Doanh nghiệp Trung Quốc đang hủy niêm yết khỏi các sàn giao dịch của Mỹ với tốc độ ngày càng tăng. Đó là một sự đảo ngược hoàn toàn bởi cho đến gần đây, các công ty có trụ sở tại Trung Quốc vẫn đổ xô niêm yết cổ phiếu của họ ở Mỹ, Hong Kong và các nơi khác để làm đẹp hồ sơ và kêu gọi vốn.
Theo ước tính của Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ, xu hướng hủy niêm yết mới đã làm giảm 50% giá trị vốn hóa thị trường của các cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại Mỹ. Diễn biến tương tự đã diễn ra ở các thị trường chứng khoán phương Tây khác và thậm chí ở Hong Kong.
Sự hiện diện của các công ty Trung Quốc trên các sàn giao dịch kể trên dường như sẽ giảm đi nhiều hơn trong tương lai. Nó thậm chí có thể về 0. Thực tế mà nói, xu hướng này sẽ không ảnh hưởng nhiều đến nguồn tài chính của Trung Quốc, bởi vì đầu tư trực tiếp của Mỹ vào Trung Quốc đã tăng đủ nhanh để cung cấp một nguồn thay thế, ít nhất là cho đến nay.
Tại sao doanh nghiệp Trung Quốc hủy niêm yết ở Mỹ?
Sự đổi chiều mạnh mẽ của các công ty Trung Quốc bắt nguồn từ vấn đề dữ liệu. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã yêu cầu doanh nghiệp Trung Quốc phải tiết lộ nhiều thông tin hơn, cung cấp nhiều dữ liệu hơn so với trước đây. Trong khi đó, các nhà chức trách Bắc Kinh ngày càng muốn giữ bí mật về dữ liệu. Doanh nghiệp bị kẹt giữa những yêu cầu bất khả thi. Họ đã đề nghị cả chính phủ Mỹ và Trung Quốc nhượng bộ; nhưng vì không nhận được bất kỳ sự hỗ trợ nào từ cả hai bên, họ chỉ còn cách hủy niêm yết.
Nhìn ở góc độ của Mỹ, đó không phải là thay đổi gì, mà chỉ là một quyết định nhằm thực thi các quy tắc hiện hành. Nếu có thay đổi thì đó là sự sốt sắng trong việc thực thi tại SEC. Trong nhiều năm, các nhà chức trách Washington đã yêu cầu doanh nghiệp niêm yết của Trung Quốc, của Mỹ và của các quốc gia khác công bố đầy đủ thông tin. Nhưng khi doanh nghiệp Trung Quốc tỏ ra chần chừ, giới chức Mỹ đã có ít hành động.
Để đối phó với những xích mích không thể tránh khỏi, Tòa Bạch Ốc dưới thời ông Obama đã thương lượng về cái mà họ gọi là một vụ “dàn xếp”. Trong đó bao gồm việc SEC lờ đi các công ty niêm yết của Trung Quốc. Tòa Bạch Ốc dưới thời ông Trump đã có đường lối cứng rắn hơn; họ cho Trung Quốc 3 năm để khắc phục vấn đề hoặc buộc phải hủy niêm yết.
Vào tháng 1 năm nay, SEC của Tổng thống Joe Biden đã quyết định thực thi theo quan điểm của chính phủ Trump. Với việc ông Biden thường xuyên đảo ngược các chính sách của cựu Tổng thống Donald Trump, có một sự mỉa mai đáng kể trong điều này, nhưng loại điều đó sang một bên, SEC đang hành động. Theo “Đạo luật về trách nhiệm giải trình của các công ty nước ngoài”, SEC có quyền đơn phương buộc hủy niêm yết bất kỳ công ty nào mà Ban Kế toán Công ty Đại chúng nói rằng họ không thể kiểm toán đầy đủ.
Khi Washington ngày càng cứng rắn hơn trong việc yêu cầu cung cấp thông tin, thì Bắc Kinh ngày càng lo ngại về điều mà họ gọi là “mất mát dữ liệu”. Giới chức Bắc Kinh ngại chia sẻ thông tin với bất kỳ ai, đặc biệt là các cơ quan quản lý ngoại quốc. Trung Quốc luôn vui mừng nhận được dữ liệu từ các nhà đầu tư nước ngoài vào nước này nhưng lại chống lại bất kỳ hành động nào ngược lại.
