Theo một lá thư được gửi cho các nhà lãnh đạo quốc hội hôm thứ Sáu (13/01), Bộ trưởng Ngân khố Janet Yellen cảnh báo Hoa Kỳ dự kiến sẽ đạt giới hạn vay nợ 31.4 ngàn tỷ USD vào tuần tới.
Trong một lá thư (pdf) gửi cho Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa-California), bà Yellen đã viết rằng theo các dự báo, đến ngày 19/01, quốc gia này sẽ chạm mức trần nợ. Nếu qua ngày này mà Quốc hội không có hành động nào để nâng giới hạn vay nợ đó, Bộ Ngân khố sẽ phải thực hiện “một số biện pháp bất thường nhất định” để tránh vi phạm nghĩa vụ của mình.
Các biện pháp mà Bộ Ngân khố có thể thực hiện bao gồm tạm thời mua lại các khoản đầu tư hiện có và đình chỉ các khoản đầu tư mới của Quỹ Phúc lợi Y tế dành cho Người về hưu của Dịch vụ Bưu chính cũng như Quỹ Dịch vụ Dân sự, Hưu trí, và Người Khuyết tật. Bà cho biết Bộ cũng sẽ đình chỉ đầu tư vào Quỹ đầu tư Chứng khoán Chính phủ của Kế hoạch Tiết kiệm Hệ thống Hưu trí của Nhân viên Liên bang.
“Việc không đáp ứng các nghĩa vụ của chính phủ sẽ gây ra tác hại không thể khắc phục đối với nền kinh tế Hoa Kỳ, sinh kế của tất cả người Mỹ, và sự ổn định tài chính toàn cầu,” bà viết trong một bức thư vốn sẽ làm dấy lên các cuộc thảo luận và đề xướng mới tại Quốc hội về việc có nên thông qua một hành động tăng giới hạn nợ hay không. Một số thành viên Quốc hội thuộc Đảng Cộng Hòa cho biết họ sẽ đồng ý một dự luật nâng mức trần nợ để thông qua các cắt giảm chi tiêu bổ sung.
Bà Yellen lưu ý rằng Bộ Ngân khố không thể ước tính các biện pháp bất thường này sẽ cho phép chính phủ liên bang hoàn thành các nghĩa vụ của mình trong bao lâu nhưng khẳng định “không có khả năng rằng tiền mặt và các biện pháp bất thường sẽ cạn kiệt trước đầu tháng Sáu.”
Tính đến thứ Tư, dữ liệu của Bộ Ngân khố cho thấy khoản nợ liên bang của Hoa Kỳ dưới mức giới hạn với 78 tỷ USD, với một khoản số dư tiền mặt mà Bộ Ngân khố đang điều hành là 346.4 tỷ USD. Hôm thứ Năm, Bộ đã báo cáo một khoản thâm hụt 85 tỷ USD trong tháng Mười Hai khi doanh thu giảm và chi tiêu tăng lên, đặc biệt là chi phí lãi vay.
Bà Yellen cũng viết cho ông McCarthy: “Do đó, điều quan trọng là Quốc hội phải hành động kịp thời để tăng hoặc đình chỉ giới hạn nợ. Việc không đáp ứng các nghĩa vụ của chính phủ sẽ gây ra tác hại không thể khắc phục đối với nền kinh tế Hoa Kỳ, sinh kế của tất cả người Mỹ, và sự ổn định tài chính toàn cầu.” Những bức thư tương tự đã được gửi đến các nhà lãnh đạo hàng đầu của Thượng viện và Hạ viện.
Điều này có nghĩa là gì
Ông McCarthy và các thành viên hàng đầu khác của Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện cho biết ông sẽ ràng buộc các hành động nhằm giải quyết trần nợ với việc cắt giảm chi tiêu, mặc dù các biện pháp đó có thể không được thông qua tại Thượng viện, nơi Đảng Dân Chủ chiếm đa số.
