Trước động thái của Trung Quốc, Đài Loan phản đối mạnh mẽ và cho rằng đây là một ví dụ về hành động cưỡng bức kinh tế của Bắc Kinh.
Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết họ sẽ đình chỉ các ưu đãi thuế quan đối với hơn 130 mặt hàng nhập khẩu từ Đài Loan bắt đầu từ ngày 15/6 và Hội đồng các vấn đề đại lục của Đài Loan đang phản đối động thái này.
Thông báo ngày 31/5 được đưa ra sau khi các quan chức thực thi pháp luật của Đài Loan cáo buộc 8 công ty Trung Quốc, bao gồm cả nhà cung cấp cho Apple của Trung Quốc là công ty Công nghiệp Chính xác Luxshare (Luxshare Precision Industry), đã tiến hành hoạt động bất hợp pháp tại Đài Loan và cố gắng săn trộm nhân tài công nghệ Đài Loan vào ngày 30/5.
Ủy ban Thuế quan của Quốc vụ viện Trung Quốc đã công bố lô ưu đãi thuế quan bị đình chỉ thứ hai đối với 134 mặt hàng từ Đài Loan nằm trong Thỏa thuận khung hợp tác kinh tế xuyên eo biển (ECFA) vào ngày 31/5, bao gồm cả dầu gốc bôi trơn.
Trung Quốc và Đài Loan đã ký ECFA vào năm 2010. Bộ Tài chính Trung Quốc tuyên bố rằng quyết định dừng ưu đãi thuế quan được đưa ra vì Đài Loan chưa đáp lại tương ứng theo thỏa thuận thương mại.
Ông Chiu Chui-Cheng, người đứng đầu Hội đồng các vấn đề đại lục của Đài Loan (MAC), đã nói với Cơ quan lập pháp vào ngày 31/5 rằng Đài Loan “phản đối mạnh mẽ và bày tỏ sự không hài lòng” với quyết định của Bắc Kinh về việc đình chỉ thêm các ưu đãi thuế quan đối với 134 sản phẩm của Đài Loan theo ECFA.
Chính quyền Trung Quốc đã mở một cuộc điều tra nhắm vào Đài Loan về các rào cản thương mại vào tháng 12/2023, tuyên bố rằng họ sẽ đình chỉ việc cắt giảm thuế quan theo ECFA đối với 12 sản phẩm của Đài Loan, bao gồm propylene, paraxylene và các sản phẩm hóa dầu khác, bắt đầu từ năm 2024.
Ông Chiu cho biết động thái của Bắc Kinh là “đơn phương”, không phù hợp với các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và là một “động thái chính trị” nhằm “gây áp lực lên Đài Loan”.
“Nó sẽ chỉ làm méo mó hướng phát triển ban đầu có lợi cho cả hai bên trong quan hệ kinh tế và thương mại xuyên eo biển… và khiến quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai bên ngày càng xa cách và tách rời”, ông nói.
Ông Kuo Chih-hui, Bộ trưởng Bộ kinh tế Đài Loan, cho biết bộ của ông sẽ liên lạc đầy đủ với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng và hỗ trợ họ tìm kiếm thị trường mới.
Văn phòng Đàm phán Kinh tế và Thương mại của Hành chính Viện Đài Loan (nhánh hành pháp của chính quyền Đài Loan) tuyên bố rằng cả hai bên bờ Eo biển Đài Loan đều là thành viên của WTO và các tranh chấp và bất đồng thương mại xuyên eo biển nên được xử lý và giải quyết theo các quy tắc của WTO. Cơ quan này cho biết chính quyền Trung Quốc nên ngay lập tức chấm dứt hành vi cưỡng bức kinh tế phi lý đối với Đài Loan và tuân thủ các chuẩn mực của WTO.
Cưỡng bức kinh tế của Trung Quốc
Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức (Lai Ching-te), người đã nhậm chức vào ngày 20/5, đã phát biểu tại lễ nhậm chức của mình rằng Trung Hoa Dân quốc (ROC) và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa “không phụ thuộc vào nhau”, phản đối tuyên bố của Bắc Kinh về việc có chủ quyền đối với quốc đảo dân chủ tự trị này.
MAC của Đài Loan trước đó đã làm rõ trong một tuyên bố rằng ROC là “một quốc gia có chủ quyền và độc lập, được thành lập 38 năm trước khi có sự kiện thành lập PRC (Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa) và đã tồn tại vững chắc trong 110 năm qua”. Tuyên bố cũng nêu rõ rằng quốc gia này “hiện đang thực hiện quyền tài phán đối với Đài Loan, Bành Hồ, Kim Môn và Mã Tổ, và chưa bao giờ bị PRC cai trị”.
Chính quyền Trung Quốc, để đáp lại bài phát biểu nhậm chức của ông Lai, đã dán nhãn tổng thống mới là “kẻ ly khai” và cáo buộc chính quyền của ông đã phát tán “những ngụy biện để thúc đẩy độc lập và ly khai của Đài Loan”.
Chính quyền Trung Quốc cũng đã tiến hành hai ngày tập trận quân sự xung quanh Đài Loan và vùng biển của Đài Loan sau lễ nhậm chức của ông Lại.
Một phát ngôn viên của Văn phòng các vấn đề Đài Loan của chính quyền Trung Quốc cho biết việc đình chỉ cắt giảm thuế quan mới nhất của Bắc Kinh là một phản ứng trước việc Đài Bắc từ chối tuân thủ “Đồng thuận năm 1992”, trong đó cả hai bên đều được cho là thừa nhận nguyên tắc “một Trung Quốc”.
Văn phòng tổng thống Đài Loan cho biết trong một tuyên bố rằng việc dừng cắt giảm thuế quan là một ví dụ về “sự cưỡng bức kinh tế kinh điển của Trung Quốc” và rằng cộng đồng quốc tế không hoan nghênh kiểu can thiệp chính trị này vào thương mại toàn cầu.
“Trung Quốc nên từ bỏ việc can thiệp chính trị vào thị trường và việc làm méo mó hoạt động bình thường của nền kinh tế toàn cầu bằng sự cưỡng bức kinh tế”, tuyên bố viết.
MAC kêu gọi Bắc Kinh “giải quyết những khác biệt thông qua đối thoại mang tính xây dựng không liên quan đến các điều kiện tiên quyết về chính trị và chấm dứt áp lực kinh tế và thương mại”.
Bắc Kinh đã áp đặt các hạn chế thương mại đối với các sản phẩm từ Đài Loan trong những năm gần đây trong bối cảnh căng thẳng gia tăng trên Eo biển Đài Loan. Năm ngoái, Trung Quốc đã cấm nhập khẩu xoài từ Đài Loan, viện dẫn “các biện pháp phòng ngừa an toàn sinh học hợp lý” và tuyên bố rằng đã phát hiện thấy sâu bệnh trong các lô hàng trái cây trước đó. Năm 2021, chính quyền Trung Quốc đã đình chỉ nhập khẩu dứa từ Đài Loan sau khi tuyên bố rằng đã phát hiện thấy sâu bệnh.
Theo The Epoch Times
Bảo Nguyên biên dịch