Xuân Lan
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ca ngợi mối quan hệ của đất nước ông với Trung Quốc và nhà lãnh đạo Tập Cận Bình trước thềm hội nghị thượng đỉnh Putin – Tập và khai mạc Thế vận hội mùa đông ở Bắc Kinh.
Trước khi tới Bắc Kinh tham dự Thế vận hội Mùa đông, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Trung Quốc và Nga sẽ tận dụng “mọi cơ hội” để chống lại áp lực trừng phạt của phương Tây.
Trong bài viết trên truyền thông nhà nước Trung Quốc trước khi đến, ông Putin cho biết hai quốc gia luôn “đồng tình hoặc thực sự thân thiết” về hầu hết các vấn đề quốc tế và mối quan hệ của họ “không bị ảnh hưởng” bởi hệ tư tưởng.
“Chúng tôi liên tục mở rộng các khu định cư bằng tiền tệ quốc gia và tạo ra các cơ chế để bù đắp tác động tiêu cực của các lệnh trừng phạt đơn phương,” ông nói trong một bài báo được hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã đăng hôm thứ Năm.
Ông Putin không nêu tên bất kỳ nước thứ ba nào, nhưng Moscow và Bắc Kinh đã đứng cùng nhau trong một loạt vấn đề, từ việc Mỹ và một số đồng minh tẩy chay Thế vận hội, đến căng thẳng của Nga với Washington và NATO về vấn đề Ukraine.
Trong bài viết của mình, ông Putin nhấn mạnh lễ kỷ niệm 20 năm hiệp ước hữu nghị giữa Trung Quốc và Nga vào năm ngoái, nói rằng sự hợp tác của họ trên cơ sở bình đẳng và không bị ràng buộc bởi “hoàn cảnh chính trị và ý thức hệ”.
Ông viết: “Sự phối hợp chính sách đối ngoại giữa Nga và Trung Quốc dựa trên các cách tiếp cận gần gũi và trùng hợp để giải quyết các vấn đề toàn cầu và khu vực”.
Ông Putin cũng đã trả lời phỏng vấn đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CGTN, trong đó ông nói rằng bầu không khí tin cậy chính trị giữa Trung Quốc và Nga đã cho phép hai nước thiết lập một cấu trúc hợp tác nhiều tầng lớp.
Ông cũng nhắc nhở khán giả rằng Moscow đã ủng hộ Bắc Kinh trước việc nhiều nước phương Tây tẩy chay Thế vận hội.
“Nga đã và vẫn cam kết với các giá trị truyền thống của Olympic. Chúng tôi phản đối những nỗ lực chính trị hóa thể thao hoặc sử dụng nó như một công cụ ép buộc, cạnh tranh không lành mạnh và phân biệt đối xử”, ông Putin nói với CGTN.
Mỹ và các đồng minh khác không cử các quan chức cấp cao để phản đối việc Trung Quốc vi phạm nhân quyền, điều này khiến ông Putin, người đang trở thành tâm điểm chú ý liên quan đến vấn đề Ukraine, trở thành nhà lãnh đạo nổi bật nhất tham dự Thế vận hội.
“Tôi nghĩ Tập và Putin sẽ tìm thấy nhiều điểm chung, nhưng Tập gần như chắc chắn sẽ không ngần ngại nhấn mạnh vào lợi ích riêng của Trung Quốc, không để Putin làm hỏng bữa tiệc lớn của Tập ở Thế vận hội mùa đông”, Steve Tsang, giám đốc Viện Trung Quốc tại London. Trường Nghiên cứu Phương Đông và Châu Phi (SOAS) nói với Newsweek.
Các nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau vào thứ Sáu, lần đầu tiên sau hai năm sau đại dịch COVID-19. Hội nghị thượng đỉnh dự kiến sẽ củng cố mối quan hệ đối tác giữa hai nước, vốn đều bị Hoa Kỳ và phương Tây chỉ trích về các vấn đề nhân quyền.
Đối với Trung Quốc, điều này bao gồm việc nước này đối xử với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ, và đối với Nga, nó bao gồm việc đàn áp các quyền tự do và bỏ tù chính trị gia đối lập Alexei Navalny.
Hai quốc gia cũng thường bỏ phiếu thành một khối tại LHQ. Hôm thứ Hai, Trung Quốc ủng hộ Nga bác bỏ cuộc họp của Hội đồng Bảo an do Hoa Kỳ kêu gọi để thảo luận về việc Moscow xây dựng quân đội gần Ukraine, mà Tổng thống Joe Biden cảnh báo có thể dẫn đến một cuộc xâm lược sắp xảy ra.
Daniel Russel, cựu quan chức cấp cao về các vấn đề châu Á trong chính quyền Obama, nói với The Wall Street Journal rằng, “Điều khiến họ xích lại gần nhau là mối quan tâm chung của họ trong việc chống lại nước Mỹ.”
Tuy nhiên, cả hai quốc gia đều nhạy cảm về quyền tự chủ chiến lược của họ và miễn cưỡng tham gia vào các đảm bảo an ninh ràng buộc về mặt pháp lý với nhau.
Phó giáo sư Anna Kireeva tại Học viện Quan hệ Quốc tế Moscow nói với CNN rằng Bắc Kinh có thể hiểu yêu cầu của Nga đối với việc NATO không mở rộng thêm, nhưng họ không có lợi ích thực sự khi bị vướng vào cuộc xung đột của Moscow với liên minh liên quan đến Ukraine.
Xuân Lan (t/h)