Hạ Lạc Sơn
Cuộc chiến tranh ở Ukraine đôi khi mang đến những tin tức bất ngờ, ngay cả quân đội Ukraine đang gặp khó khăn vì thiếu đạn dược cũng không phải là vô dụng. Trong tất cả khả năng chiến đấu của Ukraine, có một khả năng ngày càng khiến binh lính Nga sợ hãi: UAV Kamikaze được triển khai vào ban đêm.
UAV Kamikaze, người Ukraine gọi là ‘ma cà rồng’, trong khi quân đội Nga đặt cho nó một biệt danh đáng sợ hơn – Baba Yaga. Đó là một mụ phù thủy độc ác trong văn hóa dân gian Slav, ám ảnh màn đêm và bay sát mặt đất. Baba Yaga không đề cập đến một loại máy bay không người lái cụ thể mà là tên chung được binh lính Nga đặt cho bất kỳ máy bay không người lái ném bom ban đêm nhiều cánh quạt nào. Những chiếc máy bay không người lái này là cơn ác mộng đối với quân đội Nga.
Ukraine triển khai UAV ném bom hạng nặng vào ban đêm
Những máy bay không người lái ném bom hạng nặng này, được triển khai đặc biệt vào ban đêm, bay lượn trên các vị trí của Nga và tấn công như hạt mưa vào xe tăng, xe bọc thép và các vị trí bộ binh của Nga từ trên cao.
Máy bay không người lái tấn công hạng nặng đã vào chiến trường Ukraine trong hơn một năm. Chúng sử dụng loại 4 cánh quạt, hoặc lớn hơn là 6 cánh quạt hoặc 8 cánh quạt, thường được trang bị camera hồng ngoại và có thể mang bom nổ mạnh nặng từ 15 kg trở lên. Độ cao bay của chúng chỉ khoảng 30 mét và tốc độ là 40 km/giờ. Chúng cũng có thể được trang bị bộ lặp tín hiệu, thiết bị chống nhiễu và ăng-ten định hướng cho rơ-le liên lạc hoặc các biện pháp đối phó điện tử.
Máy bay không người lái 4 cánh nhỏ chủ yếu được sử dụng cho các hoạt động tấn công ban ngày. Chúng ồn ào, dễ phát hiện và là mục tiêu dễ dàng cho các loại vũ khí nhỏ. Hầu hết tất cả các máy bay không người lái ném bom hạng nặng nhiều cánh quạt đều được trang bị máy ảnh nhiệt vì chúng không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng nhìn thấy nên chúng có thể quan sát rõ ràng, nhắm vào mục tiêu và tiến hành tấn công vào ban đêm.
Trong bóng tối, người Nga có thể nghe thấy tiếng chúng gầm rú như tiếng cưa máy, nhưng không thể nhìn thấy chúng ở đâu cho đến khi những vụ nổ bắt đầu xảy ra xung quanh chúng. Không có gì ngạc nhiên khi người Nga mô tả những chiếc máy bay không người lái này là Baba Yaga đáng sợ. Một khi bị Baba Yaga nhắm tới, lính Nga gần như không có cơ hội thoát khỏi.
Quân đội Ukraine cho biết, tác động của những chiếc máy bay không người lái này tới các vị trí của Nga là rất tàn khốc, giống như ‘đôi cánh tử thần’. Thông thường, súng cối, mìn, lựu đạn hoặc bom được thiết kế cho máy bay không người lái. Chúng có thể mang theo 4 quả đạn súng cối 82mm hoặc 2 quả đạn cối 120mm bay lượn trên bầu trời đêm phía trên các vị trí của quân Nga. Các cảm biến nhiệt mà họ trang bị có thể xuyên qua màn đêm và ngụy trang, khiến lính Nga trông giống như những điểm sáng, dù có chạy đi đâu hay có giả vờ chết cũng không thể thoát khỏi trận bom. Ngoài ra, tiếng ồn độc đáo của chúng còn là vũ khí chiến tranh tâm lý, sẽ tạo ra bầu không khí kinh hoàng mà những người lính tiền tuyến sẽ không bao giờ quên.
