6-1-2023
Chỉ còn vài giờ nữa, nước Mỹ sẽ bước sang ngày 6-1 kỷ niệm 2 năm (6-1-2021 — 6-1-2023) ngày xảy ra bạo loạn ở đồi Capitol, do phe ủng hộ Trump gây ra.
Hàng nghìn người ủng hộ ông Trump đã tin rằng bầu cử tổng thống 2020 xảy ra gian lận và họ tràn vào đồi Capitol, làm gián đoạn quy trình kiểm phiếu đại cử tri để công nhận Joe Biden đắc cử.
Đây là vụ tấn công nghiêm trọng nhất nhắm vào tòa nhà trong hơn hai thế kỷ, kể từ cuộc chiến năm 1812. Sự việc khiến 5 người thiệt mạng, gồm một cảnh sát và 4 người biểu tình.
Mới đây, ngày 19-12-2023, Ủy ban điều tra vụ bạo loạn Đồi Capitol đề nghị Bộ Tư pháp Mỹ truy tố cựu tổng thống Trump gồm 4 tội hình sự: Cản trở phiên họp chính thức của quốc hội, âm mưu lừa đảo nước Mỹ, vu khống, hỗ trợ hoặc kích động nổi loạn, một động thái chưa từng có tiền lệ.
Sau cuộc bầu cử giữa kỳ, phe Dân chủ chiếm đa số sít sao ở Thượng viện và phe Cộng hòa cũng chỉ hơn 10 phiếu ở Hạ viện (222-212), theo thông lệ, Hạ viện bầu chủ tịch, sẽ có người của Cộng Hòa thắng.
Vào ngày thứ 3 (3-1) Quốc hội nhóm họp với hy vọng bầu ra chủ tịch nhanh chóng như mọi lần trước, gia đình của những nghị viên mới trúng cử bầu đoàn thê tử theo nhau lên đồi Capitol để chứng kiến lễ tuyên thệ, nhưng Kevin McCathy đã trượt dài dài, qua 11 lần bỏ phiếu với bao thỏa hiệp, vẫn ăn vỏ chuối.
Lý do chính là, có 20 đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện từng tuyên bố “No Kevin” hoặc “Never Kevin” nên số phiếu cần là 218 cho Kevin McCathy trúng cử, nếu phe Cộng hòa đoàn kết thì đã xong rồi, nhưng 20 vị cứng đầu nhất định nói không với Kevin.
Thậm chí Matt Gaetz nổi tiếng ngổ ngáo sùng bái Trump còn đề cử Trump làm chủ tịch Hạ viện và cựu Tổng thống được 1 phiếu, khi ban thư ký công bố, làm hội trường cười ồ.
Ứng viên Chủ tịch Hạ viện không nhất thiết phải là thành viên viện này và các nghị sĩ có thể bỏ phiếu cho bất kỳ ai.
Lần nào bầu thì cánh 20 nghị sỹ cứng đầu cũng đưa ra một ứng viên như để làm trò cười và coi như lá phiếu phản đối Kevin. Thực ra họ nổi loạn thì đúng hơn, càng bầu nhiều càng vui. Hai năm trước là bạo loạn ở đồi Capitol và giờ là “bạo loạn” ngay trong nghị trường.
Việc McCathy bị thất bại 11 lần, phe Cộng hòa đang bị mất mặt do tranh giành quyền lực, bị sỉ nhục công khai và làm xấu đi hình ảnh của Quốc hội thứ 118 do Cộng hòa chiếm đa số.
Trong khi đó, sau 11 lần bầu, đảng Dân chủ luôn bầu cho Hakeem Jeffries, da mầu, với số phiếu luôn là 212 phiếu, không ai bỏ cuộc hay phản thùng. Họ đã 11 lần hoan hô không ngớt khi ứng viên của mình luôn có số phiếu cao nhất và không đổi.
McCathy có rút lui thì ứng viên khác lên cũng sẽ bị nhóm phá thối này làm hỏng và nếu thỏa hiệp quá nhiều cũng sẽ bị nhóm này giật dây khi làm Chủ tịch coi như bù nhìn rơm.
McCarthy đã đồng ý về một đề xuất cho phép chỉ một thành viên kêu gọi bỏ phiếu để lật đổ Chủ tịch trong khi lúc ban đầu ông đề ra ngưỡng năm người. Lên làm Chủ tịch với ngưỡng 1 thành viên đề xuất lật đổ dễ toi nhanh.
Ngoài ra McCathy còn đồng ý cho mấy tay đầu gấu làm chủ tịch các ủy ban quan trọng. Hết nhượng bộ này đến nhượng bộ khác mà số phiếu bỏ cho ông đang giảm dần đều. Giải pháp xấu nhất là Kevin bỏ cuộc chơi. Càng kéo dài bầu bán, Cộng hòa càng mất phiếu, nhất là 2024 đang đến.
Có một vài ý kiến cho rằng, phe Cộng hòa nên thỏa hiệp với Dân chủ và đương nhiên phải nhượng bộ quyền lực để phe Dân chủ giúp vài phiếu bầu, hoặc tìm ra một ứng viên trung dung không thuộc đảng nào lên làm chủ tịch, sẽ dung hòa được cả hai và tẩy chay nhóm 20 kẻ phá bĩnh theo trường phái Trump.
Hai năm trôi qua kể từ cuộc bạo loạn ở đồi Capitol do Trump khơi mào và nay đang có một cuộc “bạo loạn” khác núp bóng dân chủ, hậu quả của văn hóa xóa bỏ – cancel culture – cũng của Trump.
Vết thương do thời Trump gây ra cho thể chế Hoa Kỳ còn dài dài.