Liên Thành
Một phân tích của Reuters về gần 100 bài báo trên các tạp chí quốc phòng Trung Quốc cho thấy, các công ty quốc phòng nước này đang gắng sức nghiên cứu tác động của vũ khí và công nghệ Hoa Kỳ mà họ tin rằng chúng có thể được sử dụng để chống lại quân đội Trung Quốc trong cuộc xâm lược Đài Loan của Bắc Kinh.
Hôm 8/3, Reuters cho biết, các nhà nghiên cứu quân sự Trung Quốc cho biết, họ cần khả năng bắn hạ các vệ tinh Starlink ở quỹ đạo thấp của Trái đất, và bảo vệ xe tăng, trực thăng khỏi hỏa tiễn Javelin.
Bài báo đề cập rằng các nhà nghiên cứu quân sự Trung Quốc cho biết, họ đang nghiên cứu cuộc xâm lược Ukraina của Nga để lên kế hoạch cho một cuộc xung đột có thể xảy ra với các lực lượng do Hoa Kỳ lãnh đạo ở châu Á. Ngoài ra, các hoạt động phá hoại ở Ukraina cũng được nghiên cứu.
Nội dung của các tạp chí tiếng Trung này phản ánh nỗ lực của hàng trăm nhà nghiên cứu trong mạng lưới các trường đại học liên kết với quân đội Trung Quốc, các nhà sản xuất vũ khí thuộc sở hữu nhà nước và các tổ chức tư vấn tình báo quân đội nhằm nghiên cứu tác động của vũ khí và công nghệ Hoa Kỳ.
Một mặt các quan chức Trung Quốc tránh chỉ trích công khai các hành động gây tội ác chiến tranh của Nga trên chiến trường, mặt khác họ kêu gọi hòa bình và đối thoại. Các bài báo xuất bản trên các tạp chí của quân đội Trung Quốc đã đánh giá thẳng thắn hơn về những thiếu sót của Nga.
Theo các nhà ngoại giao quen thuộc với vấn đề nghiên cứu quốc phòng của Bắc Kinh, những gì cần nghiên cứu và hướng nghiên cứu cuối cùng được quyết định bởi chủ tịch Quân ủy Trung ương ĐCSTQ Tập Cận Bình. Đánh giá từ số lượng tài liệu, cuộc chiến ở Ukraina rõ ràng là một cơ hội mà quân đội Trung Quốc muốn nắm bắt.
Một quan chức Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ giấu tên nói với Reuters rằng, thế giới nên rút ra bài học quan trọng từ phản ứng nhanh chóng của cộng đồng quốc tế đối với cuộc xâm lược Ukraina của Nga, nghĩa là, các hành động gây hấn sẽ ngày càng gặp phải sự kháng cự tập thể.
Starlink
Nửa tá bài báo của các nhà nghiên cứu quân đội Trung Quốc nhấn mạnh sự tập trung của Bắc Kinh vào Starlink, mạng vệ tinh được phát triển bởi công ty thám hiểm không gian SpaceX của tỷ phú Elon Musk, đóng vai trò bảo đảm thông tin liên lạc cho quân đội Ukraina trong cuộc tấn công hỏa tiễn của Nga vào lưới điện quốc gia của Ukraina.
Một số nhà nghiên cứu tại Đại học Kỹ thuật Quân đội Trung Quốc cho biết trong một bài báo hồi tháng 9 rằng: “Hiệu suất vượt trội của các vệ tinh Starlink trong cuộc chiến Nga – Ukraina này chắc chắn sẽ thúc đẩy Hoa Kỳ và các nước phương Tây sử dụng rộng rãi Starlink vào các cuộc chiến có thể xảy ra ở châu Á.”
Quân đội Trung Quốc cũng cảnh báo rằng họ “cần khẩn cấp” tìm cách bắn hạ hoặc vô hiệu hóa Starlink khi Bắc Kinh phát triển mạng lưới vệ tinh tương tự của riêng mình. Tập đoàn SpaceX của tỷ phú Elon Musk đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Máy bay không người lái
Cuộc chiến Ukraina đã tạo ra sự đồng thuận rõ ràng giữa các nhà nghiên cứu Trung Quốc rằng, chiến tranh bằng máy bay không người lái đáng để đầu tư nhiều hơn. Chính phủ Trung Quốc đã thử nghiệm máy bay không người lái trên bầu trời Đài Loan.
