Theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, sau khi cuộc tấn công chớp nhoáng của Nga thất bại và không chiếm được Kiev, quân đội Nga đã rút khỏi khu vực xung quanh Kiev và đang tập trung lực lượng ở miền đông Ukraine. Các chuyên gia đánh giá rằng một cuộc chiến tranh hủy diệt và chết chóc nhất đã ở trong tầm tay! Tổng thư ký NATO cho rằng “cuộc chiến đã bước vào giai đoạn quan trọng”.
Cuối tuần qua, quân đội Ukraine tuyên bố đã giành lại được tất cả các khu vực xung quanh Kiev do lực lượng Nga chiếm đóng kể từ cuộc xâm lược Ukraine ngày 24/2. Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết hơn 80 trong số 130 nhóm tác chiến của Nga được cử tới Ukraine vẫn ở nước này, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết hôm thứ Tư. Các quan chức Ngũ Giác Đài đánh giá: “Chiến lược trên bộ đã tạm thời thất bại thảm hại, nhưng mục tiêu dài hạn của quân đội Nga thì không rõ ràng”.
Điều có thể thấy cho đến nay là Matxcova đang thực hiện một đợt triển khai mới trên chiến trường Ukraine, nhằm tấn công toàn diện khu vực Donbas, nơi đã một phần nằm trong tay của lực lượng ly khai thân Nga kể từ năm 2014.
Tổng thư ký NATO Stoltenberg hôm thứ Tư cảnh báo rằng “giai đoạn đầu tiên” tổn thất nặng nề và Nga sẽ được tái phối hợp để có được một số lượng lớn quân tiếp viện và cung cấp vũ khí nhằm đạt được mục tiêu là một cuộc bao vây tập trung cao độ vào khu vực Donbas.
Với một trận chiến đẫm máu đang rình rập, Phó Thủ tướng Ukraine Irina Vereshuk hôm thứ Tư đã kêu gọi sơ tán ngay lập tức những người dân Ukraine nếu không có nguy cơ “bị đe dọa đến tính mạng” trong những ngày tới. Thống đốc vùng Luhansk, Sergei Gaidai, kêu gọi người dân rời đi càng sớm càng tốt, nói rằng ngày hôm qua, người Nga đã phá hủy mạng lưới đường sắt ở vùng Donbas, sau đó Ukraina đã sửa chữa nó trong vài giờ. Tất cả các chuyến tàu buộc phải bị hoãn , đó là một mối nguy hiểm. Ông nói: “tôi khẩn cầu bạn và gia đình của bạn hãy sơ tán trong khi vẫn còn xe buýt và xe lửa”.
Thành phố Severodonetsk, với hơn 100.000 dân, là thủ phủ của Luhansk Oblast đã liên tục bị đạn pháo nổ và tên lửa tấn công. Bất chấp việc Nga tăng cường ném bom, chiến tuyến phía bắc ngoại ô thành phố Severodonetsk không thay đổi đáng kể. Việc trao đổi hỏa lực giữa hai bên chỉ giới hạn trong việc pháo kích.
Một phóng viên AFP quan sát thấy quân đội Ukraine được triển khai tích cực dọc theo con đường nối thị trấn Izum, gần đây đã bị quân Nga chiếm giữ, với hai thị trấn Slavyansk và Kramatorsk, thủ phủ của Donbass do Kiev kiểm soát, sẵn sàng chiến đấu. Theo phân tích của chuyên gia, thành phố Slaviansk có thể là “trận đánh then chốt tiếp theo” của quân đội Nga, và quân đoàn 20 của Nga dường như đã sẵn sàng.
Có chiến hào được đào bởi xe ủi khắp thành phố, pháo binh và xe bọc thép trong các boong-ke nằm rải rác khắp nơi, gần đó có một khu rừng, nơi trú ẩn và thiết bị ngụy trang, báo trước một trận chiến đẫm máu có thể xảy ra? Một sĩ quan Ukraine bảo vệ thành phố nói với AFP rằng có thể nghe thấy tiếng trực thăng Nga bay tới phía trước bất cứ lúc nào. “Chúng tôi sẵn sàng tấn công bất cứ lúc nào để khiến kẻ thù mất cảnh giác”, người lính nói.
Thị trấn Krasnopillia gần đó là nơi đóng quân của Lữ đoàn Cơ động số 95 của Ukraine, một đơn vị tinh nhuệ được trang trí bằng những chú đại bàng. Phóng viên hỏi họ có sợ trận đánh báo táp sắp tới của Nga không? Viên sĩ quan hỏi ngược lại: “Anh có biết câu chuyện về David và người khổng lồ Goliath không …”.