Thái độ như vậy của Trung Quốc có xu hướng mạnh mẽ hơn trong vài năm qua dưới thời nhà lãnh đạo Tập Cận Bình. Nếu trước đây, việc báo cáo dữ liệu của Trung Quốc là không đầy đủ, thì những gì mà Bắc Kinh hiện cho phép doanh nghiệp tiết lộ với SEC còn không đáp ứng được các yêu cầu pháp lý của Mỹ. Trụ sở của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) ở Washington hôm 28/01/2021. (Ảnh: Sauk Loeb / AFP qua Getty Images)
Giới đầu tư Mỹ vẫn gửi lượng tiền khổng lồ đến Trung Quốc khiến Bắc Kinh không cần lo lắng
Các nhà đầu tư Mỹ vẫn đang gửi lượng tiền khổng lồ đến Trung Quốc. Ở một mức độ nào đó, việc này bù đắp cho việc thiếu các lựa chọn đầu tư vào Trung Quốc trên các sàn giao dịch của Mỹ.
Dòng tiền chảy vào Trung Quốc đã tăng lên đáng kể. Vào năm 2020, 1,15 ngàn tỷ USD mà người Mỹ đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu Trung Quốc ở Trung Quốc đã vượt quá bất kỳ con số nào trước đó. Trên thực tế, con số này gấp hơn 3 lần so với chỉ 4 năm trước đó – một tỷ lệ mở rộng hàng năm gần 33%. Để khuyến khích xu hướng này, Bắc Kinh đã cho các nhà môi giới và các chủ ngân hàng đầu tư của Mỹ có nhiều tự do hơn trong việc đứng tên sở hữu các hoạt động của họ ở Trung Quốc; mặc dù đồng thời chính quyền Trung Quốc tăng cường kiểm soát các công cụ đầu tư của Mỹ mà các công ty này mang theo.
Rõ ràng là trong tình huống này, cả Trung Quốc và doanh nghiệp Trung Quốc đều không chịu thiệt thòi. Dòng đầu tư thay thế đã đáp ứng được nguyên nhân cốt lõi mà các công ty Trung Quốc cần niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Mỹ. Cho đến nay, cả SEC và chính phủ Mỹ đều không phản đối dòng tiền đổ vào các công ty Trung Quốc, mặc dù điều này có thể thay đổi trong tương lai do căng thẳng về các lệnh trừng phạt vào Nga.
Tất cả những gì Washington muốn cho đến nay là các công ty Trung Quốc tuân thủ bộ quy tắc vốn đang được áp dụng chung. Với việc hủy niêm yết, giới chức Mỹ ít nhất đang tự loại bỏ cái gọi là tiêu chuẩn kép không công bằng về công bố thông tin. Và nếu các nhà đầu tư Mỹ đổ tiền vào Trung Quốc không lo lắng về tính bí mật, thiếu trung thực hoặc các tiêu chuẩn kép mà Bắc Kinh áp đặt, thì đó là việc của họ và có thể là thiệt hại của họ.
Tác giả Milton Ezrati là biên tập viên của The National Interest – một chi nhánh của Trung tâm Nghiên cứu Vốn Nhân lực tại Đại học Buffalo (SUNY), và là nhà kinh tế trưởng của Vested – một công ty truyền thông có trụ sở tại New York. Trước khi gia nhập Vested, ông từng là nhà chiến lược thị trường và nhà kinh tế trưởng cho Lord, Abbett & Co. Ông cũng thường xuyên viết bài cho City Journal và viết blog cho Forbes. Cuốn sách mới nhất của ông có tựa đề là: Thirty Tomorrows: The Next Three Decades of Globalization, Demographics, and How We Will Live (Ba thập kỷ tiếp theo của toàn cầu hóa, nhân khẩu học, và cách chúng ta sinh sống).
Lê Minh
Theo The Epoch Times