Phan Vũ
Một thực tế nghiệt ngã đang đặt ra cho các nhà chức trách Nhật Bản khi đồng Yên nhanh chóng lao dốc vượt qua các mốc quan trọng. Sự trượt dốc sẽ không dừng lại cho đến khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thay đổi chính sách lãi suất của mình. Và họ không có quyền kiểm soát điều đó.
Đó là nhận định được các nhà đầu tư toàn cầu chia sẻ khi họ phân tích cách thức FED giữ lãi suất cao hỗ trợ đồng đô la và tác động của nó đối với phần còn lại của thế giới. Trong thị trường tiền tệ toàn cầu trị giá 7,5 nghìn tỷ USD một ngày, sự biến động không ngừng của đồng Yên là biểu hiện cực đoan của sự thống trị tài chính của Mỹ.
“Tất cả đều phụ thuộc vào FED”. Andrew Brenner, người đứng đầu bộ phận thu nhập cố định quốc tế tại NatAlliance Securities LLC, cho biết: Duy trì lãi suất cao hơn trong thời gian dài sẽ giữ lãi suất ở mức rất cao, hút tiền vào Mỹ và giữ cho đồng đô la mạnh. Đối với Nhật Bản, “đó là một vấn đề”.
Sự thống trị của Hoa Kỳ trên thị trường tài chính toàn cầu đã được thể hiện đầy đủ vào thứ Tư (26/6). Tỷ giá đồng đô la đóng cửa ở mức cao mới từ đầu năm đến nay, gây áp lực lên các loại tiền tệ còn lại trên thế giới. Chứng khoán Mỹ đang trên đà kết thúc một quý tăng trưởng khác, trong khi Bộ Tài chính nhanh chóng tìm được người mua trái phiếu trị giá 70 tỷ USD mà họ đưa ra bán đấu giá.
Tuy nhiên, với đồng Yên lại là một câu chuyện khác. Đồng tiền này đã giảm tới 0,7% xuống còn 160,87 Yên/đô la, vượt qua thời điểm các quan chức can thiệp vào thị trường hồi tháng Tư. Đây là mức thấp nhất trong 38 năm qua của đồng Yên.
So với đồng euro, đồng tiền Nhật Bản giảm xuống mức thấp nhất là 171,80, mức yếu nhất từng được ghi nhận. Giữa những động thái này, quan chức tiền tệ hàng đầu của Nhật Bản, Masato Kanda, nhắc lại rằng các nhà chức trách nước này đang khẩn trương theo dõi thị trường ngoại hối và sẽ thực hiện các bước thích hợp nếu cần.
Vấn đề là, những nỗ lực của các quan chức Tokyo nhằm hỗ trợ đồng Yên cho đến nay đều thất bại. Các chiến lược gia cho biết, đồng tiền Nhật Bản tiếp tục suy yếu kể từ khi quốc gia châu Á này đổ 9,8 nghìn tỷ Yên (hơn 60 tỷ USD) vào thị trường ngoại hối – và các biện pháp can thiệp sâu hơn có thể sẽ không hiệu quả.
Bob Savage, người đứng đầu chiến lược thị trường và hiểu biết sâu sắc tại BNY Mellon Capital Markets ở New York, cho biết: “Tôi không thấy điều này có hiệu quả cho đến khi FED thực sự nới lỏng chính sách. Vấn đề là, họ phải làm giảm nhu cầu về đô la ở Nhật Bản. Họ phải tăng lãi suất dài hạn đủ cao hoặc FED cắt giảm lãi suất đủ thấp. Cả hai điều đó đều không xảy ra”.
Theo số liệu của Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai công bố hôm thứ Hai, các nhà quản lý tài sản đang đặt cược vào đồng Yên và tuần trước là tuần có dữ liệu giảm giá mạnh nhất kể từ năm 2006.
Khoảng cách chênh lệch lớn giữa lãi suất ở Nhật Bản – nơi chi phí đi vay vẫn gần bằng 0% – và Mỹ (5%) là nguyên nhân chính kéo đồng Yên xuống giá trong năm nay.
Đó không phải là cách mọi thứ được mong đợi sẽ diễn ra. Khi năm 2024 bắt đầu, các nhà giao dịch kỳ vọng FED sẽ thực hiện một loạt đợt cắt giảm lãi suất, dẫn dắt các ngân hàng trung ương lớn theo xu hướng nới lỏng toàn cầu ngay cả khi Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) đi theo con đường khác để thoát khỏi chính sách lãi suất cực thấp.
Thay vào đó, nền kinh tế Mỹ mạnh mẽ và lạm phát chưa hạ nhiêt đã khiến FED phải giữ nguyên lãi suất, trong khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản tiếp tục tăng lãi suất với một mức tăng ít ỏi.
Kathy Jones, chiến lược gia trưởng về thu nhập cố định tại Charles Schwab, cho biết: “Đây là năm mà đồng Yên được cho là sẽ tăng giá cùng với lãi suất của Nhật Bản”. Nhưng bây giờ, “sự chờ đợi vẫn tiếp tục”, cô nói.
Thông tin về thước đo lạm phát Hoa Kỳ được FED ưa chuộng vào thứ Sáu hiện là chất xúc tác lớn tiếp theo đối với đồng Yên. Các nhà kinh tế kỳ vọng lạm phát PCE cốt lõi – một thước đo loại trừ các loại thực phẩm và năng lượng dễ bay hơi – sẽ giảm tốc, điều này có thể thúc đẩy FED giảm lãi suất trong năm nay.
Đồng Yên mất giá kỷ lục khiến Nhật phải đối mặt với nhiều mối đe dọa. Citigroup ước tính nước này có từ 200 tỷ đến 300 tỷ USD dự trữ để tài trợ cho bất kỳ chiến dịch can thiệp nào tiếp theo, đòi hỏi phải bán USD và các loại tiền tệ khác mà nước này nắm giữ dưới dạng dự trữ tiền mặt hoặc thậm chí trái phiếu chính phủ trên toàn thế giới để mua đồng Yên.
“Vấn đề họ gặp phải là họ đang can thiệp sai hướng”, người đứng đầu chiến lược vĩ mô tại Mizuho Securities USA nói với Bloomberg Radio hôm thứ Tư. “Họ có nguồn dự trữ hạn chế, họ không thể chi hàng trăm tỷ để bảo vệ đồng tiền”.
Phan Vũ (dịch từ Bloomberg)