Nhà cung cấp quân sự của Bắc Kinh, Tập đoàn Công nghiệp vũ khí Trung Quốc (NORINCO), đã xuất bản một bài báo trên tạp chí chiến tranh xe tăng mô tả khả năng phá hủy phòng tuyến của kẻ thù bằng máy bay không người lái, lưu ý rằng những chiếc máy bay không người lái này sẽ trở thành “bước đệm” cho chiến tranh trong tương lai.
Hỏa tiễn
Một bài báo đăng trên một tạp chí chính thức của chính phủ Trung Quốc vào tháng 10 cho biết, trước những thiệt hại nghiêm trọng do hỏa tiễn Stinger và Javelin do các binh sĩ Ukraina vận hành gây ra cho xe tăng, xe bọc thép và tàu chiến của Nga, thì Bắc Kinh nên cải thiện khả năng bảo vệ thiết bị quân sự của mình.
Nhà nghiên cứu an ninh tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam ở Singapore, Collin Koh, cho biết, trong một thời gian dài, các nhà khoa học quân sự Trung Quốc đã nỗ lực phát triển các mô hình chiến tranh mạng, và tìm ra những cách tốt hơn để bảo vệ lực lượng thiết giáp khỏi vũ khí hiện đại của phương Tây.
Tuy nhiên, ông nói thêm rằng hiện tại Starlink là kỹ thuật dân sự tiên tiến, Bắc Kinh không thể dễ dàng sao chép, đây quả thực là điều khiến Bắc Kinh lo lắng.
Ngoài công nghệ, Collin Koh cho biết ông không ngạc nhiên trước nghiên cứu của Trung Quốc về các hoạt động của lực lượng đặc biệt Ukraina bên trong Nga, lưu ý rằng ĐCSTQ, giống như Nga, vận chuyển binh sĩ và vũ khí bằng đường sắt và rất dễ bị hủy hoại.
Bài báo cũng chỉ ra rằng quá trình hiện đại hóa của quân đội Trung Quốc đang tiến triển nhanh chóng, nhưng gần đây họ thiếu kinh nghiệm chiến đấu. Cuộc xâm lược Việt Nam của ĐCSTQ năm 1979 là trận đánh lớn cuối cùng của họ.
Reuters cho biết việc xem xét tạp chí quân sự Trung Quốc của họ được đưa ra trong bối cảnh phương Tây lo ngại rằng ĐCSTQ có thể đang lên kế hoạch cung cấp vũ khí sát thương cho cuộc tấn công của Nga vào Ukraina, những lo ngại mà Bắc Kinh đã bác bỏ.
HIMARS
Một số bài báo của quân đội Trung Quốc đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Ukraina, do nguy cơ xung đột khu vực có thể xảy ra giữa ĐCSTQ với Hoa Kỳ và các đồng minh trong vấn đề Đài Loan. Hoa Kỳ đã áp dụng chính sách “chiến lược mơ hồ” về việc có nên can thiệp quân sự để bảo vệ Đài Loan hay không, nhưng luật pháp yêu cầu Hoa Kỳ phải cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự vệ.
Giám đốc Cơ quan tình báo trung ương Hoa Kỳ CIA William Burns cho biết, ông Tập đã ra lệnh cho quân đội của mình sẵn sàng xâm lược Đài Loan vào năm 2027, đồng thời lưu ý rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể lo lắng về kinh nghiệm của Nga ở Ukraina.
Một bài báo được xuất bản vào tháng 10/2022 bởi hai nhà nghiên cứu tại Đại học Quốc phòng của Quân đội Trung Quốc đã phân tích tác động của việc Hoa Kỳ chuyển giao Hệ thống Pháo phản lực Cơ động Cao (HIMARS) cho Ukraina, và liệu quân đội Trung Quốc có nên lo ngại hay không.
Bài báo kết luận: “Nếu HIMARS dám đến Đài Loan trong tương lai, ‘công cụ kích nổ’ này sẽ chịu một số phận khác trước các đối thủ khác nhau”.
Bài báo nêu bật hệ thống hỏa tiễn tiên tiến của riêng quân đội Trung Quốc, được hỗ trợ bởi máy bay không người lái giám sát, và chỉ ra rằng thành công của Ukraina với HIMARS là do dựa vào thông tin chia sẻ của Hoa Kỳ và thông tin tình báo về mục tiêu thông qua Starlink.
