Gần đây, bãi cạn Sa Bin (Sabina) đang tranh chấp đã trở thành nơi xảy ra xung đột mới giữa hải quân Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông. Mới đây, khi bị 40 tàu Trung Quốc truy đuổi, Philippines đã không thể tiếp tế cho bãi cạn Sa Bin.
Ngày 26/8, Philippines cho biết 40 tàu Trung Quốc đã ngăn cản 2 tàu của họ thực hiện một nhiệm vụ nhân đạo, tiếp tế cho tàu Teresa Magbuana, một tàu tuần tra của Philippines đã được triển khai đến bãi cạn từ vài tháng trước.
Bãi cạn Sa Bin được Trung Quốc gọi là Rạn Tiên Tân (Xianbin Jiao), Philippines gọi là Escoda, nằm cách bờ biển phía tây của Philippines khoảng 75 hải lý (gần 140km) và cách Trung Quốc 630 hải lý (gần 1.170km).
Việt Nam cũng tuyên bố bãi cạn này thuộc quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Hôm thứ Sáu (30/8), hai tàu Philippines đã không thể tiếp tế hàng hóa cho một tàu Hải quân Philippines đang neo đậu trong vùng biển này. Tàu tiếp tế bị tàu Cảnh sát biển Trung Quốc truy đuổi và buộc phải quay trở lại. Tuy nhiên, Philippines khẳng định quyết tâm bảo vệ chủ quyền không thay đổi.
Phóng viên AFP trên tàu tiếp tế nhìn thấy, tàu cảnh sát biển Trung Quốc đuổi theo tàu tiếp tế Philippines suốt 2 giờ rồi bao vây. Bị 40 tàu Trung Quốc tấn công trên đường đi, tàu tiếp tế của Philippines buộc phải quay trở lại và không thể vận chuyển lương thực cho tàu BRP Teresa Magbanua của Hải quân Philippines.
Con tàu này đã neo đậu tại vùng biển này từ tháng 4 năm nay, để bảo vệ chủ quyền của Philippines ở Biển Đông, và ngăn cản Trung Quốc kiểm soát đảo san hô.
Tuy nhiên, nguồn cung cấp trên tàu đang thiếu hụt trầm trọng. Hai tàu Philippines va chạm với tàu Cảnh sát biển Trung Quốc hôm thứ Hai (26/8) đang thực hiện “sứ mệnh nhân đạo” tiếp tế hàng hóa cho tàu này.
Trong tháng này, các tàu từ Trung Quốc và Philippines đã đụng độ 2 lần gần đảo san hô, khiến bãi cạn Sa Bin trở thành một điểm nóng mới trong xung đột Biển Đông giữa hai nước.
Người phát ngôn của Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines, Thiếu tướng Jay Tarriela nói với AFP rằng nếu Philippines mất bãi cạn Sa Bin, Trung Quốc sẽ rất dễ dàng ngăn chặn việc tiếp tế của nước này tới bãi cạn Second Thomas (Trung Quốc gọi là Rạn Nhân Ái, Việt Nam gọi là Bãi Cỏ May). Vì họ sẽ có thể chặn từ cả hai phía.
Một số binh lính vẫn đồn trú ở đó và cần được tiếp tế thường xuyên. Trong nhiều năm, con tàu này là nguồn gốc của căng thẳng liên tục giữa hai nước. Trung Quốc thường xuyên tìm cách ngăn chặn các nhiệm vụ tiếp tế của Manila cho con tàu.
Các nhà phân tích cho rằng mục tiêu cuối cùng của Bắc Kinh là tiếp cận bãi cạn Sa Bin, xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, và dần dần bình thường hóa sự hiện diện cũng như quyền kiểm soát của nước này.
Đầu năm nay, Manila phát hiện những đống san hô bị vỡ trên đảo san hô này, làm dấy lên lo ngại rằng Bắc Kinh đang lên kế hoạch xây dựng một tiền đồn quân sự khác ở đó.
Theo báo cáo, bãi cạn Sa Bin chỉ cách đảo Palawan của Philippines 140 km, và cách đảo Hải Nam của Trung Quốc khoảng 1.200 km, có ý nghĩa chiến lược đặc biệt.
Bà Andrea Wong, nhà nghiên cứu tại Viện các vấn đề Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương ở New Zealand, cho biết: “Nếu Trung Quốc tiến vào bãi cạn này, sớm hay muộn họ cũng sẽ khai thác tài nguyên ở đó thay vì xâm chiếm Palawan”.
Tình huống này gợi nhớ đến tranh chấp giữa hải quân Trung Quốc và châu Phi về bãi cạn Scarborough năm 2012. Sau đó, Hải quân Trung Quốc đã chiếm quyền kiểm soát đảo san hô cách đảo chính Luzon của Philippines 240 km.
Nhớ lại khung cảnh năm đó, Thiếu tướng Tarriela nói với AFP, một khi đã rời đảo, Philippines không thể quay trở lại. Hiện giờ nhiệm vụ của Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines rất rõ ràng: không rút quân và sẽ không để Trung Quốc chiếm đóng vĩnh viễn Rạn san hô Sabina.
“Chúng ta đang phải đấu tranh với một đối thủ mạnh hơn,” Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro tuyên bố ngày 27/8, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế “lên án mạnh mẽ Trung Quốc”.
Bình Minh (t/h)