Cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra hôm thứ Ba (22/8) đã trở về nước sau 17 năm sống lưu vong để trốn tránh truy nã. Có đồn đoán cho rằng sự trở về bất ngờ này của ông Thaksin là kết quả của một “siêu thỏa thuận” với các cựu thù và rằng ông sẽ được nhận ân xá hoàng gia từ Vua Maha Vajiralongkorn.
Ông Thaksin năm nay 74 tuổi là chính trị gia nổi tiếng nhất Thái Lan, là anh hùng trong mắt người nghèo nông thôn, nhưng lại là kẻ bất lương theo phán xét của những người kiến chế hoàng gia. Ông Thaksin cũng vẫn đang được coi là lãnh đạo danh dự của phong trào dân túy Pheu Thai do chính gia đình ông lập ra.
Máy bay tư nhân chở ông Thaksin cất cánh từ Singapore đã đáp xuống sân bay Don Mueang, thủ đô Bangkok, Thái Lan vào 9 giờ sáng ngày 22/8 (giờ địa phương), tờ Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) dẫn theo số liệu chuyến bay trực tuyến.
Theo Reuters, tại sân bay Don Mueang, ông Thaksin đã được một số nhà lập pháp và hàng trăm người ủng hộ cuồng nhiệt chào đón.
Bà Yingluck, em gái ông Thaksin hiện cũng đang sống lưu vong, vào sáng sớm 22/8 khi ông Thaksin đang lên máy bay riêng ở Singapore đã viết lên mạng xã hội bày tỏ rằng: “Cái ngày mà anh trai tôi chờ đợi đã đến”.
“Trong 17 năm qua, anh đã cảm thấy bị cô lập, cô đơn, bồn chồn và nhớ nhà nhưng anh đã vững vàng”, bà Yingluck viết tiếp.
Ông Thaksin trốn chạy ra nước ngoài vào năm 2008 để tránh bị bỏ tù về tội lạm dụng quyền lực. Trước đó hai năm, vào năm 2006, quân đội Thái Lan đã lật đổ ông Thaksin với cáo buộc vị thủ tướng này phạm tội tham nhũng và bất trung với vương triều. Ông Thaksin trước nay luôn cực lực bác bỏ cáo buộc này.
Theo Reuters, cảnh sát Thái Lan tuyên bố họ sẽ bắt ông Thaksin và trực tiếp dẫn giải ông tới Tòa án Tối cao để xét xử, sau đó sẽ chuyển ông vào tù.
Tuy nhiên, có đồn đoán cho rằng liên minh của đảng Pheu Thai với các đối thủ là một phần của một thỏa thuận phía sau hậu trường trong đó cho phép ông Thaksin được trở về nước và sẽ nhận được ân xá.
Chuyến quay về nước lần này của ông Thaksin đúng vào thời điểm Hạ viện và Thượng viện Thái Lan đang họp để bỏ phiếu bầu ứng viên thủ tướng Srettha Thavisin. Ông Srettha là tỷ phú bất động sản và tham gia chính trị với vai trò thành viên đảng Pheu Thai chỉ vài tháng trước.
Ông Srettha Thavisin viết trên X (tên cũ là Twitter): “Chúc mừng gia đình Shinawatra và cựu Thủ tướng Thaksin. Không có gì hạnh phúc hơn khi ông được quay trở về nơi ông sinh ra cùng với gia đình”.
Đảng Pheu Thai đã phủ nhận sự liên quan của ông Thaksin đối với nỗ lực thành lập chính phủ mới của đảng này. Ông Thaksin nhiều tháng qua cũng đã bác bỏ đồn đoán cho rằng ông đang thông đồng với các tướng lĩnh quân đội vốn đã lật đổ ông và em gái ông.
Một chính phủ lâm thời vẫn đang điều hành Thái Lan kể từ tháng Ba và quốc hội mới bầu đã đang gặp bế tắc nhiều tuần qua sau khi những người chiến thắng bầu cử của đảng Tiến Bước (Move Forward) đã bị những nhà lập pháp bảo thủ cản trở thành lập chính phủ mới, từ đó mở ra cơ hội cho đảng Pheu Thai nỗ lực thành lập chính phủ bằng cách liên kết với một số đảng cựu thù.
Đảng Pheu Thai do gia đình Shinawatra thành lập và đã từng chiến thắng 5 cuộc bầu cử trong hai thập kỷ qua. Mới đây đảng này đã đồng ý thành lập một liên minh gây tranh cãi cùng với hai đảng do quân đội hậu thuẫn. Quân đội lại chính là lực lượng đã lãnh đạo hai cuộc đảo chính năm 2006 và 2014 lật đổ chính phủ của ông Thaksin và bà Yingluck.
Ông Srettha Thavisin, 60 tuổi, hôm thứ Hai (21/8) nói rằng đảng Pheu Thai đã không thể giành được đa số rõ ràng như kế hoạch đặt ra trong cuộc tổng tuyển cử hồi tháng Năm, do đó cơ hội duy nhất để lên cầm quyền là phải liên kết với một số đối thủ mà trước đây Pheu Thai đã thề không bao giờ làm việc cùng.
“Chúng tôi không phải đang nói dối người dân, nhưng chúng ta phải thực tế”, ông Srettha Thavisin nói.
Ứng viên thủ tướng Srettha Thavisin hiện đã có được sử ủng hộ của 317 Hạ nghị sĩ và ông cần 58 phiếu bầu từ nhà lập pháp Thượng viện do quân đội chỉ định để đảm bảo nhận được sự ủng hộ đa số trong lưỡng viện.
Hải Đăng