Tổng thống Mỹ Joe Biden đang mưu đồ đột phá rào cản của đảng đối lập bằng luật ngân sách khổng lồ 100 tỷ USD viện trợ cho chiến trường Ukraine, “một lần là xong” từ nay cho đến bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024, tờ báo Anh quốc Telegraph báo cáo hôm 7/10, dẫn nguồn tin giấu tên.
Quốc hội Mỹ vẫn bế tắc về vấn đề tiếp tục tài trợ cho chính quyền Kiev, mặc dù luật ngân sách chính phủ tạm 45 ngày đã được thông qua, nhưng không bao gồm khoản nào cho Ukraine, và một chủ tịch tạm đương quyền Hạ viện được lập nên sau khi ông Kevin McCarthy bị phế truất khỏi vị trí này.
Đây là vấn đề nổi lên từ mấy tháng trước khi Tổng thống Mỹ Joe Biden mong muốn có được luật ngân quỹ tới 24 tỷ đô la cho Ukraine. Nhưng tiếp đó, chiến dịch trì trệ ở chiến trường, các khảo sát cho thấy người Mỹ không muốn chính phủ của họ tiếp tục viện trợ mới cho Ukraine, và đã dẫn đến một nhóm các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa theo đường lối “cứng rắn” đã mạnh mẽ phản đối chi tiêu cho Ukraine, và muốn Mỹ đặt trọng tâm vào dân Mỹ. Rốt cuộc đề xuất khoản 24 tỷ đã không được thông qua và xuất hiện bế tắc này ở Quốc hội Mỹ dẫn tới nguy cơ Mỹ gián đoạn dòng vũ khí và tiền bạc viện trợ cho chính quyền Kiev.
Telegraph loan tin rằng ông Biden đang tìm cách đột phá tình huống này, bằng cách tiếp cận mới: Thúc đẩy một dự luật ngân sách khổng lồ 100 tỷ đô la “làm một lần là xong”, tính cho đến kỳ bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới vào 2024.
Nó sẽ là gói tài trợ lớn nhất từ trước đến nay của Mỹ viện trợ quân sự và phi quân sự trong tình huống tương tự, theo nhận định của tờ báo Anh quốc, nếu nó được thông qua. Theo tờ báo, cuộc bầu cử sắp tới ở Mỹ vào năm tới có thể sẽ là một thử thách không nhỏ đối với Tổng thống Biden, và cách làm này của ông Biden là để đảm bảo tốt hơn cho chiến tranh trong tình huống bầu cử bất lợi cho ông.
Hiện nay, các nhà lãnh đạo NATO và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đã bày tỏ lo ngại tình huống Mỹ có thể gián đoạn viện trợ. Khi đó gánh nặng chi phí chiến tranh và bộ máy hành chính Kiev sẽ đặt lên vai của các đồng minh Châu Âu, những quốc gia phải chi ít nhất 2,7 tỷ đô la hàng tháng để bù vào ngân sách thiếu hụt, và chỉ có các kho vũ khí nhỏ hơn rất nhiều so với Mỹ.
Một số quan chức tin rằng việc thông qua một gói duy nhất, có thể lên tới 100 tỷ USD, là giải pháp cho chính quyền Biden cơ hội tốt nhất để đảm bảo dòng viện trợ cuộc chiến cho đến sau cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.
Ông Donald Trump, ứng cử viên dẫn đầu của Đảng Cộng hòa và hai ứng cử viên tổng thống hàng đầu khác đã nhiều lần công kích ông Biden về cuộc chiến, cho rằng tiền nên được chi cho các ưu tiên trong nước, chẳng hạn như chi phí sinh hoạt và an ninh biên giới.
Các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy người dân Mỹ đồng tình với lập luận đó.
Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos công bố hôm Thứ Năm cho thấy 41% tổng số cử tri ủng hộ việc Mỹ gửi vũ khí tới Kiev, tức là ủng hộ cho chủ trương chiến tranh của Biden lại tiếp tục giảm từ mức 46% vào tháng Năm.
Ngay cả trong Đảng Dân chủ, ủng hộ cũng giảm, ở mức giảm mạnh nhất với tận 9 điểm phần trăm, chỉ xuống còn 52%.
Tranh cãi mới nhất về chi tiêu tại Hạ viện đã buộc ông Kevin McCarthy, Chủ tịch Đảng Cộng hòa, phải từ chức.
Theo hai người thạo tin nói với Telegraph, sự ra đi của ông McCarthy có thể khiến ông Biden gặp khó khăn hơn trong việc tiếp tục yêu cầu Quốc hội bổ sung chi tiêu định kỳ, cho nên ông buộc phải thay đổi cách tiếp cận.
Một quan chức chính quyền Mỹ nói với Telegraph rằng Nhà Trắng “không đưa ra bất kỳ quyết định nào về việc có nên thực hiện một gói lớn hay số tiền sẽ là bao nhiêu” cho đến sau cuộc bầu cử thay thế ông McCarthy, dự kiến sẽ bắt đầu vào Thứ Tư.
Nhưng họ cho biết một gói lớn tài trợ cho cuộc chiến cho đến tháng 11/2024 là “một lựa chọn” đang được xem xét.
Dự luật chi tiêu Ukraine “làm một lần là xong” sẽ bị một số đảng viên Cộng hòa phản đối và có thể yêu cầu ông Biden nhượng bộ về kiểm soát biên giới và các quan điểm cánh hữu khác để đổi lấy yêu cầu của ông được chủ tịch mới đưa ra bỏ phiếu.
Nếu một cuộc bỏ phiếu đến sàn Hạ viện, nó có thể có khả năng được thông qua với sự ủng hộ của hầu hết các đảng viên Đảng Dân chủ và khoảng một nửa số đại diện Đảng Cộng hòa.
Nguồn tài trợ của Ukraine cũng nhận được sự ủng hộ của đa số thượng nghị sĩ.
Trong khi đó, nữ dân biểu Mỹ Lauren Boebert, một trong những đảng viên Đảng Cộng hòa từng chỉ trích chính sách Ukraine của Biden, đã đề xuất trong một cuộc phỏng vấn hôm Thứ Sáu rằng tân chủ tịch Hạ viện có thể phải cam kết phản đối việc chuyển thêm tài trợ cho Kiev. Bà lưu ý rằng đa số đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát đã bỏ phiếu chống lại dự luật viện trợ Ukraine trị giá 300 triệu USD vào tuần trước.
“Lần đầu tiên, chúng tôi thấy rằng chỉ riêng nguồn tài trợ của Ukraine không nhận được sự ủng hộ của đa số,” bà Boebert nói với người dẫn chương trình podcast của Mỹ Steve Bannon. “Bất kỳ chủ tịch [Hạ viện] nào cũng phải thừa nhận điều đó và không cấp thêm tài chính cho Ukraine để lên sàn. Chúng tôi thực sự mệt mỏi khi phải chi tiêu số tiền đó.”
Kể từ khi chiến tranh bắt đầu vào tháng 2/2022, Quốc hội đã phê duyệt 4 gói ngân sách chiến tranh với tổng trị giá khoảng 113 tỷ USD.
Trong số đó, khoảng 73 tỷ USD đã được chuyển trực tiếp đến Kiev bằng tiền mặt hoặc dưới dạng vũ khí lấy từ kho dự trữ của Mỹ.
Gói lớn nhất trị giá 45 tỷ USD đã được thông qua vào tháng 12/2022 nhưng rất nhanh sẽ cạn kiệt hết.
Nhật Tân