Sức mạnh của UAV Kamikaze – Baba Yaga
Những tin đồn khủng bố về Baba Yaga có lẽ bắt nguồn từ máy bay không người lái tám cánh quạt R18 của tổ chức Những người đam mê máy bay không người lái Ukraine (Aerorozvidka). Thậm chí còn có truyền thuyết trên chiến trường rằng nó có thể sà xuống và cướp đi những người lính bị thương bằng móng vuốt của mình.
Điều đáng sợ nhất đối với những loại vũ khí mà mắt thường không thể nhìn thấy vào ban đêm này là chúng có khả năng chống nhiễu mạnh và có rất ít cách hiệu quả để ngăn chặn chúng. Việc dựng một chiếc lồng trên bề mặt boongke hoặc phương tiện có thể ngăn chặn các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhỏ, nhưng về cơ bản sẽ không làm giảm sức nổ của quả mìn nặng 9,5 kg thả xuống phương tiện từ trên cao. Một số binh sĩ Nga cho rằng, can thiệp điện tử có thể có hiệu quả đối với máy bay không người lái cỡ nhỏ, nhưng đối với Baba Yaga cỡ lớn thì không gì có thể cứu được. Cách bảo vệ duy nhất có thể là đào hào, binh lính bò dưới lòng đất để thoát khỏi những quả bom do những con quái vật bay này thả xuống.
Lính bắn tỉa Nga đã bắn hạ các máy bay không người lái tấn công cỡ lớn trong những tháng gần đây, nhưng giống như các máy bay không người lái nhỏ khác, Baba Yaga đã nhanh chóng được nâng cấp và các phiên bản mới nguy hiểm hơn đã xuất hiện. Vào tháng 10/2023, quân đội Nga đã kiểm tra máy bay không người lái tấn công cỡ lớn của Ukraine bị bắn rơi. Một trong những tính năng chính của nó là thiết bị đầu cuối Starlink gắn trên cùng để điều khiển từ xa qua vệ tinh. Quân đội Nga sẽ khó có thể cắt đứt kết nối liên lạc vệ tinh này. Có thể làm gián đoạn liên lạc bằng cách sử dụng nhiều thiết bị gây nhiễu, nhưng tỷ lệ thành công không cao.
Phân tích của Trí tuệ Nguồn mở (OSINT) chỉ ra rằng, các sản phẩm điện tử này đáp ứng các tiêu chuẩn cao và quan trọng hơn là chúng được sản xuất tại Ukraine. Ukraine hiện triển khai nhiều loại máy bay không người lái ném bom ban đêm, phần lớn được sản xuất tại Ukraine, bao gồm Aerorozvodka R18 và ít nhất 2 loại Kazhan 620 và Vampire nhỏ hơn đang được sản xuất hàng loạt. Tất cả chúng đều được người Nga xếp vào loại Baba Yaga, mặc dù chúng có khả năng rất khác nhau về tốc độ, tầm bắn và thiết bị điện tử – một số có khả năng mang 6 quả đạn súng cối và có thể điều chỉnh mục tiêu trong cuộc tấn công ở lần đánh thứ 3 hoặc thứ 3. mục tiêu; một số có thể thả 1 quả mìn chống tăng TM-62 bằng ngòi nổ.
Người Nga đã tìm ra hai cách để ngăn chặn Baba Yaga, đó là đánh chặn góc nhìn thứ nhất và bắn tỉa. Quân đội Nga đã sử dụng máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất có khả năng nhìn ban đêm để tấn công Baba Yaga theo cách tự sát. Để đáp lại, quân đội Ukraine hiện trang bị cho máy bay không người lái ném bom những máy bay không người lái nhỏ hộ tống để chặn các máy bay đánh chặn của Nga.
Thông thường, mỗi trung đội bộ binh Nga đều được trang bị một đội bắn tỉa, thường được trang bị súng trường SVD hoặc SVDM hiện đại hơn, bắn đạn công suất lớn 7,62×54mmR. Một số tay súng bắn tỉa của Nga còn được trang bị ống ngắm ảnh nhiệt, giúp họ có cơ hội nhất định để bắn trúng Baba Yaga. Tuy nhiên, trong trò chơi này còn phụ thuộc vào việc ai có thể tấn công trước.
