Hôm thứ Tư (06/07), Hoa Kỳ đã trừng phạt một mạng lưới các công ty quốc tế vì tình nghi mạng lưới này vi phạm lệnh trừng phạt dầu mỏ đối với Iran bằng cách bán dầu của Iran cho Trung Quốc và các nước khác ở Đông Á.
Trong một thông cáo, Bộ Ngân khố cho biết họ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các công ty bị cáo buộc đã tạo điều kiện cho việc bán hàng trăm triệu USD dầu mỏ và các sản phẩm hóa dầu của Iran.
Bộ cho biết các cá nhân và tổ chức bị trừng phạt đã “sử dụng mạng lưới các công ty bình phong có trụ sở tại Vùng Vịnh” để che giấu nguồn gốc xuất xứ của dầu mỏ từ Iran.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố áp đặt các biện pháp trừng phạt song song đối với 15 cá nhân và tổ chức “tham gia vào việc mua bán và vận chuyển bất hợp pháp” các sản phẩm dầu mỏ và hóa dầu của Iran.
Các tổ chức này đặt tại Iran, Việt Nam, Singapore, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), và Hồng Kông. Trong số đó có Công ty Hóa dầu Jam có trụ sở tại Iran, Công ty Giải pháp Thương mại Edgar FZE cùng Công ty TNHH Thương mại dầu mỏ và Hóa dầu Ali Almutawa có trụ sở tại UAE, và công ty bình phong Lustro Industry Limited có trụ sở tại Hồng Kông.
Trong hai năm qua, các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc đã mua một lượng lớn dầu của Iran bất chấp các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với xuất cảng dầu của Iran. Dầu mỏ là huyết mạch của nền kinh tế Iran và việc nhập cảng của Trung Quốc đã giúp duy trì sự phát triển của nền kinh tế này.
Hoa Kỳ cũng đã áp đặt một vòng trừng phạt trước đó vào giữa tháng Sáu, nhắm vào các nhà sản xuất hóa dầu của Iran, cũng như các công ty bình phong ở Trung Quốc và UAE hỗ trợ Công ty TNHH Hóa dầu Triliance có trụ sở tại Hồng Kông và Công ty Thương mại Hóa dầu của Iran.
Bộ Ngân khố đã tuyên bố tại thời điểm đó rằng cả hai công ty này là “công cụ hỗ trợ môi giới cho việc bán sản phẩm hóa dầu của Iran ra ngoại quốc.”
Các cuộc đàm phán hạt nhân của Iran cho thấy không có tiến triển
Hoa Kỳ ngày càng nhắm mục tiêu vào các công ty Trung Quốc vì xuất cảng hóa dầu của Iran, trong bối cảnh những nỗ lực trong việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, chính thức được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), thất bại. Các cuộc đàm phán hạt nhân gián tiếp giữa Hoa Kỳ và Iran tại Doha, Qatar vào tuần trước đã kết thúc mà không có tiến triển.
Ông Brian Nelson, Thứ trưởng Bộ Ngân khố về chống khủng bố và tình báo tài chính, cho biết trong một tuyên bố hôm 06/07 rằng: “Trong khi Hoa Kỳ cam kết đạt được thỏa thuận với Iran để tìm kiếm lợi ích qua lại phù hợp với Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung, chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng toàn bộ thẩm quyền của mình để thực thi các lệnh trừng phạt đối với việc bán các sản phẩm dầu mỏ và hóa dầu của Iran.”
Ngoại trưởng Antony Blinken hôm 06/07 cho biết Iran đã “thất bại” trong việc thể hiện cam kết ngoại giao để xem xét lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Ông nói trong một tuyên bố: “Nếu không có sự thay đổi nào từ Iran, chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng các thẩm quyền trừng phạt của mình để nhắm vào việc xuất cảng dầu mỏ, các sản phẩm dầu mỏ và các sản phẩm hóa dầu từ Iran.”
JCPOA yêu cầu Iran hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế từ Hoa Kỳ, EU, và Liên Hiệp Quốc. Thỏa thuận này đã được cựu Tổng thống Barack Obama quảng bá vào năm 2015 như là “lựa chọn tốt nhất” để ngăn Iran sử dụng vũ khí hạt nhân, dù chỉ là tạm thời.
Cựu Tổng thống Donald Trump hồi tháng 05/2018 đã rút Hoa Kỳ khỏi hiệp ước hạt nhân này và tái áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Iran trong một nỗ lực buộc chế độ Hồi giáo cầm quyền của nước này cải cách một loạt các hành động mà chính phủ ông Trump cho là không thể chấp nhận được.
Năm 2019, chính phủ Iran đã tuyên bố công khai rằng họ đã vi phạm các giới hạn làm giàu uranium được đề ra trong thỏa thuận.
Hoa Kỳ công nhận Iran là một nhà nước bảo trợ khủng bố và từ lâu đã chỉ trích nước này vì tài trợ cho các nhóm khủng bố Hồi giáo như Hamas, Hezbollah, và Houthi. Như The Epoch Times đã đưa tin hồi tháng Tư, chính phủ Iran đã một mực muốn Hoa Kỳ loại bỏ chỉ định “khủng bố” đối với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo để đổi lấy việc hồi sinh một thỏa thuận hạt nhân.
Cô Mimi Nguyen Ly đưa tin về thời sự thế giới với trọng tâm là tin tức Hoa Kỳ. Cô sống tại Úc.
Vân Du biên dịch