Tác giả Jessica Mao và Lynn Xu
Lo ngại về các biến thể, sự thiếu minh bạch dẫn đến các biện pháp nghiêm ngặt hơn trên toàn thế giới
Trung Quốc đã gây ra nhiều lo ngại khi mở cửa biên giới hồi đầu tháng này đồng thời cho phép tiếp tục các chuyến du lịch ra hải ngoại bất chấp số ca nhiễm COVID-19 gia tăng. Nhiều quốc gia đang siết chặt các hạn chế nhập cảnh đối với du khách Trung Quốc nhằm ngăn họ mang virus vào nước mình.
Một đợt bùng phát các ca nhiễm và tử vong đã tấn công Trung Quốc sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) dỡ bỏ chính sách năng động zero COVID hôm 07/12. Biên giới chính thức mở cửa trở lại từ ngày 08/01, cho phép du khách ra khỏi Trung Quốc sau ba năm chính quyền áp đặt phong tỏa và các hạn chế cá nhân.
Tuy nhiên, trong những tuần trước khi chính thức mở cửa trở lại, một lượng du khách bị nhiễm bệnh rời khỏi nước này đã làm dấy lên những lo ngại.
Hồi cuối tháng 12/2022, Ý trở thành quốc gia đầu tiên bắt buộc xét nghiệm COVID-19 đối với hành khách đến từ Trung Quốc. Quy định này được đưa ra sau khi các xét nghiệm đối với du khách đến phi trường Malpensa của Milan từ Bắc Kinh và Thượng Hải cho thấy gần một nửa số hành khách đã bị nhiễm bệnh.
‘Các vị trí né tránh miễn dịch’ được phát hiện ở Ý
Trước đại dịch, Tiến sĩ Diêm Lệ Mộng (Yan Limeng) nguyên là một nhà nghiên cứu sau tiến sĩ chuyên về virus học và miễn dịch học tại Đại học Hồng Kông. Cô đã đào thoát sang Hoa Kỳ hồi tháng 04/2020 sau khi đặt nghi vấn về nguồn gốc của virus COVID-19. Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền hôm 20/01 với The Epoch Times, cô Diêm cho biết các nhà nghiên cứu đã phát hiện những thay đổi vi tế — các vị trí (loci*) né tránh miễn dịch. (* Loci là các vị trí cụ thể của một gene trên nhiễm sắc thể) — trong các biến thể phụ của Omicron được du khách Trung Quốc mang theo đến Ý.
Cô cảnh báo: “Một khi virus thoát khỏi khả năng miễn dịch, nó sẽ gây ra nhiều tổn hại hơn cho cơ thể con người.”
Trước mức độ nghiêm trọng của đợt bùng phát này, phần còn lại của thế giới đã đi theo sự dẫn dắt của Ý, đưa ra hành động để hạn chế du khách đến từ Trung Quốc. Hầu hết các quốc gia đều viện dẫn những lo ngại về sự gia tăng ca nhiễm COVID-19 ở Trung Quốc, nguy cơ tiềm ẩn của các chủng đột biến xuất hiện sau một đợt bùng phát, và sự do dự của ĐCSTQ khi chia sẻ dữ liệu về dịch bệnh với các quốc gia khác.
Hoa Kỳ
Từ ngày 05/01/2023, Hoa Kỳ yêu cầu tất cả hành khách theo đường hàng không lên các chuyến bay đến Hoa Kỳ từ Trung Quốc, Hồng Kông, hoặc Ma Cao phải cung cấp bằng chứng xét nghiệm âm tính với COVID-19, được thực hiện trong vòng 48 giờ trước khi khởi hành. Biện pháp này áp dụng cho tất cả hành khách từ hai tuổi trở lên, bất kể quốc tịch hay tình trạng chích ngừa. Thay cho kết quả xét nghiệm âm tính, hành khách có kết quả xét nghiệm dương tính trước khi chuyến bay khởi hành từ 10 ngày trở lên có thể cung cấp bằng chứng về tình trạng hồi phục.
Canada
Canada đã thông báo rằng kể từ ngày 05/01, du khách từ hai tuổi trở lên từ Trung Quốc, Hồng Kông, hoặc Ma Cao đến Canada phải cung cấp bằng chứng về kết quả xét nghiệm âm tính trước khi khởi hành. Xét nghiệm phải được tiến hành trong vòng hai ngày trước khi khởi hành. Những biện pháp này áp dụng cho hành khách bất kể quốc tịch hoặc tình trạng chích ngừa.
