Các nhà nghiên cứu từ Đại học Adelaide, Úc ước tính từ 60 – 80% các tài khoản Twitter đăng bài về chiến tranh Nga-Ukraina là tài khoản tự động (bot). Nghiên cứu cũng cho rằng, các tài khoản tự động này có thể thúc đẩy người dân rời bỏ nhà cửa khi cuộc xung đột diễn ra.
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Adelaide phát hiện ra rằng, trong số các tài khoản Twitter được nghiên cứu, thì 90,16% là “Thân Ukraina”, và 6,80% là “Thân Nga”. Phần còn lại là các tài khoản “cân bằng”.
Ngoài ra, “60% đến 80% các tài khoản” được nghiên cứu là tài khoản tự động (bot), theo Joshua Watt — một trong những nhà nghiên cứu — chia sẻ với ThePrint.
Nghiên cứu công bố vào tháng 8/2022 đã xem xét hơn 5,2 triệu lượt tweet, tweet lại, các trích dẫn, và trả lời được đăng từ 23/2 – 8/3/2022 có chứa các thẻ #(I)StandWithUkraine (Tôi đoàn kết cùng Ukraina), #(I)StandWithZelenskyy (Tôi đoàn kết cùng Zelenskyy), #(I)SupportUkraine (Tôi ủng hộ Ukraina), #(I)StandWithPutin (Tôi đoàn kết cùng Putin), #(I)StandWithRussia (Tôi đoàn kết cùng Nga), và #(I)SupportRussia (Tôi ủng hộ Nga).
Các nhà nghiên cứu đã xác định các tài khoản tự động bằng cách sử dụng phần mềm giúp xác định tài khoản tự động Botometer của Đại học Indiana, Mỹ.
“Loại tài khoản tự động được sử dụng phổ biến nhất cho cả hai chiến dịch [của Ukraina và Nga] là tài khoản tự động loại tự khai báo, cho thấy rằng các nhà chức trách đã xác định rằng những tài khoản tự động này là hữu ích nhất trong một chiến dịch chiến tranh thông tin”, nghiên cứu cho thấy.
Tài khoản tự động loại tự khai báo, theo Botometer, là các tài khoản tự động được công khai trên botwiki.org.
Thêm vào đó, “các tài khoản thân Ukraina có khả năng sử dụng nhiều tài khoản tự động loại Astroturf hơn trong cuộc chiến tranh thông tin của họ, trong khi các tài khoản thân Nga có khả năng sử dụng nhiều tài khoản tự động loại tự khai báo hơn”, nghiên cứu cho biết.
Các tài khoản tự động loại Astroturf là các tài khoản tự động được lập trình để trông giống và hoạt động như người thật trên mạng xã hội, và thường là công cụ chính trong các chiến dịch tuyên truyền. Đây là một cách làm tăng độ tin cậy cho các bài đăng.
Tài khoản tự động kích động cảm xúc người dùng mạng xã hội
Nghiên cứu quan sát thấy rằng, các tài khoản tự động “làm gia tăng sự sợ hãi” trong các cuộc thảo luận về Nga-Ukraina nói chung, và kích thích “sự sợ hãi và lo lắng đối với các chính quyền” nói riêng.
Các tài khoản tự động này thường xuyên sử dụng các từ ngữ như “nhục nhã”, “khủng bố”, “đe dọa”, “nguy cơ”, “tuyệt vọng”, “hoảng sợ”, “tổng thống”, “lãnh đạo”, “chính phủ”, “trách nhiệm”, vân vân.
“Từ quan điểm thân Nga, điều này có thể gây ra nhiều xáo trộn hơn ở phương Tây, và từ quan điểm thân Ukraina, điều này có thể gây ra nhiều xáo trộn hơn ở Nga”, theo các nhà nghiên cứu cho biết.
Vì nghiên cứu chủ yếu xem xét các tài khoản tiếng Anh, các nhà nghiên cứu cho rằng mục đích của các tài khoản này là để tác động đến người dân các quốc gia nói tiếng Anh (ví dụ như để lôi kéo hậu thuẫn từ phương Tây cho Ukraina, hoặc để truyền bá động lực cuộc chiến từ Nga).
Nghiên cứu cũng nhận thấy rằng các tài khoản tự động đã làm gia tăng thảo luận trực tuyến về di chuyển. Nghiên cứu lưu ý rằng “kết hợp điều này với sự gia tăng sợ hãi và lo lắng cho thấy rằng, các tài khoản tự động có thể ảnh hưởng đến quyết định của người dân xung quanh việc có nên rời bỏ nhà cửa đi hay không”, mặc dù “rất khó để xác định liệu điều này được thực hiện để hỗ trợ Ukraina, Nga, hay cả hai”.
“Nghiên cứu thực sự thú vị về mức độ ảnh hưởng của các tài khoản tự động trong việc thúc đẩy các cuộc thảo luận liên quan đến xung đột Nga-Ukraina”, Mollie Hemingway — Tổng biên tập của tờ Federalist — nhận xét.
“Tôi tự hỏi ai đang điều hành và tài trợ cho hoạt động của các tài khoản tự động này”, bà Hemingway cho biết thêm.
Cao Dương