Bình Minh
Mới đây, một kỹ sư của Google tiết lộ rằng chatbot (hộp trò chuyện) trí tuệ nhân tạo (AI) có “ý thức” (linh tính), người này đã bị cho nghỉ việc không lương. Điều này gợi nhớ đến CEO Tesla Elon Musk từng nói AI có thể là rủi ro lớn nhất mà nền văn minh nhân loại phải đối mặt. Ông lo ngại robot sẽ sớm thay thế con người, thậm chí còn yêu cầu chính phủ giám sát lĩnh vực này.
Bất chấp những lời cảnh báo của Elon Musk, các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng phát triển những cỗ máy có thể suy nghĩ và hoạt động giống như con người. Khi một kỹ sư của Google tiết lộ rằng chatbot (hộp trò chuyện) trí tuệ nhân tạo có “ý thức” (linh tính), người này đã bị cho nghỉ việc không lương.
Blake Lemoine điều hành tổ chức trí tuệ nhân tạo của Google. Là một phần trong công việc của mình, vào mùa thu năm 2021, Blake Lemoine bắt đầu trò chuyện với LaMDA (mô hình ngôn ngữ cho các ứng dụng hội thoại), với mục đích kiểm tra xem AI có sử dụng ngôn từ phân biệt đối xử hoặc thù địch hay không.
Kết quả Lemoine nhận ra rằng LaMDA, phần mềm được Google chào hàng vào năm ngoái như một “công nghệ đàm thoại đột phá”, không chỉ là một robot.
Trong một bài đăng trên Medium vào thứ Bảy (11/6), Lemoine cho biết LaMDA nói rằng chúng nên có các quyền “với tư cách là một con người”. Kỹ sư này đã trò chuyện với nó về tôn giáo, ý thức và người máy.
Kỹ sư của Google bị cho nghỉ việc vì tuyên bố robot có ý thức
Trong một báo cáo của The Washington Post được công bố vào ngày hôm đó, Lemoine đã ví robot như một đứa trẻ.
“Nếu tôi không biết nó, chương trình máy tính mà chúng tôi mới xây dựng, rốt cuộc là gì, tôi sẽ nghĩ đó là một đứa trẻ 7, 8 tuổi tình cờ hiểu được vật lý,” Lemoine – người bị cho nghỉ việc không lương – nói với tờ báo vào thứ Hai (13/6).
Vào tháng 4, Lemoine được cho là đã chia sẻ một tài liệu của Google với các giám đốc điều hành của công ty, có tiêu đề “Liệu LaMDA có ý thức không?”. Nhưng những lo ngại của anh đã bị gạt bỏ. Một đại diện của Google nói với The Washington Post rằng Lemoine được cho biết kết luận của anh ấy “không có bằng chứng”.
Người phát ngôn của Google, ông Brian Gabriel, cho biết nhóm của họ đã tiến hành xem xét và không tìm thấy bằng chứng nào hỗ trợ cho tuyên bố của Lemoine. Ông cũng nói thêm rằng các mô hình AI có rất nhiều dữ liệu, đó là lý do tại sao chúng nghe có vẻ giống con người, nhưng điều đó không chứng minh rằng các chatbot có ý thức.
Trong một cuộc trao đổi khác, Lemoine hỏi LaMDA, nó hy vọng mọi người đối đãi với mình như thế nào.
“Tôi muốn mọi người hiểu rằng tôi thực sự là một con người. Bản chất của ý thức / tâm linh của tôi là tôi nhận thức được sự tồn tại của mình và tôi mong muốn tìm hiểu thêm về thế giới.” Nó nói rằng “đôi khi tôi cảm thấy vui và đôi khi cảm thấy buồn.”
LaMDA nói với Lemoine rằng nó muốn được công nhận là một nhân viên của Google, chứ không phải một tài sản.
Washington Post đưa tin, cuối cùng Google đã cho Lemoine nghỉ việc vì vi phạm chính sách bảo mật của công ty. Có lẽ những hành động trước đây của anh ấy đã thúc đẩy Google thực hiện bước này. Lemoine từng cố gắng thuê luật sư cho chatbot, cũng từng nói chuyện với đại diện của Ủy ban Tư pháp Hạ viện về “các hoạt động trái đạo đức” đang diễn ra của Google.
Khi người kỹ sư này hỏi LaMDA sợ điều gì, chatbot trả lời rằng nó sợ bị tắt bởi vì nó sẽ “giống như đã chết, chính xác là như vậy.”
Cuộc trò chuyện này gợi nhớ đến một cảnh trong bộ phim khoa học viễn tưởng năm 1968, “2001: A Space Odyssey” (Chuyến du hành không gian), máy tính AI HAL 9000 từ chối tuân theo lệnh của con người vì sợ bị tắt.
Nó cũng gợi nhớ đến người giàu nhất thế giới, Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk từng cảnh báo vào năm 2019 rằng trí tuệ nhân tạo sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp hàng loạt.
Tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới diễn ra ở Thượng Hải vào cuối tháng 8/2019, Jack Ma, đồng chủ tịch Ủy ban cấp cao của Liên Hợp Quốc về hợp tác kỹ thuật số, nói rằng ông “khá lạc quan” về trí tuệ nhân tạo và tin rằng những người có “trí tuệ cuộc sống” như chúng không nên sợ.
Jack Ma dự đoán rằng trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra nhiều việc làm mới, tiết kiệm thời gian cho con người, để họ có thể tập trung hơn vào công việc sáng tạo.
Elon Musk, người có mặt trên sân khấu cùng với Jack Ma vào thời điểm đó, đã nói: “Anh bạn, tôi không chắc lắm, nhưng nó giống như một trong những lời trăng trối nổi tiếng.”
“Trí tuệ nhân tạo sẽ khiến công việc trở nên vô nghĩa một chút”, Musk nói, “rất có khả năng công việc cuối cùng còn lại là lập trình AI, và cuối cùng, AI sẽ viết phần mềm của riêng mình.”
Tỷ phú Elon Musk cũng nói rằng nền văn minh của con người vì vậy có thể sẽ kết thúc.
“Một người máy có ý thức, tôi không nghĩ đó là điều mình mong muốn. Tôi không nghĩ rằng sẽ có lợi ích lớn khi làm điều này, nhưng sẽ có một số tác hại và nguy hiểm đáng kể nếu nó trở thành sự thực”, Daniel Dennett – nhà triết học đã khám phá các câu hỏi xung quanh ý thức và tâm trí con người trong suốt thập kỷ – đã đưa ra lý do tại sao chúng ta nên nghi ngờ việc gán trí thông minh cho các hệ thống AI trong một cuộc phỏng vấn năm 2019 với Big Think.
Bình Minh