Vương quốc Anh
Kể từ ngày 05/01, du khách từ Trung Quốc đại lục đến Vương quốc Anh phải cấp bằng chứng về kết quả xét nghiệm âm tính trong vòng hai ngày trước khi khởi hành. Hành khách sẽ không được phép lên phi cơ nếu không có bằng chứng về kết quả xét nghiệm âm tính. Ngoài ra, từ ngày 08/01, Vương quốc Anh đã bắt đầu xét nghiệm virus tự nguyện, ngẫu nhiên đối với những du khách đến từ Trung Quốc. Cơ quan Điều hành An toàn và Sức khỏe Vương quốc Anh đã ra mắt hệ thống xét nghiệm mới tại Phi trường Heathrow để giúp xác định các biến thể COVID-19.
Âu Châu
EU đã rất khó khăn để đưa ra một biện pháp thống nhất đối với những người đến từ Trung Quốc. Tuy nhiên, các quốc gia thành viên đã đồng ý đề nghị một số biện pháp đối với du khách đến và đi từ Trung Quốc, bao gồm cả việc xét nghiệm bắt buộc.
Bỉ, Đức, và Thụy Điển là những thành viên EU mới nhất áp đặt các hạn chế nhập cảnh đối với du khách Trung Quốc, cùng với Pháp, Ý, và Tây Ban Nha yêu cầu hành khách cung cấp bằng chứng xét nghiệm âm tính với virus trước khi cất cánh.
Bắt đầu từ ngày 09/01, Đức đã xếp Trung Quốc là một “khu vực có nhiều biến thể đáng lo ngại, trong đó một biến thể đặc biệt lo ngại có nguy cơ xuất hiện.” Du khách đến từ Trung Quốc phải trình bằng chứng về xét nghiệm kháng nguyên hoặc PCR. Hành khách sẽ được xét nghiệm ngẫu nhiên khi đến nơi. Ngoài ra, Đức cũng sẽ xét nghiệm nước thải của phi cơ để phát hiện các biến thể mới của virus này. Chính phủ Đức không khuyến khích đi đến Trung Quốc trừ khi cần thiết.
Bỉ đã thông báo rằng du khách đến từ Trung Quốc sẽ phải có kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19 để được nhập cảnh vào nước này. Yêu cầu trên áp dụng cho tất cả du khách từ 12 tuổi trở lên đến từ Trung Quốc và xét nghiệm phải được tiến hành trong vòng 48 giờ trước khi nhập cảnh. Giống như Đức, Bỉ đang xét nghiệm nước thải của phi cơ để sàng lọc các biến thể của virus. Theo hãng thông tấn Belga của Bỉ, những biện pháp mới này có hiệu lực cho đến ngày 31/01.
Chính phủ Thụy Điển cho biết hôm 05/01 rằng du khách đến từ Trung Quốc sẽ phải cung cấp bằng chứng về kết quả xét nghiệm âm tính với COVID trước khi nhập cảnh vào nước này. Yêu cầu có hiệu lực từ ngày 07/01 đến ngày 28/01. Yêu cầu này áp dụng cho tất cả du khách, ngoại trừ các nhà ngoại giao, trẻ em dưới 12 tuổi, và công dân hoặc thường trú nhân của Thụy Điển hoặc các quốc gia thuộc khu vực kinh tế EU/Âu Châu khác.
Chính phủ Pháp thông báo rằng bắt đầu từ ngày 01/01 tất cả những người trên 6 tuổi sẽ phải đeo khẩu trang trên các chuyến bay từ Trung Quốc đến lãnh thổ Pháp. Bắt đầu từ ngày 05/01, tất cả hành khách từ 11 tuổi trở lên từ Trung Quốc sẽ phải cung cấp bằng chứng về xét nghiệm kháng nguyên hoặc acid nucleic âm tính trong vòng 48 giờ trước khi cất cánh. Theo trang web của Bộ Nội vụ Pháp, du khách đến đây cũng sẽ được xét nghiệm. Pháp cũng đang khuyến cáo công dân của mình hoãn các chuyến đi không cần thiết đến Trung Quốc.
Hôm 28/12, Ý đã thông báo rằng họ sẽ yêu cầu xét nghiệm virus bắt buộc đối với tất cả du khách đến từ Trung Quốc. Ý là quốc gia phương Tây đầu tiên áp đặt các yêu cầu nhập cảnh mới đối với du khách Trung Quốc.
