽ thống nhất với Đại Lục, bất chấp Đài Loan thực tế là một quốc gia độc lập có hiến pháp, quân đội, tiền tệ và chính phủ dân cử dân chủ riêng.
Minh Ngọc