Trong tuần này, lãnh đạo Đa số Hạ viện Steve Scalise (Cộng Hòa-Louisiana) nói với các phóng viên rằng: “Nếu quý vị định yêu cầu tăng giới hạn nợ, tại một thời điểm nào đó, quý vị phải ngồi xuống và cho biết tại sao chúng ta lại đạt đến giới hạn đó? Tại sao chúng ta lại sử dụng tối đa thẻ tín dụng?”
Đến giữa năm, Hoa Thịnh Đốn có thể đã phải ngừng vay nợ hoàn toàn và chỉ dựa vào các biên lai thuế để thanh toán các hóa đơn của mình. Bởi vì Bộ Ngân khố vay gần 20 cent cho mỗi USD mà họ chi tiêu, nên vào thời điểm đó Hoa Thịnh Đốn sẽ bắt đầu bỏ qua các khoản thanh toán cho người cho vay, công dân, hoặc cả hai.
Bà Yellen và các chuyên gia chính sách khác đã kêu gọi Hoa Thịnh Đốn loại bỏ giới hạn này bởi vì mức [giới hạn] này giống như một dấu ấn quan liêu đối với các quyết định đã được đưa ra. Tuy nhiên, các nhà lập pháp của Đảng Dân Chủ và Đảng Cộng Hòa ủng hộ mức trần nợ này và cả hai [đảng] đều từng sử dụng để làm đòn bẩy khi đảng của họ không kiểm soát Tòa Bạch Ốc, khiến giới hạn này khó có thể bị loại bỏ.
Đầu tuần, cựu Tổng thống Donald Trump đã viết trên Truth Social: “ĐẢNG CỘNG HÒA CÓ THỂ NHẬN LẠI GẦN NHƯ MỌI THỨ … BẰNG CÁCH ĐƠN GIẢN LÀ CỨNG RẮN TRONG CÁC ĐÀM PHÁN TRẦN NỢ SẮP TỚI.”
Sau khi bức thư của bà Yellen được công bố, tham vụ báo chí Tòa Bạch Ốc Karine Jean-Pierre nói với các phóng viên rằng giới hạn nợ nên được nâng lên mà không kèm theo bất kỳ điều kiện nào.
Hôm thứ Sáu, bà Jean-Pierre cho biết: “Việc này nên được thực hiện theo một đường hướng lưỡng đảng. Và việc này nên được thực hiện mà không kèm theo bất kỳ điều kiện nào. Điều đó rất quan trọng ở đây.”
Một số nhà phân tích đã đề xướng rằng Bộ Ngân khố có thể vượt qua cuộc khủng hoảng này bằng cách đúc một đồng xu bạch kim trị giá hàng ngàn tỷ USD và đưa nó vào tài khoản của chính phủ, một ý tưởng được nhiều người xem là một mánh lới quảng cáo kỳ quặc. Những người khác cho rằng bản thân mức trần nợ vi phạm Hiến Pháp Hoa Kỳ. Nếu chính phủ ông Biden viện dẫn lập luận đó, thì một thách thức pháp lý sẽ xảy ra sau đó.
Trong một cuộc đối đầu năm 2011, các thành viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện đã sử dụng thành công mức trần nợ để rút ra các giới hạn rõ ràng đối với chi tiêu tùy ý từ Tổng thống Barack Obama. Các giới hạn chi tiêu đã được giữ nguyên trong đa phần thời gian còn lại của thập niên này.
Trong khi đó, một số nhà đầu tư đã bắt đầu chuẩn bị cho cuộc chiến trần nợ sẽ diễn ra như thế nào.
“Giới hạn nợ sẽ là một vấn đề,” các nhà kinh tế tại Goldman Sachs cho biết trong một bản tin phát hành hôm thứ Hai. “Thời hạn tài khóa này sẽ gây ra một rủi ro lớn hơn trong năm nay so với những gì đã có trong một thập niên.”
Ông Jack Phillips là một phóng viên cao cấp của The Epoch Times tại New York. Ông chuyên về tin tức thời sự.
Vân Du biên dịch