Lúc đầu Tây Ban Nha cho biết họ sẽ không yêu cầu xét nghiệm âm tính, nhưng sau đó đã thay đổi ý định và đưa ra các biện pháp kiểm tra thân nhiệt và hình ảnh hôm 31/12. Vào ngày 02/01, chính phủ Tây Ban Nha tuyên bố sẽ yêu cầu du khách đến từ Trung Quốc cung cấp bằng chứng về xét nghiệm virus âm tính hoặc tình trạng chích ngừa.
Châu Đại Dương
Úc thông báo rằng bắt đầu từ ngày 05/01, du khách trên 12 tuổi đến từ Trung Quốc, Hồng Kông, hoặc Ma Cao phải cung cấp bằng chứng về kết quả xét nghiệm virus âm tính được thực hiện trong vòng 48 giờ kể từ ngày khởi hành theo lịch trình hoặc bằng chứng đã khỏi bệnh COVID-19. Quy định này bao gồm các chuyến bay gián tiếp qua nước thứ ba.
Chính phủ New Zealand đã tuyên bố rằng họ sẽ không áp đặt bất kỳ những hạn chế bắt buộc nào đối với du khách Trung Quốc. Bộ trưởng Y tế New Zealand Ayesha Verrall cho biết trong một tuyên bố hôm 04/01 rằng “có rất ít rủi ro về sức khỏe cộng đồng đối với New Zealand.” Tuy nhiên, New Zealand sẽ yêu cầu lấy mẫu du khách để thực hiện các xét nghiệm tự nguyện và chia sẻ thông tin với giới chức trách.
Á Châu
Theo Reuters, sau khi thông báo hôm 07/01 rằng họ sẽ yêu cầu bằng chứng chích ngừa để nhập cảnh vào nước này, Thái Lan – một điểm đến phổ biến của du khách Trung Quốc – đã nhanh chóng thay đổi hướng đi và dỡ bỏ quy định này. Bộ trưởng Y tế Thái Lan viện dẫn tỷ lệ chích ngừa toàn cầu và sự bất tiện khi kiểm tra bằng chứng chích ngừa là lý do cho việc đảo ngược quyết định này. Thái Lan vẫn yêu cầu bằng chứng về bảo hiểm y tế đối với du khách đến các quốc gia yêu cầu xét nghiệm âm tính với COVID-19 để nhập cảnh.
Nhật Bản đã thắt chặt kiểm soát biên giới hơn nữa từ ngày 12/01, yêu cầu du khách từ Trung Quốc hoặc Ma Cao cung cấp bằng chứng về kết quả xét nghiệm virus âm tính được thực hiện trong vòng 72 giờ trước khi khởi hành. Ngoài ra, tất cả du khách đến từ Hoa lục hoặc Ma Cao, cũng như những người đã đến thăm Trung Quốc trong vòng bảy ngày, đều phải xét nghiệm khi đến Nhật Bản.
Chính phủ Nhật Bản tiếp tục hạn chế các chuyến bay trực tiếp từ Trung Quốc, chỉ cho phép những phi cơ này hạ cánh tại các phi trường Narita, Haneda, Kansai, và Chubu.
Theo thông tin từ phi trường Incheon của Nam Hàn, chính phủ Nam Hàn yêu cầu hành khách từ Trung Quốc, Hồng Kông, và Macau cung cấp kết quả xét nghiệm PCR âm tính được thực hiện trong vòng 48 giờ hoặc kết quả xét nghiệm kháng nguyên âm tính không phải tại nhà được thực hiện trong vòng 24 giờ trước khi nhập cảnh Nam Hàn. Hành khách cũng phải nhập thông tin kiểm dịch vào hệ thống Q-Code của Nam Hàn trước khi lên phi cơ. Hành khách từ Hoa lục cũng phải thực hiện xét nghiệm PCR khi đến nơi. Từ ngày 02 đến 31/01, Nam Hàn sẽ hạn chế số lượng thị thực ngắn hạn cấp cho du khách đến từ Trung Quốc.
