Trần Phong
Lần đầu tiên, Hoa Kỳ đã mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc đối với các “tài năng” phát triển và sản xuất chip. Hàng trăm kỹ sư người Mỹ gốc Hoa, những người từng là nhân vật chủ chốt trong các công ty bán dẫn Trung Quốc, đã chọn vẫn là người Mỹ và vội vã rời đi trước khi lệnh cấm có hiệu lực.
Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố vào ngày 7 tháng 10 “các quy định kiểm soát xuất khẩu mới đối với sản xuất máy tính và chất bán dẫn tiên tiến sang Trung Quốc.” Một trong những quy định cụ thể, “hạn chế khả năng của nhân viên Hoa Kỳ hỗ trợ phát triển hoặc sản xuất vi mạch tích hợp, tại một số ‘cơ sở’ sản xuất chất bán dẫn nhất định của Trung Quốc mà không có giấy phép”, có hiệu lực từ ngày 12 tháng 10.
Theo một báo cáo trên Wall Street Journal ngày 13/10, Kevin Wolf, một cựu quan chức Bộ Thương mại và là đối tác của công ty luật Akin Gump Strauss Hauer & Feld LLP, cho biết: “những nhân viên Hoa Kỳ này” sẽ bao gồm những người có hộ chiếu Hoa Kỳ và thẻ xanh, cũng như nhân viên của các công ty Hoa Kỳ.
Tờ “Nikkei Asian Review” ngày 11/10 đưa tin, hàng trăm kỹ sư người Mỹ gốc Hoa từng là nhân vật chủ chốt trong các công ty liên quan đến chất bán dẫn địa phương của Trung Quốc, ngay sau khi lệnh cấm mới của Mỹ được đưa ra, những người này đã bắt đầu phải cân nhắc. Các nhà điều hành và nhà phân tích trong ngành tin rằng các hạn chế có thể giáng một đòn mạnh vào ngành công nghiệp chip hàng đầu của Trung Quốc.
Đài Á Châu Tự Do cho biết vào ngày lệnh cấm có hiệu lực, nhân viên người Mỹ của các công ty bán dẫn như như Yangtze Memory, ChangXin Memory Technologies, Shanghai IC R&D Cented , Changxin Memory Technologies, Hangzhou Semiconductor Wafer, lần lượt từ chức.
Gu Pan, một người trong ngành bán dẫn ở Giang Tô, nói với Đài Á Châu Tự Do ngày 13/10 rằng hầu hết các nhà quản lý và kỹ sư cấp cao trong ngành bán dẫn của Trung Quốc đều thuộc “những người sẽ rời đi”, một số có thẻ xanh của Hoa Kỳ, và một số đã là công dân Hoa Kỳ, một khi phải “lựa chọn”, bọn họ sẽ chọn trở về Hoa Kỳ thay vì ở lại làm việc.
Ông nói, “Những giám đốc điều hành này về cơ bản sắp rời đi. Có ít nhất bốn yếu tố để thành công cho một công ty. Thứ nhất là công nghệ, thứ hai là tài năng, thứ ba là quản lý và cuối cùng là thị trường. Trung Quốc chỉ có thị trường, nhưng ba yếu tố đầu tiên đều sẽ là Không có, vì vậy các công ty bán dẫn này có thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ phá sản”.
Cư dân mạng “Li Dang”, có tài khoản Twitter được hiển thị là “Doanh nhân Mỹ, Doanh nhân Công nghệ, Nhà quan sát Công nghệ Tài chính”, cho biết trong một loạt các tweet, “Nhiều người không biết chuyện gì đã xảy ra ngày 12/10 … Ông Biden đã buộc tất cả người Mỹ làm việc ở Trung Quốc phải lựa chọn: một là từ chức ngay lập tức hoặc từ bỏ quốc tịch Mỹ.
Sau đó, tất cả các giám đốc điều hành và kỹ sư người Mỹ trong tất cả các công ty sản xuất chất bán dẫn ở Trung Quốc gần như đã từ chức tập thể vào ngày 12/10 – Sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc bị tê liệt trực tiếp ngay trong đêm. Một lệnh trừng phạt ‘hủy diệt’ của Tổng thống Biden”.