Bốn nhà ngoại giao Hoa Kỳ, trong đó có hai thành viên quân sự, cho biết các nhà phân tích của quân đội Trung Quốc từ lâu đã lo lắng về sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ, nhưng cuộc xâm lược Ukraina của Nga đã cho ĐCSTQ một bài học về quá trình một cường quốc thất bại trong việc áp đảo một quốc gia nhỏ được phương Tây hậu thuẫn, khiến họ tập trung sự chú ý hơn.
Sự khác biệt giữa Đài Loan và Ukraina
Tình hình giữa Ukraina với Đài Loan có sự khác biệt, đặc biệt là khi quốc đảo này bị ĐCSTQ phong tỏa, điều này có thể buộc các lực lượng can thiệp ở vào thế đối đầu.
Ngược lại, các nước phương Tây có thể cung cấp đường bộ cho Ukraina thông qua các nước láng giềng châu Âu.
Các tài liệu tham khảo về Đài Loan tương đối ít trong các tạp chí được Reuters xem xét, nhưng các nhà phân tích quốc phòng Trung Quốc được giao nhiệm vụ cung cấp các báo cáo nội bộ riêng biệt cho các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự cấp cao, theo các nhà ngoại giao và học giả nước ngoài theo dõi nghiên cứu.
Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Khâu Quốc Chính (Qiu Guozheng) hồi tháng 2 cho biết, quân đội Trung Quốc đang học hỏi từ cuộc xâm lược Ukraina của Nga và rằng, bất kỳ cuộc tấn công nào vào Đài Loan sẽ phải nhanh chóng thành công. Đài Loan cũng đang nghiên cứu cuộc xung đột ở Ukraina để cập nhật các chiến thuật tác chiến của riêng mình.
Điểm mạnh và điểm yếu của quân đội Nga và Ukraina
Một số bài báo đã phân tích điểm mạnh của lực lượng kháng chiến Ukraina, bao gồm các hoạt động tấn công của lực lượng đặc biệt bên trong Nga, và việc sử dụng các nhóm Telegram để khai thác thông tin tình báo dân sự, cũng như việc bảo vệ nhà máy thép Azovstal ở Mariupol, Reuters cho biết.
Các bài báo này cũng ghi nhận những thành công của Nga, chẳng hạn như đòn chiến thuật bằng hỏa tiễn đạn đạo Iskander.
Tạp chí Công nghệ hỏa tiễn Chiến thuật, được xuất bản bởi Tập đoàn Công nghiệp và Khoa học Vũ trụ Nhà nước Trung Quốc, đã phân tích chi tiết về hỏa tiễn Iskander, nhưng chỉ có một phiên bản rút gọn được công bố rộng rãi.
Nhiều bài báo khác tập trung vào những sai lầm của các lực lượng xâm lược của Nga. Trong đó, một bài báo trên tạp chí Tank Warfare chỉ ra các chiến thuật lỗi thời và sự thiếu thống nhất trong chỉ huy, và một bài báo khác trên tạp chí Electronic Warfare nói rằng việc gây nhiễu thông tin liên lạc của Nga là không đủ để chống lại các nỗ lực tình báo của NATO cung cấp cho người Ukraina, khiến Nga phải hứng chịu một cuộc phục kích thảm khốc.
Một bài báo xuất bản năm nay của các nhà nghiên cứu tại Đại học Kỹ thuật thuộc Lực lượng Cảnh sát Vũ trang Trung Quốc đã đánh giá những gì ĐCSTQ có thể học được từ vụ đánh bom cầu Kerch ở Crimea do Nga chiếm đóng. Tuy nhiên, phân tích đầy đủ vẫn chưa được công bố rộng rãi.
Chiến tranh thông tin
Ngoài chiến trường, quân đội Trung Quốc còn xem xét đến chiến tranh thông tin, lĩnh vực mà các nhà nghiên cứu tin rằng Ukraina và các đồng minh của họ đang giành chiến thắng.
Trong một bài báo hồi tháng Hai, các nhà nghiên cứu tại Đại học Kỹ thuật Thông tin của quân đội Trung Quốc đã kêu gọi Bắc Kinh chuẩn bị cho một phản ứng dữ dội toàn cầu tương tự như Nga đã trải qua.
Bài báo cho biết ĐCSTQ nên “thúc đẩy việc xây dựng các nền tảng cho sự đối đầu về nhận thức” và thắt chặt kiểm soát các phương tiện truyền thông xã hội để ngăn chặn các chiến dịch thông tin của phương Tây, gây ảnh hưởng đến người dân trong các cuộc xung đột.