Theo bản tin hôm 29/12 từ Đài Tiếng nói Hoa Kỳ, Bắc Hàn đã cấm công dân Trung Quốc nhập cảnh, áp dụng thời gian cách ly và theo dõi 30 ngày đối với tất cả những người mới đến từ Trung Quốc, bao gồm cả công dân Bắc Hàn. Hiện chưa rõ biện pháp này sẽ được thực hiện khi nào và kéo dài trong bao lâu.
Trong một thông báo hôm 29/12, các quan chức Ấn Độ cho biết bắt đầu từ ngày 01/01, du khách trên 12 tuổi đến từ Trung Quốc, Hồng Kông, Nhật Bản, Nam Hàn, Singapore, và Thái Lan sẽ phải cung cấp bằng chứng về kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19, được thực hiện trong vòng 72 giờ trước khi đến Ấn Độ. Ngoài ra, xét nghiệm ngẫu nhiên sẽ được tiến hành khi đến nơi, bất kể chuyến đi đó khởi hành từ nước nào.
Hôm 03/01, Trung tâm kiểm soát dịch bệnh của Đài Loan đã thông báo rằng từ ngày 06 đến ngày 31/01, hành khách đến trực tiếp từ Trung Quốc hoặc trên các chuyến bay quá cảnh qua Hồng Kông hoặc Ma Cao phải trình kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19 được thực hiện trong vòng 48 giờ trước khi khởi hành, hoặc một xét nghiệm kháng nguyên nhanh được thực hiện trong vòng 24 giờ trước khi khởi hành.
Theo một bài báo từ tờ The Star của Malaysia, bộ phận nhập cảnh nước này đã mở các tuyến kiểm tra đặc biệt để theo dõi du khách từ Trung Quốc. Sau khi quét thân nhiệt, các cá nhân nghi ngờ nhiễm bệnh sẽ được xét nghiệm. Tháng trước, bộ trưởng y tế của nước này đã thông báo rằng những du khách đã ở Trung Quốc trong vòng 14 ngày trước khi đến Malaysia hoặc có các triệu chứng COVID-19 sẽ cần phải thực hiện xét nghiệm kháng nguyên nhanh. Malaysia cũng đang xét nghiệm nước thải trên các chuyến bay từ Trung Quốc.
Tìm kiếm du lịch ngoại quốc tăng vọt
Theo một bản tin của truyền thông nhà nước Trung Quốc, lượng tìm kiếm về du lịch ngoại quốc và vé phi cơ trên các nền tảng du lịch của Trung Quốc đã tăng lên đáng kể sau khi chính quyền Trung Quốc tuyên bố sẽ mở lại hoạt động du lịch ngoại quốc.
Dữ liệu từ Qunar, một nền tảng du lịch của Trung Quốc, cho thấy trong vòng 15 phút sau thông báo, số lượt tìm kiếm vé cho chuyến bay quốc tế đã tăng gấp 7 lần, trong đó Thái Lan, Nhật Bản, và Nam Hàn là những điểm đến phổ biến nhất.
Lượt tìm kiếm các điểm đến phổ biến ở hải ngoại trên nền tảng du lịch Trung Quốc Ctrip đã tăng gấp 10 lần so với cùng thời kỳ năm ngoái, với lượt tìm kiếm vé phi cơ đi ra hải ngoại và khách sạn ở hải ngoại đạt mức cao nhất trong ba năm qua. 10 điểm đến hàng đầu là Ma Cao, Hồng Kông, Nhật Bản, Thái Lan, Nam Hàn, Hoa Kỳ, Singapore, Malaysia, Úc, và Vương quốc Anh. Nhìn chung, lượt tìm kiếm vé phi cơ quốc tế trên Ctrip đã tăng 850%; trong khi tìm kiếm thị thực tăng gấp mười lần.
Nhà virus học: ‘Vô cùng tắc trách’
Hôm 27/12, ông Lâm Hiểu Húc (Lin Xiaoxu), cựu nhà virus học tại Viện Nghiên cứu Quân đội Walter Reed, đã trao đổi với ấn bản Hoa ngữ của The Epoch Times. Ông Lâm nói rằng cộng đồng quốc tế không có cách nào biết được có bao nhiêu biến thể của virus COVID-19 ở Trung Quốc, do sự thiếu minh bạch của chính quyền nước này.
“Trong hoàn cảnh như vậy, việc [chính quyền] Trung Quốc để người dân đi từ các khu vực bị nhiễm bệnh [sang các nước khác] là vô cùng tắc trách và đầy nguy hiểm,” ông Lâm nói.
An Nhiên biên dịch