Cách đó không xa, các thiết bị hậu cần của quân đội Ukraine đã trở thành mục tiêu của quân đội Nga, hôm thứ Ba, một kho dầu đã bị đánh bom. Bộ Quốc phòng Nga cho biết, quân đội Nga đã sử dụng tên lửa để tiêu diệt Novomoskovsk, Rajkhov, Kazatin, các kho nhiên liệu ở Prosia và Mikolaev. Các kho này cung cấp vật tư cho quân đội Ukraine ở các vùng Kharkiv và Mikolaev, cũng như ở Donbass.
Chuyên gia lịch sử quân sự Pháp và cựu đại tá Pháp Michel Goya phân tích rằng trận Donbass chắc chắn là trận quyết định của cuộc chiến, nếu quân đội Nga chiếm được khu vực Donbass bao gồm cả Mariupol ,ông Putin có thể tuyên bố Chiến thắng vào ngày 9/5, mặc dù đã thất bại rất nhiều mục tiêu trước đó. Nếu không chiếm được, Nga có thể thông qua một hiệp định đình chiến chiến thuật để “đóng băng tình hình”, từ đó tập hợp lại lực lượng và mở đợt tấn công quy mô lớn tiếp theo.
Về phía Ukraine, mặc dù hiện tại các phương án tác chiến còn hạn chế nhưng việc Belarus tham chiến đã trở thành dĩ vãng. Nhiều lữ đoàn bỏ trống từ phía bắc và phía tây có thể tham gia bảo vệ miền đông Ukraine, và quân tiếp viện có thể được điều từ phía tây nam, họ có thể củng cố mặt trận Donbas, khiến Nga không thể chiếm đóng khu vực này vào cuối tháng.
Các lực lượng Nga cũng đang tìm cách củng cố các trại dọc Biển Azov ở miền nam Ukraine, cố gắng làm cầu nối khu vực Donbas với bán đảo Crimea mà nước này đã sáp nhập. Trước tình hình đó, quân đội Nga liên tục ném bom bừa bãi vào thành phố cảng Mariupol. Và Ukraina nghi ngờ rằng quân đội Nga đang cố gắng “tiêu diệt” hàng nghìn người Ukraine ở Mariupol, và tình hình còn “tồi tệ hơn” so với Bucha.
Quân đội Nga hôm thứ Ba cho biết họ đã bắn rơi hai máy bay đang tìm và giải cứu thủ lĩnh trung đoàn Azov tại thành phố cảng bị bao vây, đồng thời thúc giục các lực lượng Ukraine đang trấn giữ Mariupol đầu hàng. Tuy nhiên, các binh sĩ của Trung đoàn Azov đứng ở đây đã liên tục quấy rối các binh sĩ Nga đang chiếm một phần thành phố, và lực lượng Ukraine chuẩn bị đáp trả và phản công.
Một cuộc chiến sắp xảy ra, Tổng thống Ukraine Zelensky một lần nữa kêu gọi phương Tây cung cấp vũ khí hạng nặng. Cộng hòa Séc hiện là thành viên NATO đầu tiên nhập khẩu xe tăng cho Ukraine, và lô xe tăng T-72 đầu tiên đã vào Ukraine. Cộng hòa Séc và Slovakia đã đáp ứng yêu cầu của Ukraine về việc khởi động các nhà máy sản xuất vũ khí để sửa chữa vũ khí bị hư hại do chiến tranh của Ukraine.
Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Sullivan hôm Chủ nhật cho biết Hoa Kỳ sẽ sớm cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí hạng nặng như hệ thống phòng không, hệ thống phòng thủ bờ biển và pháo tầm xa. Khi nào nó sẽ được vận chuyển? Ông Sullivan chỉ đơn giản nói rằng tốc độ vũ khí đến Ukraine là ngoài sức tưởng tượng.
Vào thứ Tư và thứ Năm, các ngoại trưởng NATO và Ngoại trưởng Ukraine thảo luận về việc cung cấp cho Ukraine những vũ khí cần thiết. Tổng thư ký NATO Stoltenberg nói với giới truyền thông hôm thứ Tư rằng không có thông tin chi tiết, nhưng chúng tôi đang thảo luận về vũ khí chống tăng và hệ thống phòng không.
Tình hình chiến trường rất nghiệt ngã, liệu Ukraine có thể đánh bại âm mưu chia cắt Ukraine thành hai bên của Nga và phong tỏa lối ra biển hay không là điều tối quan trọng đối với việc phòng thủ phía đông và nam. Tuy nhiên, Tổng thư ký NATO hôm thứ Ba cảnh báo rằng cuộc chiến ở Ukraine có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. “Chúng tôi phải đối mặt với thực tế và chúng tôi phải chuẩn bị lâu dài để hỗ trợ Ukraine”, ông nói.