Nguyễn Tiêu Quốc Đạt, dịch
8-7-2022
Nhật Bản đã rơi vào bế tắc trước thông tin rằng cựu Thủ tướng Shinzo Abe đã chết vì bị bắn trên đường vận động tranh cử cho cuộc bầu cử thượng viện vào Chủ nhật.
Một tay súng đơn độc đã tấn công Abe, người đã chết tại bệnh viện ở Nara vì mất máu ở vết thương ở ngực và cổ. Đây là một bi kịch sẽ có hậu quả vượt xa cuộc bỏ phiếu vào cuối tuần này.
Thật khó để nghĩ về một nơi bất ngờ có thể xảy ra: Nhật Bản tự hào là một xã hội an toàn. Tác động của các vụ tấn công bằng khí sarin vào tàu điện ngầm ở Tokyo của giáo phái Aum Shinrikyo, gần 30 năm qua, vẫn còn vang dội chính xác vì những vụ như vậy rất hiếm – đặc biệt là các vụ xả súng. Vụ giết Takayuki Ohigashi năm 2013 chưa được giải quyết, người đứng đầu một chuỗi nhà hàng nổi tiếng bị bắn bên ngoài trụ sở công ty của anh ta, vẫn còn đọng lại trong ký ức. Các vụ ám sát chính trị thậm chí còn phi thường hơn: Vụ bắn chết thị trưởng Nagasaki liên quan đến Yakuza vào năm 2007 có thể là hệ quả duy nhất gần đây.
Những năm gần đây đã chứng kiến sự gia tăng của các sự kiện bạo lực ngẫu nhiên, chẳng hạn như vụ sát hại hàng loạt 26 người ở Osaka vào tháng 12 năm ngoái, nơi nghi phạm phóng hỏa phòng khám tâm thần, tự sát trong quá trình đó; hoặc vụ tấn công bằng dao vào tàu điện ngầm của Tokyo vào dịp Halloween năm ngoái, sự kiện này không gây tử vong.
Mặc dù một số loại súng có sẵn ở Nhật Bản cho những người thích săn bắn, nhưng bất kỳ giao dịch mua nào cũng cần phải kiểm tra nghiêm ngặt. Hình ảnh rõ ràng từ hiện trường cho thấy một khẩu súng trông khác thường, gần như được làm thủ công. Năm ngoái, một người đàn ông đã tự sát ở Ibaraki bằng một khẩu súng được cho là chế tạo bằng máy in 3D. Nhưng do xã hội an toàn của Nhật Bản, an ninh tại các cuộc mít tinh chính trị rất yếu. Không có gì bất thường khi thấy các cựu thủ tướng hoặc những người khác vận động tranh cử ở một góc phố hoặc trước nhà ga xe lửa mà không có cảnh sát hoặc nhân viên an ninh.
Vụ ám sát Abe sẽ có ảnh hưởng vang dội đối với đất nước này. Trong khi người ngoài có thể nghĩ về ông như một cựu chính trị gia, nhưng ông vẫn duy trì ảnh hưởng to lớn ở trong nước. Ông đã lãnh đạo phe lớn nhất trong Đảng Dân chủ Tự do, và mới 67 tuổi, vẫn đang ở thời kỳ đỉnh cao. Nhiều người suy đoán rằng ông ta có thể thêm một lần nữa quay lai vị trí thủ tướng. Ngay cả khi ông ấy không làm vậy, Abe chắc chắn sẽ giúp quyết định thủ tướng tiếp theo.
Tại thời điểm viết bài, chúng tôi biết rất ít về nghi phạm và không biết động cơ của anh ta. Abe đã thu hút sự phản đối bạo lực trong quá khứ, bao gồm cả vụ tự thiêu năm 2014 chống lại luật an ninh mà ông đứng đầu. Nhưng kiểu tấn công vào một nhân vật tầm cỡ quốc gia của ông ta là điều hoàn toàn chưa có tiền lệ trong lịch sử hiện đại của Nhật Bản.
Một điều có vẻ chắc chắn: Ngày 8 tháng 7 là một ngày sẽ để lại vết sẹo cho Nhật Bản mãi mãi.