Hơn 2 năm chiến tranh tổng lực đã thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng và sáng tạo của máy bay không người lái Ukraine. Kiev đã cải thiện tầm hoạt động và khả năng tàng hình của máy bay không người lái Baba Yaga và hiện có phiên bản nâng cấp, giảm tiếng ổn của máy bay không người lái tấn công hạng nặng. Bộ trưởng Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine, Mykhailo Fedorov, người chịu trách nhiệm thực hiện các hoạt động tấn công bằng máy bay không người lái chống lại Nga, cho biết hiệu quả chiến đấu của những chiếc máy bay không người lái này đôi khi còn cao hơn cả pháo binh.
Chiến tranh đã thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của các phương tiện bay không người lái trên mặt đất, trên không và trên mặt nước. Nhiều máy bay không người lái được thiết kế để tấn công trực tiếp các mục tiêu, thu thập thông tin tình báo hoặc chỉ đạo hỏa lực pháo binh từ mặt đất. Mỹ cũng đang học hỏi kinh nghiệm từ cuộc chiến Ukraine và sử dụng nó để phát triển các phương pháp tác chiến mới, sử dụng máy bay không người lái để điều khiển toàn bộ hỏa lực của Quân đội.
Vào ngày 9/5, Brett Sylvia, chỉ huy Sư đoàn Dù 101 của Hoa Kỳ, tuyên bố rằng vũ khí gián tiếp của Quân đội Hoa Kỳ ở mọi cấp độ, từ súng cối đến tên lửa, đều có thể kết hợp với một số dạng tổ hợp hệ thống máy bay không người lái (UAV). Ông nói: “Bạn có thể thấy những máy bay không người lái nhỏ có thể cung cấp dữ liệu nhắm mục tiêu cho súng cối, máy bay không người lái hạng trung có thể cung cấp dữ liệu nhắm mục tiêu cho pháo binh và những máy bay không người lái lớn hơn có thể kết hợp với các loại vũ khí phóng từ trên không hoặc có độ chính xác cao khác”.
Đây là một phần trong chương trình ‘Chuyển đổi tiếp xúc’ đang diễn ra của quân đội Hoa Kỳ, với mục đích là triển khai trực tiếp các công nghệ mới đến các đơn vị được chọn và thúc đẩy phát triển các công nghệ mới.
Các đơn vị ở mọi cấp độ có thể sử dụng máy bay không người lái để đạt được khả năng chiến đấu mới. Các đội bộ binh có thể sử dụng máy bay không người lái nhỏ để trinh sát phía trước nhằm mở rộng phạm vi quan sát bắn tỉa. Lực lượng máy bay không người lái chuyên dụng có thể hoạt động ở cấp cao hơn để cung cấp thông tin tình báo, giám sát và trinh sát cho các loại vũ khí đắt tiền, tầm xa.
Cả Nga và Ukraine đều sử dụng rộng rãi máy bay không người lái để phối hợp mọi cấp độ hỏa lực của mình, bao gồm súng cối, pháo binh, và tên lửa. Các đội bay không người lái của Ukraine thường chia sẻ video trực tiếp với lực lượng pháo binh thông qua Google Meet để điều chỉnh hỏa lực, giống như những gì các nhà quan sát tiền tuyến đã làm trong nhiều năm qua. Trên chiến trường Ukraine, sự kết nối chặt chẽ giữa máy bay không người lái và hỏa lực ở mọi cấp độ thậm chí còn giúp quân đội theo dõi và phá hủy các thiết bị, vật tư ở xa phòng tuyến của kẻ thù.
Sự kết hợp giữa UAV và hỏa lực đa tầng sẽ góp phần thiết lập và thắt chặt ‘chuỗi tiêu diệt’, giúp rút ngắn thời gian phát hiện, lựa chọn và tiêu diệt mục tiêu.
Theo Shishi Junshi
Lý Ngọc biên dịch