Hôm thứ 5 (31/08), Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản đã đến thăm thành phố Soma ở Fukushima, thưởng thức hải sản cùng ngài thị trưởng, nói chuyện với ngư dân và mua một số sản phẩm địa phương. Ông muốn chứng minh rằng các sản phẩm này an toàn sau khi Nhật Bản xả nước thải phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra Thái Bình Dương.
Động thái này thể hiện sự ủng hộ của Mỹ dành cho Nhật Bản, cũng như sự phản đối đối với lệnh cấm hải sản Nhật Bản mà Trung Quốc vừa ban hành.
Đại sứ Rahm Emanuel đã ăn sashimi cá bơn và cá chẽm với ông Hidekiyo Tachiya – Thị trưởng của Soma, nói chuyện với ngư dân địa phương và đến thăm một cửa hàng tạp hóa, nơi ông nếm thử trái cây và mua đào, sung, nho, cá bơn, cá chẽm và các sản phẩm khác của tỉnh Fukushima.
Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại trên chuyến tàu từ Fukushima trở về Tokyo, ông Emanuel cho biết tất cả những gì vừa mua sẽ được dùng khi các con của ông đến thăm ông vào cuối tuần này. “Tất cả chúng tôi sẽ ăn chúng. Là một người cha, nếu tôi nghĩ chúng có vấn đề gì thì tôi sẽ không dùng chúng cho con mình”.
Nhật Bản bắt đầu xả nước thải đã qua xử lý vào tuần trước và dự kiến sẽ tiếp tục hoạt động này trong nhiều thập kỷ. Một số nhóm ngư dân Nhật Bản và một số nước láng giềng đã lên tiếng phản đối việc xả thải; Trung Quốc đã ngay lập tức ban hành lệnh cấm nhập khẩu hải sản Nhật Bản.
Về phía mình, ông Emanuel khen ngợi rằng kế hoạch xả nước thải của Nhật Bản là dựa trên cơ sở khoa học và hoàn toàn minh bạch, điều này “hoàn toàn trái ngược” với cách Trung Quốc xử lý đại dịch virus corona.
Ông Emanuel nói: “Lệnh cấm [hải sản Nhật Bản] của Trung Quốc mang tính chính trị”. Việc chấm dứt lệnh cấm “phụ thuộc vào liệu Trung Quốc có muốn trở thành hàng xóm tốt hay không”.
Nước thải phóng xạ đã tích tụ tại nhà máy Fukushima kể từ khi trận động đất và sóng thần kinh hoàng năm 2011 phá hủy hệ thống làm mát và gây ra sự tan chảy ở ba lò phản ứng. 1,34 triệu tấn nước đã được chứa trong khoảng 1.000 bể chứa và lượng nước thải vẫn tiếp tục tăng lên.
Chính phủ Nhật Bản và nhà điều hành nhà máy cho biết việc xả nước ra biển là điều không thể tránh khỏi, vì các bể chứa sẽ không còn chỗ chứa vào đầu năm tới và nhà máy cần ngừng hoạt động.
Đầu ngày thứ 5, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã nếm thử hải sản và nói chuyện với các công nhân tại chợ cá Toyosu ở Tokyo, từ đó đánh giá tác động của lệnh cấm của Trung Quốc đối với hải sản Nhật Bản.
Một trong những nhà điều hành doanh nghiệp hải sản nói với ông Kishida rằng doanh số bán sò điệp của công ty ông ấy, mà phần lớn được xuất khẩu sang Trung Quốc, đã giảm 90% kể từ khi Tokyo bắt đầu xả nước thải.
Ông Kishida nói với các phóng viên rằng ông đã chỉ đạo các quan chức đưa ra một gói các biện pháp hỗ trợ cho các nhà xuất khẩu hải sản bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm nhập khẩu của Trung Quốc, bao gồm việc mở rộng tiêu dùng nội địa và tìm ra các điểm đến mới cho hải sản Nhật Bản, thay thế thị trường Trung Quốc.
Ông Kishida nói: “Chúng tôi sẽ kiên nhẫn và kiên quyết kêu gọi Trung Quốc hành động dựa trên bằng chứng khoa học”.
Giới chức Nhật Bản và công ty Điện lực Tokyo cho biết tất cả các mẫu nước biển và cá được lấy kiểm tra kể từ khi nhà máy điện hạt nhân Fukushima bắt đầu xả nước thải đều có kết quả thấp hơn nhiều so với giới hạn an toàn về phóng xạ.
Tokyo đã phân bổ 80 tỷ yên (550 triệu USD) để hỗ trợ ngành chế biến hải sản và đánh bắt cá, cũng như để đối phó với những thiệt hại tiềm tàng đối với danh tiếng của các sản phẩm Nhật Bản.
Trung Quốc đã tăng cường kiểm tra các sản phẩm hải sản của Nhật Bản, gây ra sự chậm trễ kéo dài ở hải quan, ngay cả trước khi Tokyo bắt đầu xả nước thải và trước khi Bắc Kinh ban hành lệnh cấm nhập khẩu.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno hôm thứ 4 đã nói bóng gió về khả năng đưa vụ việc lên Tổ chức Thương mại Thế giới, nhưng Ngoại trưởng Yoshimasa Hayashi lại nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc phải đối thoại.
Tác động của lệnh cấm hải sản Nhật Bản của Trung Quốc đã lan sang lĩnh vực du lịch. Bộ trưởng Giao thông và Du lịch Nhật Bản Tetsuo Saito cho biết số lượng du khách Trung Quốc hủy các chuyến đi và số lượng câu hỏi về an toàn thực phẩm ngày càng tăng cao.
Cũng trong hôm thứ 5, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã đến thăm một chợ cá tại Seoul và ăn hải sản. Đây là một phần trong nỗ lực của chính phủ nước này nhằm giảm bớt lo ngại của công chúng về sự an toàn của hải sản địa phương sau khi Nhật Bản xả nước thải. Hàn Quốc gần đây đã thắt chặt quan hệ đối tác chiến lược với Nhật Bản và Hoa Kỳ trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng hung hăng.
Theo The Associated Press
Xuân Hoa biên dịch