Trong bối cảnh leo thang căng thẳng ở eo biển Đài Loan, Đại sứ Philippines tại Mỹ cho biết Manila sẽ cho phép quân đội Mỹ sử dụng các căn cứ quân sự ở Philippines trong trường hợp xảy ra xung đột ở eo biển Đài Loan, nếu điều đó quan trọng đối với an ninh của Philippines, tờ Nikkei Asian Review đưa tin.
Tổng thống mới của Philippines, ông Ferdinand Marcos Jr., đã nhấn mạnh đến việc cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, nhưng việc liệu nước này có sẵn sàng hợp tác với Hoa Kỳ trong trường hợp xảy ra xung đột quân sự ở eo biển Đài Loan hay không đã thu hút sự chú ý sự chú ý của công chúng.
Đại sứ Philippines tại Hoa Kỳ, Jose Manuel Romualdez, là người thân của ông Marcos và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến chính sách an ninh và đối ngoại của Tổng thống Philippines. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Nikkei Asian Review, ông Romualdez bày tỏ quan ngại về những căng thẳng ngày càng leo thang giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Ông Romuldez nói: “Không ai muốn nổ ra bất kỳ chiến tranh hay đối đầu nào trong khu vực của chúng tôi”.
Một cuộc xung đột ở eo biển Đài Loan có thể làm gián đoạn dòng chảy tự do của hàng hóa trên biển và trên không xung quanh Philippines. Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, một tổ chức tư vấn của Hoa Kỳ, cho biết vào đầu tháng 8, khi ĐCSTQ tiến hành các cuộc tập trận quân sự bắn đạn thật xung quanh Đài Loan để trả đũa cho chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi đến hòn đảo, một trong những khu vực tập trận được mở rộng đến vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
Tầm quan trọng địa chính trị của Philippines đang gia tăng khi quân đội Mỹ tìm cách triển khai lực lượng trên “chuỗi đảo đầu tiên” trải dài từ Nhật Bản đến Đông Nam Á.
Ông Romuldez cho biết, cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã nói rằng ông sẵn sàng để Mỹ tập trận chung với Philippines như một chiến dịch quân sự trong trường hợp khẩn cấp trên khắp eo biển Đài Loan.
Ông Duterte đã bị chỉ trích vì quá mềm mỏng với Trung Quốc. Tổng thống mới của Philippines, ông Marcos, đã báo hiệu rằng lập trường ôn hòa của ông Duterte có thể bị đảo ngược. Ông nhấn mạnh trong bài phát biểu đầu tiên tại Quốc gia Liên minh vào tháng 7 rằng ông sẽ không giao “bất kỳ inch vuông nào trên lãnh thổ của Philippines cho bất kỳ thế lực nước ngoài nào” và rằng “chúng tôi sẽ kiên quyết tuân thủ chính sách đối ngoại độc lập dựa trên lợi ích quốc gia” .
Ông Romualdez cho biết Philippines đang đàm phán với Mỹ để tăng số lượng căn cứ quân sự mà quân đội Mỹ có thể sử dụng. “Thỏa thuận tăng cường Hợp tác Quốc phòng” song phương được ký kết năm 2014 cho phép Hoa Kỳ duy trì sự hiện diện quân sự luân phiên tại 5 căn cứ ở Philippines.
Ông Romuldez nói: “Cả quân đội của chúng tôi và quân đội Mỹ đều đang xem xét các lĩnh vực có thể xảy ra. Các căn cứ bổ sung có thể bao gồm một căn cứ hải quân”.
Quân đội Hoa Kỳ dự trữ đạn dược, nhiên liệu và vật tư y tế tại căn cứ, cũng như chuẩn bị cho các thảm họa thiên nhiên. Theo thỏa thuận năm 2014, Mỹ và Philippines đã lên kế hoạch xây dựng và nâng cấp các cơ sở lưu trữ cũng như cơ sở hạ tầng khác ở Philippines, nhưng tiến độ đã bị hạn chế dưới thời Tổng thống Duterte.
Khi được hỏi về khung thời gian thực hiện các kế hoạch, ông Romualdez cho biết hy vọng rằng trong vòng ba năm tới, tất cả các lĩnh vực đã xác định có thể được hoàn thành.
Một phát ngôn viên của Lầu Năm Góc cho biết Mỹ và Philippines “thường xuyên thảo luận về việc tăng cường liên minh an ninh lâu dài của hai bên, được hỗ trợ bởi Hiệp ước Phòng thủ lẫn nhau và nhiều thỏa thuận khác, bao gồm Thỏa thuận tăng cường Hợp tác Quốc phòng (EDCA) năm 2014”, tờ Nikkei đưa tin.
Người phát ngôn cho biết: “Trong tương lai, chúng tôi sẽ tìm cách củng cố vị thế của liên minh để giải quyết những thách thức mới và đang nổi lên”.
