Sydney Trần

21-6-2025

Bài viết của cựu Thủ Tướng Israel Ehud Olmert trên báo Haaretz là một lời tố cáo mạnh mẽ chưa từng thấy từ một cựu lãnh đạo cấp cao trong chính quyền Israel. Ông không còn bênh vực Israel nữa, mà ông thẳng thắn tuyên bố rằng: Israel, dưới sự chỉ huy của Netanyahu và nội các cực đoan của ông ta, đang vi phạm tội ác chiến tranh tại Gaza.

Theo ông Olmert, chiến dịch quân sự hiện nay không còn nhằm mục tiêu quân sự chính đáng nào cả, mà nó là một cuộc chiến vô nghĩa, tàn phá, do động cơ chính trị cá nhân là cần kéo dài chỉ để duy trì quyền lực của Netanyahu. Ông gọi đây là “cuộc chiến riêng tư”, quân đội Israel cứ tiếp tục đánh vào các khu dân cư, gây thương vong nặng nề cho thường dân mà không hề có một chiến lược rõ ràng hay viễn kiến nào cho tương lai của Gaza. Nghiêm trọng hơn, Olmert tố cáo chính phủ Israel đang cố tình dùng nạn đói như một vũ khí – cắt nguồn lương thực, thuốc men và nhu yếu phẩm để buộc dân chúng Gaza phải khuất phục. Một số bộ trưởng của chính quyền Israel còn thậm chí tuyên bố công khai rằng “mọi người sống ở Gaza đều là Hamas”, nghĩa là ai cũng có thể trở thành mục tiêu sát hại. Ông cũng cảnh cáo rằng sự đồng tình ủng hộ từ các quốc gia thân Israel đang cạn dần. Tổng thống Pháp Macron, Thủ tướng Anh Starmer, và nhiều nhà lãnh đạo châu Âu – kể cả các chính khách thuộc cánh hữu từng ủng hộ Israel – nay đã lên tiếng phản đối. Họ không phải là kẻ thù của Israel, mà là những người bạn đang thấy Israel tự hủy hoại chính mình. Ở mặt trận trong nước, Olmert lên án nội các Netanyahu đã xé nát sự đoàn kết dân tộc, chia rẽ quân đội và dân chúng, giữa các cộng đồng người Do Thái với nhau, và thất bại hoàn toàn trong việc giải cứu con tin. Không chỉ ở Gaza, mà tại West Bank, những nhóm thanh niên cực đoan người Do Thái mang tên “The Hilltop Youth” ngày đêm đốt làng, đánh người, trong khi quân đội và cảnh sát thì làm ngơ đứng nhìn. Một số quan chức thậm chí còn kêu gọi xóa sổ các làng mạc của người Palestine – một hành động không khác gì diệt chủng. Olmert thừa nhận rằng, ông từng phản đối những cáo buộc rằng Israel mang “tội ác chiến tranh” hay có những hành động “diệt chủng”, nhưng bây giờ, với những gì đang công khai xảy ra, ông không thể nào tiếp tục chối cãi nữa. Ông viết: “Chúng ta đang phạm tội. Đã đến lúc chúng ta phải dừng lại, trước khi cả dân tộc Israel bị đưa ra trước vành móng ngựa của Tòa Án Hình Sự Quốc Tế”.

Lời kết luận “Đủ rồi” của ông Olmert không chỉ là tiếng nói lương tri của một người từng có chân trong guồng máy quyền lực, mà nó còn là một lời cảnh tỉnh cho cả một quốc gia đang đứng bên bờ vực đạo lý và pháp lý.

Mỹ không thoát khỏi vũng lầy Trung Đông

Sydney Trần

22-6-2025

Ngày 21 tháng 6, quân đội Mỹ bất ngờ không kích ba cơ sở hạt nhân của Iran (Fordo, Natanz và Isfahan) bằng loại bom phá hầm đặc biệt. Đây là lần đầu tiên Mỹ sử dụng loại bom nặng 30,000 pound trong thực chiến, do máy bay B-2 thả xuống, kết hợp với tên lửa phóng từ tàu ngầm.

Trump tự mình loan báo cuộc tấn công trên mạng xã hội, khiến tình hình căng thẳng tại Trung Đông leo thang trở lại. Ngũ Giác Ðài đã đưa toàn bộ khu vực vào tình trạng báo động, bao gồm 40,000 binh sĩ Mỹ đang đóng quân rải rác trên các căn cứ và tàu chiến ở vùng Vịnh.

Iran tuyên bố sẽ trả đũa, trong lúc Mỹ tiếp tục đưa thêm chiến đấu cơ F-22, F-35 và hàng không mẫu hạm tới khu vực. Hai tàu Carl Vinson và Nimitz đã được lệnh di chuyển gấp đến biển Ả Rập, sẵn sàng nghênh chiến. Các căn cứ Mỹ tại Qatar, Bahrain và UAE cũng được gia tăng phòng thủ.

Fordo là cơ sở nằm sâu trong lòng núi, vốn được Iran xây dựng nhằm tránh số phận như nhà máy hạt nhân Iraq bị Israel đánh bom năm 1981. Từ trước tới nay, chỉ Mỹ mới có loại bom đủ mạnh để phá hủy địa điểm này – và các chính quyền tiền nhiệm đều từ chối giao loại bom ấy cho Israel.

Căng thẳng bùng phát hơn một tuần sau khi Israel tự ý oanh kích Iran, buộc Mỹ phải nhập cuộc. Giới chức tình báo Mỹ tin rằng, Tehran đang chuẩn bị phản công và có thể nhắm vào eo biển Hormuz – nơi vận chuyển gần 1/4 lượng dầu toàn cầu. Nếu bị phong tỏa, giá xăng dầu thế giới chắc chắn sẽ tăng vọt.

Trong nhiệm kỳ đầu, Trump từng ra lệnh hạ sát tướng Soleimani của Iran ở Baghdad, khiến Tehran bắn trả bằng hàng loạt tên lửa, làm hơn 100 lính Mỹ bị chấn thương não. Lần này, nhiều người lo ngại Mỹ lại dấn thân vào một cuộc chiến chưa có lối ra – đúng vào lúc thế giới đang mong tránh thêm một ngòi nổ nữa.

Nguồn: Sydney Trần