Ông Romualdez cho biết trong một diễn đàn trực tuyến của Hiệp hội phóng viên nước ngoài Philippines vào ngày 15/8 rằng, nếu Hoa Kỳ tham gia vào tranh chấp eo biển Đài Loan, Manila có thể không bị buộc phải tham gia; nhưng nếu tình hình ở eo biển Đài Loan leo thang và quy mô lớn và chiến tranh nổ ra, “chúng tôi sẽ là đồng minh của Mỹ”, giống như chúng tôi đã từng là đồng minh với họ trong Thế chiến II.
Là một đồng minh đáng tin cậy, Philippines sẵn sàng “làm phần việc của chúng tôi” cho liên minh Mỹ-Philippines, ông Romualdez nói.
Ngoại trưởng Blinken: Mỹ sẽ bảo vệ Philippines nếu bị tấn công ở Biển Đông
Đài CNN đưa tin hôm 07/8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đảm bảo với Philippines rằng Mỹ sẽ bảo vệ Philippines nếu nước này bị tấn công ở Biển Đông, nhằm giảm mức độ lo ngại của Manila về mức độ cam kết của Washington đối với hiệp ước phòng thủ chung.
Trong các cuộc hội đàm ngày 6/8 ở Manila trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung gia tăng sau chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi, Ngoại trưởng Antony Blinken nói rằng, hiệp ước phòng thủ 70 năm tuổi với Philippines là một sự bảo đảm chắc chắn.
Ông Blinken nói trong một cuộc họp báo: “Một cuộc tấn công vũ trang vào các lực lượng vũ trang, máy bay và tàu thuyền công của Philippines sẽ kích hoạt các cam kết phòng thủ chung của Mỹ theo hiệp ước. Philippines là bạn, là đối tác và đồng minh không thể thay thế của Mỹ”.
Trong phát biểu mở đầu với Ngoại trưởng Blinken, Tổng thống Marcos nói rằng ông tin chuyến đi của bà Pelosi “không làm tăng cường độ” của tình hình eo biển Đài Loan vốn đã biến động.
Philippines là điểm nóng trong sự cạnh tranh địa – chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc và Tổng thống Marcos phải đối mặt khó khăn, thách thức trong việc cân bằng mối quan hệ giữa hai cường quốc.
Mối quan hệ Mỹ-Philippines đã bị lung lay bởi những lời lẽ “lúc bổng lúc trầm” của người tiền nhiệm Rodrigo Duterte đối với Trung Quốc và những luận điệu chống Mỹ nổi tiếng của ông, bao gồm lời đe dọa hạ cấp quan hệ quân sự.
Ông Marcos đã không đến Mỹ trong hơn một thập kỷ qua và từ chối tuân thủ phán quyết của một tòa án Hawaii. Năm 1995, tòa yêu cầu gia đình Marcos trả lại 2 tỷ USD tài sản nhà nước bị mất đến tay những nạn nhân dưới sự lãnh đạo của bố ông. Ông và mẹ mình còn phải đối mặt khoản tiền phạt 353 triệu USD.
Hôm 6/8, Ngoại trưởng Philippines Enrique Manalo cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mời Tổng thống Marcos đến Washington và hai bên đang làm việc cho chuyến thăm. Ngoại trưởng Philippines nói rằng Mỹ là một đồng minh quan trọng, nhưng liên quan đến Đài Loan gần đó, ông nói với ông Blinken rằng Philippines “mong đợi vào các cường quốc để giúp xoa dịu vùng biển”. Ông Manalo nói: “Chúng tôi không thể chịu được bất kỳ sự leo thang căng thẳng nào nữa”.
Hàng nghìn lính Mỹ luân phiên đồn trú tại Philippines
Mối quan hệ đồng minh Mỹ – Philippines dựa trên 3 trụ cột chính.
- Một là, Hiệp ước Phòng thủ chung ký năm 1951, quy định hai bên sẽ bảo vệ nhau trong trường hợp một bên bị lực lượng nước ngoài tấn công.
- Hai là, Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng được ký năm 1998, có hiệu lực từ năm 1999.
- Ba là, Thỏa thuận tăng cường hợp tác quốc phòng ký năm 2014, cho phép quân đội Mỹ sử dụng 5 căn cứ quân sự trên lãnh thổ Philippines.
Ba thỏa thuận này là cơ sở pháp lý để hàng nghìn quân nhân Mỹ cùng nhiều vũ khí, khí tài được đồn trú luân phiên tại Philippines, cho phép quân đội hai nước tổ chức huấn luyện quân sự, tập trận chung thường niên, hỗ trợ nhân đạo. Mỗi năm quân đội Mỹ có khoảng 300 hoạt động tương tự tại Philippines.
Lam Giang
Theo The Epoch Times